A'dan Z'ye Eş Şebab dosyası
Somali'de geçici hükümete karşı gerilla savaşı yürüten örgüt, El Kaide bağlantısıyla biliniyor
Habertürk
Giriş: 22 Ocak 2015 - 15:12 Güncelleme: 09 Eylül 2015 - 11:09
Örgüt, 2006'da başlayan, Somali Geçiş Hükümeti ile Etiyopya askerlerinin, bölgedeki isyancı gruplarla savaşı sırasında gerilla mücadelesi yürüttü.
2008'de Somali halkıyla yakın temas kurmaya başladılar.
Somali'de 1991'den bu yana merkezi bir hükümetin kurulamaması ve dolayısıyla uzun yıllar devam eden istikrarsızlık ortamı, örgütün bölgede kolayca güçlenmesini sağladı.
2009'da Etiyopya askerlerinin Somali'den çekilmesiyle örgüt ülkenin güneyini, başkent Mogadişu dışında tamamen ele geçirdi.
İlk olarak stratejik kentlerden biri olan Baidoa'da kontrolü sağlayan örgüt, geçiş hükümetinin gücünü iyice kaybetmesinin ardından diğer isyancı gruplarla birlikte başkent Mogadişu'ya saldırdı.
Aynı yıl Aralık ayında düzenlenen intihar saldırısında geçiş hükümetinde yer alan üç bakan öldürüldü.
Örgüt, İMB'nin dağılmasıyla ortaya çıkan bir diğer grup olan Hizbul İslam'ı, Ekim 2009'da liman kenti Kismayo'dan attı ve 2010'da Hizbul İslam, Şebab bünyesine katıldığını açıkladı.
Geçiş hükümeti birliklerine karşı mücadeleyi sürdürürken, Somali'deki Afrika Birliği barış güçlerini hedef alan saldırılar da düzenledi.
Şebab Somali'deki eylemlerinin yanı sıra, ülke dışında da bazı hedeflere yönelik saldırılar düzenledi. Örgütün ülke dışındaki ilk büyük saldırısı 2010'da Uganda'da gerçekleşti.
Temmuz 2010'da Kampala kentinde Dünya Kupası maçını seyreden kalabalık bir gruba çifte bombalı saldırı düzenledi. Olay sonucunda en az 70 kişi yaşamını yitirdi.
Kenya askerleri, Ekim 2011'de güneyden Somali topraklarına girerek Şebab'a karşı operasyon başlatırken, Etiyopya ordu birlikleri ise Kasım ayında güney ve batıdan Somali'ye girerek operasyon yürüttü.
Somali'deki tüm uluslararası örgüt ve yabancı kuruluşların faaliyetlerine karşı olan grup, ülkedeki yardım faaliyetlerinin durdurulması talebinde bulundu. Ülkede çok sayıda yardım görevlisi kaçırıldı ve öldürüldü.
Şebab, Kasım 2011'de BM ve diğer uluslararası yardım kuruluşlarına ait kurumların ofislerine saldırarak, 16 kurumun merkezlerini kapatmasını talep etti.
Son dönemde maddi sıkıntı çekmeye başlayan Şebab, yeniden toparlanmak için Somali açıklarında korsanlık eylemleri yürüten ve fidye toplayan gruplarla işbirliği yapmaya başladı.
Şubat 2012'de, Usame Bin Ladin'in ABD tarafından Pakistan'da düzenlenen operasyonla öldürülmesinin ardından örgütün liderlik görevini üstlenen Eymen El Zevahiri, Şebab'ın El Kaide'ye katıldığını açıkladı.
Örgütün merkezi bir yapıya sahip olmadığı ve birbirinden farklı alt grupların aldığı bağımsız kararlarla idare edildiği biliniyor. BM'nin 2008'de yayımladığı bir raporda, örgütün üç farklı coğrafi bölgede faaliyet gösteren kollara sahip olduğu belirtildi.
Örgütün lideri olarak Şeyh Muhammed Ebu Zübeyir ön plana çıkıyor. Ancak Ebu Zübeyir'in kesin bir otoriteye sahip olduğunu söylemek mümkün değil.
Kesin sayı tam olarak bilinmese de, örgütün binlerce silahlı üyesi olduğu biliniyor.
Örgütün silahlı kadrosunun büyük çoğunluğunu Somalililer oluşturuyor ancak Kenya, Etiyopya ve Eritre gibi komşu ülkelerin vatandaşlığına sahip silahlı kişiler de örgüt için savaşıyor.
Şubat 2012'de Şebab'ın lideri olarak bilinen Şeyh Ebu Zübeyir, El Kaide lideri El Zevahiri'ye bağlılığını dile getirdi ve örgüt El Kaide'ye katılma kararı aldı.
Uzmanlar, Şebab'ın El Kaide'den tavsiye ve eğitim aldığını ancak geçmişte örgütün kendisini El Kaide'nin bir uzantısı olarak görmekten çok bir müttefiki olarak gördüğünü belirtiyorlar.
