Hamas: "İşgal biterse silah devlete devredilir"
Hamas'ın Gazze'deki lideri Halil el-Hayye, silahın "işgalin sona ermesi halinde" gelecekte kurulacak egemen Filistin devletine devredilebileceğini açıkladı. ABD'nin arabuluculuğundaki anlaşmanın ikinci aşaması, uluslararası bir yönetim yapısı ve teknokratlardan oluşacak bir komiteyi öngörüyor. Habertürk TV Güvenlik Politikaları Koordinatörü Çetiner Çetin'in haberi...
Gelecekte kurulacak egemen Filistin devletine silah bırakma mesajı: “Silahın varlığı işgale bağlı”
Gazze’deki Hamas lideri Halil el-Hayye, hareketin silahını gelecekte bölgeyi yönetecek “devlet”e teslim etmeye hazır olduğunu açıkladı. Ancak Hayye, bunun yalnızca İsrail’in “işgalinin tamamen sona ermesi” halinde mümkün olabileceğini vurguladı.
Hayye, cumartesi günü yaptığı yazılı açıklamada, “Hamas’ın silahı işgal ve saldırganlıkla bağlantılıdır. İşgal sona ererse bu silah devlete devrolur” ifadelerini kullandı. Hayye’nin ofisi, burada kastedilenin “egemen bir gelecekteki Filistin devleti” olduğunu belirtti.
Teknokrat Komitesi ve Uluslararası Güç
Hamas lideri, silah konusunun hâlâ diğer Filistinli gruplar ve arabulucularla müzakere edildiğini söyleyerek, “Anlaşma çok başında, silah konusu hâlâ tartışılıyor” dedi. Hayye ayrıca, Gazze’de ateşkesin denetlenmesi ve sınırların gözetimi için “Birleşmiş Milletler gözetiminde uluslararası bir güç” fikrine açık olduklarını ifade etti.
ABD’nin arabuluculuğunda yürütülen Gazze anlaşmasının ikinci aşamasına gözler çevrilmiş durumda. Batılı bir diplomat ve Arap bir yetkilinin verdiği bilgilere göre, yıl sonuna kadar Gazze’nin yönetimi için uluslararası bir yapı oluşturulması bekleniyor.
Trump’ın Başkanlık Edeceği ‘Barış Konseyi’
Kaynaklar, “Barış Konseyi” adı verilen bu mekanizmanın ABD Başkanı Donald Trump başkanlığında oluşturulacağını, Orta Doğu ve Batı’dan yaklaşık 12 liderin yer almasının planlandığını belirtti. Konseyin, Birleşmiş Milletler yetkisiyle iki yıl süreyle Gazze’yi yönetmesi ve sürenin gerekirse uzatılabilmesi öngörülüyor.
Ayrıca Gazze’nin günlük yönetimi için Filistinli teknokratlardan oluşan bir komite kurulacağı ve bunun savaş sonrası idari geçişi üstleneceği ifade edildi. Planın, Trump ile İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu’nun 2025 yılı sonunda yapacağı görüşmede duyurulması planlanıyor.
Uluslararası Güç 2026’da Sahada
Gazze’nin güvenliğini sağlamak için oluşturulacak uluslararası güce ilişkin görüşmeler de sürüyor. Arap yetkili, katılacak ülkelerin henüz netleşmediğini ancak konuşlandırmanın 2026’nın ilk çeyreğinde başlamasının beklendiğini söyledi.
İsrail ile Hamas arasında anlaşmanın ikinci aşamasına ilişkin müzakerelerin ise “zor” geçeceği, özellikle Hamas’ın silahsızlanması ve İsrail’in Gazze’nin bazı bölgelerinden çekilmesi gibi başlıklarda derin görüş ayrılıkları bulunduğu belirtiliyor.
Finansman ve Yeniden İnşa Belirsiz
Planın ikinci aşaması Gazze’nin yeniden inşasını içeriyor. Ancak milyarlarca dolarlık projenin finansmanına ilişkin net bir kaynak dağılımı henüz açıklanmadı.
Hamas, geçtiğimiz günlerde Gazze'nin yönetimi için teknokrat bir komite kurulmasını kabul ettiğini duyurmuş; “Gazze yönetimine tutunma niyetinde olmadığını” açıklamıştı. Silahsızlanma konusunun ise “ulusal çerçevede, iç diyalogla” ele alınacağını ifade etmişti.
Arap Ülkelerinden Endişe
Son dönemde bazı Arap ülkeleri, anlaşmanın ikinci aşamasına geçişte yaşanan gecikmeden duydukları rahatsızlığı dile getiriyor. Bu ülkeler, Refah sınır kapısının yeniden açılması, Filistinlilerin yerinden edilmesinin kesin biçimde reddedilmesi ve Filistin devletinin kurulması yönünde net adımlar atılması çağrısında bulunuyor.
Filistin kamuoyunda ise, planın Filistin devletinin kurulması konusunda açık bir ifade içermemesi nedeniyle endişeler artıyor.
