Şeker hastaları nasıl beslenmeli?
Uzman Diyetisyen Şebnem Kandıralı şeker hastaları için beslenme önerilerini sıraladı
Habertürk
Giriş: 14 Kasım 2014 - 08:39 Güncelleme: 08 Aralık 2014 - 10:53
Şeker hastaları için sağlıklı olan besinler
Baklagiller: Rafine tahıllar ve şekerli besinler gibi düşük - kaliteli karbonhidratlar yerine baklagiller, kan şekerini yavaş ve - nazikçe yükselten yüksek kaliteli karbonhidratlardır. -
Bu karbonhidratları, mümkün olduğunca protein ve/veya sağlıklı yağlar ile birlikte tüketin.
Baklagiller (nohut, mercimek, barbunya, - soya gibi), yüksek kalite karbonhidratlar ile yağsız protein ve çözünür lifi bir arada içerir, açlığı kontrol altında tutup kan şekerini dengeler.
Yulaf ezmesi: Diyette tam tahıllar ve yüksek lifli besinlerin - tüketimi, şeker hastalığı riskini %35-42 aralığında - azaltır. -
Kalp dostu yulaf ezmesi hem lif hem de tam tahıllardan - zengindir.
Çözünür lif içeriğiyle, midede besinlerden gelen - glikozun sindirimini yavaşlatır ve kan şekeri seviyelerini dengede - tutar.
Yulaf ezmesine 1-2 yemek kaşığı kadar kıyılmış badem, - ceviz, fındık vb. eklemek; lezzet katmalarının yanı sıra hem protein hem de sağlıklı yağ desteği yaparak kan şekerini daha uzun süre kontrol altında tutar. -
Yoğurt: Az yağlı yoğurt hem yüksek kalite karbonhidrat hem de - protein içerir. -
Sağlıksız bir kan şekeri seviyesini, yavaşlatabiliyor - veya engelleyebilir.
Çalışmalar; yoğurt ve diğer kalsiyum kaynaklarından zengin beslenmenin, Tip 2 diyabet hastalığına yakalanma riskini azalttığını göstermiştir.
Badem: Sağlıklı, düşük karbonhidrat, tekli doymamış yağ asidi - ve magnezyum içerir.
Magnezyum, karbonhidrat metabolizmasında etkili - bir mineraldir.
Yapılan bir çalışmada, günlük diyetle yüksek - magnezyum alımının diyabet gelişme riskini %33 oranında - azalttığı saptanmıştır.
Kabak çekirdeği, ıspanak, pazı gibi besinler de magnezyum yönünden zengin besinlerdir.
Nişasta içermeyen sebzeler: Vitamin, mineral ve lif zengini nişasta içermeyen sebzeler (brokoli, ıspanak, mantar, biber, kereviz, lahana, bamya ve pırasa gibi) yüksek kaliteli karbonhidrat için ideal kaynaklardır. -
Düşük kalorili, besin değeri yüksek bu sebzelerin kan şekeri üzerindeki etkileri düşüktür.
Kilo vermek isteyenler de dahil çoğu birey için bu besinlerin tüketiminde, miktar istenilen ölçülerde artırılabilir.
Fazla miktarda sodyum içeren konserve sebzeler, yüksek tansiyona eğilim varsa salatalık ve lahana turşusu, fazla tereyağı, peynir ve sos eklenerek pişirilmiş sebzelerin tüketimi uygun değildir.
Somon: Omega 3 kaynağı olduğundan kalp hastalığı riskini azaltıyor. -
Tip 2 diyabetli olanlarda kalp hastalığı riski artmış olduğundan, Omega 3 desteği önemlidir.
Zaman içinde yüksek kan glikoz seviyeleri, yağlı maddelerin birikimine yol açıp arter damarların tıkanması ile sonuçlanabilir.
Somon ve sardalya gibi Omega 3 zengini balıklar, sağlıklı yağ ve protein sağlamalarının yanı sıra vücudun karbonhidrat emilimini azaltıp kan şekeri seviyelerini dengede tutmaya yardımcıdırlar.
Yumurta beyazı: Yüksek kalite yağsız protein ve düşük karbonhidrat içeriğine sahiptir. -
Tip 2 diyabeti kontrol ve önlemede sağlıklı bir alternatiftir. -
16 kalori olan 1 büyük yumurta beyazı 4 gram yüksek kalite protein içerir.
Hem kan şekeri kontrolünde hem de kilo kaybı ve korunmasında önemlidir.
Avokado: Tekli doymamış yağ asitlerinden zengindir.
Çalışmalar, tekli doymamış yağ asitlerinden zengin ve düşük kalite karbonhidratlardan düşük diyetle beslenmenin, insülin - duyarlılığını iyileştirdiğini göstermiştir.
Şeker hastaları kalp hastalığı ve inme riski altındadır; tekli doymamış yağ asitleri, kalp sağlığını iyileştirici rol oynar.
Sandviç veya salatalara, soslar yerine avokado eklenebilir.
Olgun ve ezilmiş avokado, doğranmış domates, kişniş ve limon suyu ile guacamole sosu - hazırlanabilir.
Şeker hastaları için sağlıksız olan besinler:
Şekerlemeler: Kurabiyeler, şuruplar, şekerlemeler ve soda besin değeri açısından fakirdirler.
Ayrıca, düşük kalite karbonhidrat içerikleriyle kan şekerinde ani değişikliklere ve kilo alımına neden olurlar. - -
Bu iki durum da diyabet komplikasyonlarını kötüleştirebilir.
Elma, böğürtlengiller, armut, üzüm ve portakal tatlı ve sulu olmalarının yanı sıra lif - içerirler. -
Bu sayede glikoz emilimi yavaşlatıyor, kan şekeri kontrolü için daha iyi bir seçenektir.
Meyve ile atıştırma yaparken yanına protein zengini bir besin (peynir dilimi, yağsız yoğurt, - fındık gibi) eklenmesi kan şekeri üzerindeki etkinin azalmasını uzatır.
Meyve suyu: Soda ve diğer şekerli içeceklerden daha fazla besin ögesi içermelerine karşın, %100 meyve suyu olsalar bile, meyve şekerinden zengindirler. -
Bu da kan şekerinde ani dalgalanmalara yol açar.
Meyve suyunu, lif zengini meyvenin kendi hali ile değiştirmek lif içermesinden ötürü sağlıklıdır, kan şekeri seviyelerinin devamlılığına ve daha az kalori alımı ile kilo kaybına destek olur.
Sağlıklı ve serinletici bir içecek için sade veya doğal aromalı maden suyuna bir dilim limon eklenebilir.
Kuru üzüm: Kuru üzüm ve diğer kuru meyveler, kurabiye yemek yerine daha sağlıklı atıştırmalıklardır ancak yine de kan şekerini yükseltirler. -
Kurutma işlemi sırasında içerisindeki su çekildiğinden, doğal olarak bulunan meyve şekeri çok konsantre hale gelir. -
Vücut tarafından hızla emildiğinden kan şekerinde artışa neden olur. -
Greyfurt, çilek, şeftali, kivi, armut gibi taze ve bütün olarak meyveleri tercih edin.
Kızarmış patates: Yağlı, kızarmış besinlerin fazla tüketimi hem kilo alımına hem de kan şekeri üzerinde büyük hasara yol açabilir.
Cipsler, patates kızartması, donut gibi ağır karbonhidrat ve nişasta içeren besinler kan şekerinde ani yüksekliklere neden olduklarından diyabetikler için uygun değildir.
Kızarmış besinler fazla miktarda yağ içerdiklerinden ekstra kalori alımı demektir.
Kızarmış tavuk ve çoğu kızarmış atıştırmalıklar da ayrıca pane kaplıdır; bu da kaloriyi daha da artırır.
Hidrojene bitkisel yağlar ile kızartıldıklarından sağlıksız trans yağlar - içerirler.
Hem kötü kolesterolü hem de kalp hastalığı riskini artırırlar.
Diyabetiniz varsa veya önlemeye çalışıyorsanız trans yağ alımından kaçının, besin etiketlerini kontrol edin ve hidrojene bitkisel yağ içeren besinleri tüketmeyin.
Beyaz ekmek: Rafine nişastalar (beyaz ekmek, beyaz pirinç, beyaz makarna ve beyaz un ile yapılan diğer besinler), vücut sindirime başladığında şeker gibi hareket ederler. - -
Şeker gibi glikoz kontrolüne müdahale ederler, diyabetli bireyler beyaz ekmek tüketiminden kaçınmalıdır.
Tam tahıllar liften zengin olduklarından, kan şekerinde yavaş ve istikrarlı bir yükseliş sağlarlar.
Kahvaltıda beyaz ekmek veya simit yerine tam tahıllı kızarmış ekmek yanına protein desteği olarak az yağlı bir peynir veya yumurta ekleyin.
Öğlen veya akşam yemeklerinde, beyaz karbonhidratları sağlıklı olan ve kan şekeri üzerindeki etkiyi azaltmak için tam tahıllı alternatifleri (esmer pirinç, kepekli makarna, bulgur pilavı, kinoa - vb.) ile değiştirilmek gerekir.
Yüksek kalite tam tahıllı nişasta kaynakları da kan şekerini belli bir seviyede yükselttiğinden en - iyisi porsiyon miktarlarını sınırlandırmaktır.
Genel olarak 1/2 ile 3/4 su bardağı pişmiş tahıl veya öğünlerde 1 dilim ekmeği - geçmemeye çalışın. -
Tam yağlı süt: Diyabeti olanlarda, doymuş yağdan zengin bir diyet insülin direncini kötüleştirebilir. -
%1 yağlı veya yağsız süt kullanılmalıdır.
Krema, tam yağlı yoğurt, tam yağlı peynir, krem peynir gibi diğer yağlı süt ürünlerinden kaçının veya az - yağlı alternatifleri tercih edin.
İşlenmiş et ürünleri (sucuk, salam, sosis, pastırma): Tam yağlı süt ürünleri gibi işlenmiş et ürünleri de yüksek oranda doymuş yağ içermektedir. -
Vücutta inflamasyon (iltihap) başlatıp, çeşitli yan etkilere neden olurlar.
Diyabeti olanlar artmış kap hastalığı riski ile karşı karşıya olduklarından, yüksek yağlı et tüketimi - beraberinde daha büyük bir risk getirecektir.
Tabağınızı sucuk, pastırma, sosisli, kaburga gibi besinlerle doldurmak yerine derisiz tavuk ve hindi, - balık, kabuklu deniz ürünleri veya yağsız biftek vb. tercih edin.
Kekler, pastalar, çörekler: Hazır ambalajlı atıştırmalıklar ve pişmiş ürünler şeker, sodyum, beyaz un ve koruyucu maddeler ile doludur.
Şeker ve rafine un; kan şekerinde ani artışa neden olup inflamasyona yol açarlar.
Bu durum da insülinin normal fonksiyonunun devamlılığını bozar.
Genellikle bu ürünler trans yağ da içerir.
Bu toksik yağlar kolesterolü ve kalp hastalığı riskini arttırırlar.
Besin etiketlerinde trans yağ içeriğinin 0 gram olması ve hidrojene bitkisel yağ içermemesi gerekir.
Paketli hazır tatlılardan uzak durmak önce kalori ve maddi kazanç ardından da kan şekeri dengesi - getirecektir.
Tuzlu krakerler (pretzel ): Beyaz un, maya, tuz, bitkisel yağlar veya mısır şurubundan oluşur ve esin öğelerinden yoksundur. - -
Bazı krakerler patates cipsleri gibi kızartılmamış onun yerine fırınlanmış olabilir.
Bu, daha az kalori alımını sağlar ancak beyaz rafine karbonhidrat içeriği ile hem tokluk sağlamaz hem de kan şekerini yükseltir.
Daha dengeli, tokluk sağlayıcı ve kan şekerini düzenleyici atıştırmalıklar için protein içeren besinler ekleyin.
Az yağlı peynir ile pirinç patlakları, bir avuç kabuklu tuzsuz antep fıstığı veya yağsız yoğurt daha sağlıklı seçimlerdir.
