Başkan seçilecek, hükümet arayışları resmen başlayacak
7 Haziran Genel Seçimi'yle belirlenen 25. Dönem Meclisi'ni yönetecek kadro bu hafta belirlenecek. Dört partiden birer adayın başvuruda bulunduğu başkanlık seçiminin ilk iki turu yarın yapılacak. Yeterli çoğunluk olan 367 oya ulaşma zorluğu nedeniyle ilk turlardan sonuç çıkması beklenmiyor. 1 Temmuz'da yapılacak 3. ve 4. turların ardından yeni Meclis Başkanı, koltuğuna oturacak
Saliha ÇOLAK / HT GAZETE
TBMM Başkan adaylığı için başvuru süresi önceki gece sona erdi. İçtüzük gereği partiler doğrudan aday gösteremese de, parti disiplini içinde belirlenen 4 isim dışında başka bir aday çıkmadı. AK Parti’den İsmet Yılmaz, CHP’den Deniz Baykal, MHP’den Ekmeleddin İhsanoğlu ve HDP’den Dengir Mir Mehmet Fırat başkanlık için yarışacak.
Başkanlık seçimi öncesinde başlayan ‘destek’ turları bugün tamamlanacak. CHP ve MHP’nin Cumhurbaşkanlığı seçiminde çatı adayı olan İhsanoğlu, CHP Lideri Kemal Kılıçdaroğlu’nun kapısını çalacak. İhsanoğlu, Cumhurbaşkanlığı için kendisini öneren Kılıçdaroğlu’ndan bu kez Meclis Başkanlığı için destek isteyecek. Başkanlık seçimi ilginç bir tesadüfe sahne olacak. Baykal, en yaşlı üye sıfatıyla Meclis Genel Kurulu’nu yöneteceği için kendisine oy veremeyecek.
MHP’DEN DESTEK YOK
İlk iki tur yarın yapılacak. Bu turlarda bir adayın başkan seçilmesi için 367 oya ulaşması gerekiyor. Her parti kendi adayını destekleyeceğinden ilk turlarda bir sonuç alınması beklenmiyor. 1 Temmuz’da yapılacak 3. turda bir adayın başkan seçilmesi için 276 oy yeterli olacak. Ancak 258 milletvekiliyle en çok sandalyesi bulunan AK Parti bile bu sayıya ulaşamıyor. Diğer partilerden 18 milletvekili Yılmaz’a destek verirse 3. turda seçim sonuçlanabilir. Seçimin gizli oyla yapılacak olması, 3. turda bu sonucun çıkması ihtimalini de masada tutuyor.
Aynı gün yapılacak 4. tura, 3. turda en çok oyu alan iki aday girecek. 132 sandalyesi bulunan CHP tümüyle Baykal’ı desteklerse 4. tura Yılmaz ve Baykal kalacak. Baykal’ın bu turda AK Parti’nin 258 sandalyesinin üzerine çıkması için hem MHP hem HDP’den destek alması gerekecek. AK Parti’nin, MHP’nin desteklemeyeceği bir aday çıkarması halinde, MHP oylarının 4. turda CHP’ye kayabileceğinin işaretini veriyor.
160 OYUN 126’SINI İSTİYOR
7 Haziran seçimlerinde aldığı oyu, ‘uzlaşma’ mesajı olarak yorumlayan HDP’den de Baykal’a destek gitmesi bekleniyor. Ancak CHP’ye, MHP ve HDP’den en az 126 oy gerekiyor. Bu durumda Meclis Başkanlığı, 13 yıl sonra AK Parti dışında bir partiye geçmiş olacak. Meclis Başkanı seçiminin ardından Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın hükümeti kurma görevini Başbakan Ahmet Davutoğlu’na vermesi bekleniyor. Meclis Başkanı seçildikten hemen sonra TBMM Başkanlık Divanı’nın belirlenmesiyle, hükümeti kurmak üzere Anayasa’da öngörülen 45 günlük süre de başlamış olacak. Bu sürenin sonunda hükümet kurulamazsa erken seçim yapılması, bunun için de tüm partilerden vekillerin içinde yer alacağı bir geçici hükümet kurulması gerekecek.
KOLTUK PAYLAŞIMI
Divan üyeliklerinin partilere dağılımı, önemli kararlar almak için partilerin birbirini ikna etmesinin gerekeceği bir döneme işaret ediyor. Divanda AK Parti’ye 8 üyelik düşerken, CHP 4, MHP ve HDP 3’er koltuğun sahibi olacak. Başkanlık Divanı’nda muhalefetin koltuk sayısı, iktidarı geçecek. Bu durumda önemli kararlar alınırken, ‘ikna ve uzlaşma’ gerekli olacak.
TBMM BAŞKANI NASIL SEÇİLECEK?
1. TUR: 367 oy (3’te 2 çoğunluk)
2. TUR: 367 oy (3’te 2 çoğunluk)
3. TUR: 276 oy (Salt çoğunluk)
4. TUR: 3. turda en çok oyu alan 2 aday yarışacak. En çok oyu alan seçilecek.
İŞTE BAŞKANLIK İÇİN YARIŞACAK İSİMLER
EN GENÇ ADAY İSMET YILMAZ:
DOĞUM TARİHİ: 10.12.1961
DOĞUM YERİ: Sivas (Gürün)
EĞİTİM: 1982, İstanbul Teknik Üniversitesi Denizcilik Fakültesi Denizcilik Meslek Yüksekokulu Makine Bölümü, 1987 İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
KARİYER: 20 yıl kamuda ve özel şirketlerde, denizcilik sektöründe çalıştı. AK Parti’nin tek başına iktidarının ikinci ayında, Denizcilik Müsteşarı oldu. 2007 seçimlerinde Anayasa’ya göre görevinden ayrılan Ulaştırma Bakanı’nın yerine bakan oldu. 2007 seçimlerinden sonra Kültür ve Turizm Bakanlığı Müsteşarı oldu. 2011 seçimlerinde AK Parti Sivas Milletvekili seçildi ve Milli Savunma Bakanı oldu. Evli ve 3 çocuk babası.
EN YAŞLI ADAY DENİZ BAYKAL:
DOĞUM TARİHİ: 20.07.1938
DOĞUM YERİ: Antalya
EĞİTİM: 1959’da Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde asistan olarak görev yaptı. 1963’te Rockefeller Fonu bursuyla 2 yıl ABD’de Columbia ve Berkeley Üniversitesi’nde çalışma yaptı.
KARİYER: 1973’te CHP Antalya Milletvekili seçildi ve 1974’te CHPMSP koalisyon hükümetinde Maliye Bakanı, 1978’de Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı oldu. SODEP ve SHP’de görevler yaptı. CHP Genel Başkanı oldu. DYP-CHP koalisyonunda Dışişleri Bakanlığı görevlerini üstlendi. Evli ve iki çocuklu. İngilizce biliyor.
EN ÇOK DİL BİLEN ADAY EKMELEDDİN İHSANOĞLU:
DOĞUM TARİHİ: 26.12.1943
DOĞUM YERİ: Kahire
EĞİTİMİ: Ayn Şems Üniversitesi Fen Fakültesi’nde okudu.
KARİYER: Yüksek lisansı sırasında El Ezher Üniversitesi’nde asistanlık ve Ayn Şems Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde Türk Dili ve Edebiyatı okutmanlığı yaptı. Hamid, Tevfik Fikret, Mehmet Akif, Yahya Kemal, Necip Fazıl, Nâzım Hikmet gibi şairlerin eserlerini Arapça’ya çevirdi. 1980’de İslam İşbirliği Örgütü’nün tavsiyesi ile İstanbul’da kurulan İslam Tarih, Sanat ve Kültür Araştırma Merkezi (IRCICA)’ nin başkanlığına getirildi. 5 Haziran 2004’te İslam Konferansı Genel Sekreterliği’ne seçildi. 2013’e kadar görev yaptı. Evli ve üç çocuk babası. İngilizce, Arapça, Fransızca ve Farsça biliyor.
HUKUK KÖKENLİ SİYASİ DENGİR MİR MEHMET FIRAT:
DOĞUM TARİHİ: 8.08.1943
DOĞUM YERİ: Adıyaman (Kahta)
EĞİTİMİ: Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi.
KARİYER: Çiftçilik, avukatlık, ihracatçılık, Akdeniz İhracatçılar Birliği Yönetim Kurulu Üyeliği yaptı. AK Parti kurucu üyesi. AK Parti’de uzun süre Genel Başkan Yardımcılığı yaptı. 21, 22, 23. dönemlerde AK Parti milletvekili oldu. Bu dönem HDP’den milletvekili seçildi. Kavi aşiretinin önde gelenlerinden olan dedesi Hacı Bedir Fırat Ağa, 1, 2 ve 3. dönemlerde milletvekilliği yaptı. Alman asıllı Kristen (Zozan) Fırat ile evli ve 2 çocuk babası.
