Türkiye'nin en önemli 17 antik kenti

GÖBEKLİTEPE Keşfedildiğinde insanlık tarihinin en büyük ve en önemli arkeolojik buluntusu oldu. Şanlıurfa da bulunan Göbeklitepe, Neolitik çağdan kalma bir tapınaktır ve bilinen en eski dini yapıdır. 1960 larda ilk defa keşfedilmiş olsa da kazılar 1995 te başladı. Yapılan incelemeler sonunda bu tapınağın 12 bin yıllık olduğu anlaşıldı. MÖ 10. yüzyıla ait olması nedeniyle Göbeklitepe nin insanlık tarihindeki ilk tapınak olduğuna inanılıyor. 20 ayrı tapınaktan oluşan komplekste ayrıca taş ocağı, oymalar, gravürler ve heykeller var. Dağ sırtının tepesindeki kireçtaşı sütunlarda hayvan kabartmaları ve soyut piktogramlar bulunuyor. 2018 de UNESCO Dünya Mirası Listesi ne alındı. Göbeklitepe yi kim yaptı?ÇATALHÖYÜK İnsanlık tarihinin ilk yerleşim yeri olan Konya yakınlarındakiÇatalhöyük, 1950 lerde keşfedildiğinde dünyanın en ünlü yeri haline geldi. Neolitik dönemde inşa edilen büyük boyutlu duvar resimleri ile Çatalhöyük insanlığın tarımın ilk adımlarını attığı yer. Çatalhöyük te avcı toplayıcılıktan tarıma ve yerleşik hayata ilk kez geçen insanlar, tarihteki ilk evleri inşa ettiler. Güneşte kurutulmuş çamur ile samanı karıştırarak koçan ve sazlardan yaptıkları bu evler iki odalı, bodrumlu ve camsızdı. Girişler tavandan yapılıyordu. Bitişik nizamdaki evlerin etrafındaki yollar da ilk caddelerdir. Çatalhöyük te sanat, özellikle de el sanatları örnekleri bulunuyordu ve yaklaşık 8 bin kişi yaşıyordu. Çatalhöyük ün doğusunda sosyal kent yapısının ilk örneği olan şehir bulunurken batısında ise Kalkolitik döneme ait kültürel simgeler yer alır. Neolitik ve Kalkolitik dönemleri birleştirmesi de şehrin en önemli özelliklerinden biridir.HATTUŞAŞ Zamanının en büyük uygarlıklarından olan Hititlerin başkenti Hattuşaş, Bronz Çağ dan kalmadır. Çorum da bulunan bu tarihi kent, 1834 te keşfedildi. Bulunduğu tarihe kadar asında efsane olduğu düşünülüyordu. Mısır kayıtlarında efsanevi firavun II. Ramses i yenerek tarihin ilk barış anlaşmasını yapan Hititler, bölgenin süper gücüydü. Kenti korumak için inşa edilen surlar, yamaç boyunca savunma hattını oluşturuyordu. Sfenks Kapısı na giden devasa insan yapımı höyüğün içinden çıkan merdivenlerle yukarı çıkılıyordu. Her ne kadar şehrin sarayları harabeye dönmüş olsa da Hattuşaş ın kalıntıları ayakta kalmayı başardı. Hattuşaş ta dönemin toplum hayatına ve dini inanışlarına dair sayısız örnek bulunuyor. Kazılar bugün bile hala devam ediyor.AFRODİSİAS İzmir ile Aydın arasında bulunan Afrodisias, Yunan şehir devletleri döneminden Roma İmparatorluğu na kadar varlığını sürdürmüştü. Antik kentte tanrıça Afrodit in en ünlü heykelli bulunuyor.EFES Roma İmparatorluğu döneminde Akdeniz deki en büyük şehir Efes ti. MS 1. yüzyılda zamanının nüfusu en fazla olan kentiydi. Roma dan sonra imparatorluğun en önemli merkezi olan Efes, Asya nın başkenti olarak nam salmıştı. Yüksek eğitimli ve zengin bir topluluktan oluşuyordu. Celsus Kütüphanesi, geniş bir anfitiyatro, Artemis Tapınağı, Odeon gibi önemli kalıntıların bulunduğu Efes, Meryem Ana Evi nedeniyle Hıristiyanlar için kutsaldır. Yanından geçen Menderes Nehri ve bölgenin deprem kuşağında yer almasına karşın ayakta kalmayı başaran Efes antik kentinin henüz yarısından fazlasının hala toprak altında olduğu belirtiliyor.NEMRUT Nemrut Dağı, Toros Dağları nın uzantısı ve Anadolu daki en büyüleyici yerlerden biri.Kommagene Kralı I. Antiochos tarafından yaptırılan kaya mezarlarının yanı sıra kral heykelleri, koruyucu oldukları düşünülen iki aslan ve iki kartal heykeli ile çeşitli tanrılar bulunur. Tanrıların evi olarak da adlandırılan Hierothesion, hükümdarın yaşamını ve ölümünü kutsamaktadır. Bu devasa anıtta Antiochos un atalarının soyu, Yunan ve Fars efsanelerinin kökleri ve tanrıları, yazıtlar yer alıyor.TRUVA Dünya tarihinin en ünlü arkeolojik kalıntıları, Çanakkale yakınlarındaki Truva şehrine aittir. MÖ 4. yüzyıldan kalma Truva şehri İda dağının eteklerinde yer almaktadır. Truva nın şöhreti, Homeros un ünlü İlyada destanına konu olmasından gelir.Truva Savaşı, Paris in, Spartan Kralı Menelaos un karısı Helen i kaçırması nedeniyle çıkar. Yunan devletleri orduları Truva surlarını geçemezler ve içinde Yunan askerlerinin gizlendiği bir tahta atı arkalarında bırakarak çekilirler. Atı hediye olarak kabul eden Truvalılar uyuduklarında Yunan askerleri şehri içeriden ele geçirirler. Antik kalıntılarda duvarlar, kapılar, gözetleme kuleleri ve eski surlar bulunuyor.PERGAMON Helenistik dönemde Pergamon Krallığı, Bergama da bulunuyordu ve başkenti de Pergamon du. Bergama akropolisi ve Mısır tanrılarının tapınakları bulunuyor.MİLET Antik Yunan da bilim ve felsefe merkezi Milet, Homeros un İlyada destanında geçer. Helenistik tiyatro, ApolloDelphinion kutsal alanı, Faustina hamamları ve St. Michael Kilisesi mutlaka görülmesi gereken yerlerdir.DİDİM Helenistik dönemde Milet ile Didim arasında 17 kilometrelik kutsal bir yol bulunurdu. Antik dönemden kalma bilinen en büyük üçüncü tapınaktır ve dünyaca ünlü Medusa heykeli de Didim de bulunur.KEKOVA Kaş yakınlarındaki Kekova, alışılmadık bir kazı alanı. Su altındaki antik kenti ancak tekne ile dolaşmak mümkün. Eski bir Likya yerleşimi olan Kekova, 2. yüzyılda yaşanan bir depremle su altına gömüldü ve büyük bölümü denizin dibinde.PATARA Anadolu nun en önemli antik kentlerinden Patara, Apollon un oğlu Patarus tarafından kuruldu. Antik Yunan dönemine uzanan şehir, doğal limanı sayesinde gelişmiş bir yerleşim yeri oldu. Roma İmparatorluğu nun denizcilik ve ticaret açısından önemli merkezlerindendi. Parlamento binası, antik tiyatro, hamamlar ve lahitlerden oluşan kalıntılar arasında, Roma imparatoru Nero tarafından yaptırılan vedünyanın bilinen en eski deniz feneri de bulunuyor. Patara antik kenti bugün milli park olarak koruma altında ve deniz ile orman arasında yer alıyor. Demokrasinin mükemmel bir örneği olarak tarih kitaplarındaki yerinin yanı sıra doğasıyla da baş döndürücü. Yaz aylarında patara plajı, carettacaretta kaplumbağalarının yuvalama alanı.ASPENDOS MÖ 10 lu yıllara kadar uzanan bir ticaret yolu üzerinde yer alan Aspendos ta şehir hamamlardan, dükkanlardan, agoralardan ve sarnıçlardan oluşuyordu. Aspendos un ünü ise muazzam büyüklükteki anfi tiyatrosundan gelir. Hala sağlam olan ve bugün bile 12 bin kişi ağırlayabilen Aspendos Tiyatrosu nun akustiği inanılmazdır. Bir uçta yere atılan bozuk paranın sesi diğer uçtan duyulabilir. Bölgedeki depremlere rağmen ayakta kalmayı başardı. Tiyatronun etrafında parlamento binası, çeşme ve anıtlar çevreliyor.ZEUGMA Yerleşik hayata geçiş ile kentleşme arasında uzun bir zaman geçmesi gerekmişti. Kentleşmenin ilk örneklerinden biri de Gaziantep te bulunan Zeugma dır. Lüks villalar, mozaikler ile insan yaşamının toplumsal gelişimine ışık tutar. Ünlü Çingene Kız mozaiği, devrin Mona Lisa sı olarak gösterilir. İri gözleri, küpeleri ve başörtüsü ile bu mozaik, bir sütunun düşmesi sonucu bulundu. Parçalarının çalınmış olması nedeniyle eksikti ve 52 yıl sonra bu parçalar ABD de bulundu. Zeugma yalnızca bir antik kent değil aynı zamanda dünyanın en büyük mozaik müzesidir.PERGE Akdeniz in Anadolu daki şehir devletleri olan Likya, Lidya ve Pisidia, Demir Çağ ın en önemli merkezleriydi. Perge antik kenti, Truva Savaşı ndan kaçan esirler tarafından kuruldu. Helenistik ve Roma dönemlerinde büyüyen şehirden kalan kalıntılar daha çok anıtlardan, hamamlardan ve uzun sütunlu bir caddenin başındaki Helenistik kapıdan oluşuyor.ASOS MÖ 6. Yüzyıla kadar dayanan Asos antik kenti, Çanakkale nin Ayvacık bölgesinde yer alıyor. Deniz seviyesinin 236 metre yükseğine ve sönmüş bir volkanik tepeye inşa edildi. Nekropol, Arkaik çağda inşa edilmiş tek dorik düzenle kurulu bir tapınak yapısı ve Athena Tapınağı da burada bulunuyor. Aristoteles in bir süre burada yaşadığı ve okul açtığı rivayet ediliyor. Agora, Gymnasium, Stoa ve anfitiyatro diğer görülebilecek yerler.YENİKAPI Marmaray ın yapımı sırasında keşfedilen Yenikapı, Bizans İmparatorluğu döneminde şehrin en büyük limanıydı. 35 binden fazla obje ve 36 gemi kalıntısı çıkarıldı, bunların tamamı 7 ile 11. yüzyıllar arasından kalmaydı. İmparator I. Theodosius döneminde inşa edildi.

Türkiye'nin en önemli 17 antik kenti

Tarihi açıdan dünyanın en zengin coğrafyalarından biri olan Türkiye'nin mutlaka görülmesi gereken antik kentlerini bir araya getirdik.