Barkod numarası nedir? Barkod numarası nerede yazar, nasıl öğrenilir?

Ürünlerin market raflarında ya da e-ticaret sitelerinde kolayca tanımlanmasını sağlayan barkodlar, modern ticaretin vazgeçilmez araçlarından biridir. Her ürünün kendine özgü bir kimliği gibi düşünülebilecek barkod numarası, sadece ticari işlemleri hızlandırmakla kalmaz, aynı zamanda ürün takibi, stok kontrolü ve satış süreçlerinde büyük kolaylık sağlar. Günlük yaşamda sıklıkla karşılaştığımız barkodlar, aslında oldukça önemli bilgiler barındıran özel kodlardır.

Giriş: 16.06.2025 - 11:26 Güncelleme: 16.06.2025 - 11:26

Barkod, genellikle siyah çizgilerden ve altına yerleştirilen sayılardan oluşur. Bu çizgiler ve rakamlar, bir ürünün dünya çapında tanınmasını sağlayan özel bir numarayı içerir. Barkod numarası sayesinde bir ürünün hangi firmaya ait olduğu, üretim yeri, ürün tipi gibi bilgiler sisteme girildiğinde kolayca öğrenilebilir. Peki, barkod numarası nedir, ne anlama gelir ve bu numara nerede yazar?

Barkod numarası nedir sorusu, hem tüketicilerin hem de işletme sahiplerinin sıkça araştırdığı konular arasında yer alır. Barkod numarası, ürünlerin tanımlanmasını sağlayan ve genellikle 8 ila 13 haneli rakamlardan oluşan sayısal bir koddur. En yaygın barkod türü olan EAN-13 (European Article Number) sistemi, dünyadaki pek çok ülkede kullanılmaktadır. Bu numara, ürünün üretildiği ülkeyi, üretici firmayı ve ürünün kendisini tanımlayan bilgileri içerir.

REKLAM

Barkod numarasının ilk üç hanesi, ürünün üretildiği ülkenin kodunu temsil eder. Örneğin, Türkiye’de üretilmiş bir ürünün barkod numarası 869 ile başlar. Devamındaki rakamlar üretici firma kodunu ve ürün kodunu belirtirken, son hanede kontrol rakamı bulunur. Kontrol rakamı, barkodun doğru okunup okunmadığını kontrol etmek için kullanılan bir matematiksel doğrulama yöntemidir. Bu sistem, ürün takibinde hata payını en aza indirir.

Barkod numarası nerede yazar sorusunun cevabı oldukça basittir: Barkod numarası genellikle ürün ambalajının üzerinde, barkod çizgilerinin hemen altında yazar. Bu rakamlar hem kasalarda okutulan barkod okuyucular için hem de manuel işlemler için oldukça önemlidir. Özellikle ürünün üzerindeki etikette veya kutunun arkasında yer alan bu numara, barkod çizgileriyle birlikte basılmış olur.

Barkod numarası nasıl öğrenilir diye merak edenler için birkaç farklı yöntem mevcuttur. İlk olarak, fiziksel bir ürünün üzerindeki barkod etiketi kontrol edilerek bu numara kolayca görülebilir. İkinci olarak, barkod numarasını öğrenmek için çeşitli mobil uygulamalar veya barkod okuyucular kullanılabilir. Bu uygulamalar sayesinde barkodu taratarak ürün hakkında bilgi alınabilir. Üçüncü yöntem ise e-ticaret siteleri ve ürün veri tabanlarıdır. Ürünün marka, model veya adı girilerek ilgili barkod numarasına ulaşmak mümkündür. Özellikle büyük perakende zincirlerinin ve üretici firmaların resmi internet sitelerinde, ürünle birlikte barkod numarası da yer alır.

REKLAM

Barkod numarası ne işe yarar sorusunun yanıtı, ticaretin birçok alanına yayılan kapsamlı bir fayda listesini içerir. Öncelikle barkod numarası, ürünlerin satış noktalarında hızlı ve hatasız bir şekilde tanımlanmasını sağlar. Kasalarda okutulan barkodlar sayesinde ürün fiyatı, adı ve stok bilgileri anında sistemde görüntülenebilir. Bu durum hem müşteri memnuniyetini artırır hem de işletmelere zaman kazandırır.

Ayrıca barkod numarası, stok takibinde önemli rol oynar. Bir mağazada ya da depoda binlerce ürün bulunuyorsa, her bir ürünün manuel olarak kontrol edilmesi oldukça zor olacaktır. Ancak barkod sayesinde sistem üzerinden hangi ürünün ne kadar kaldığı, hangi tarihte ne kadar satıldığı gibi bilgiler kolaylıkla görüntülenebilir. Bu da lojistik planlama ve tedarik zinciri yönetimi açısından büyük avantaj sağlar.

REKLAM

Bir diğer önemli kullanım alanı ise sahteciliğin önlenmesidir. Orijinal ürünler, yalnızca belirli barkod numaraları ile piyasaya sunulur. Bu nedenle tüketiciler, ürün üzerindeki barkod numarasını kontrol ederek ürünün orijinalliği hakkında fikir sahibi olabilirler. Özellikle kozmetik, ilaç ve elektronik sektörlerinde barkod numarası, ürün güvenliği açısından kritik bir unsurdur.

Barkod sistemi ilk olarak 1940'lı yıllarda Amerika Birleşik Devletleri’nde ortaya çıkmıştır. Ancak sistemin yaygınlaşması ve ticarette kullanılmaya başlanması 1970'li yılları bulmuştur. İlk olarak süpermarketlerde ürün takibini kolaylaştırmak amacıyla kullanılan bu sistem, zamanla tüm dünyaya yayılmış ve bugün neredeyse tüm ticari işlemlerin temel bileşenlerinden biri hâline gelmiştir.

Zaman içinde farklı barkod türleri de geliştirilmiştir. Örneğin, QR kodları (Quick Response Code), geleneksel barkodlara kıyasla daha fazla bilgi içerebilen ve kare şeklinde tasarlanmış barkod türleridir. Akıllı telefonların yaygınlaşmasıyla birlikte QR kodlar da günlük hayatta sıkça kullanılmaya başlanmıştır. Ancak klasik barkod numaraları hâlâ özellikle market ve mağaza ürünlerinde standart olarak kullanılmaktadır.

REKLAM

Türkiye’deki ürünlerde genellikle 869 ile başlayan barkod numaraları kullanılır. Bu numara, ürünün Türkiye’de üretildiğini veya dağıtıldığını gösterir. Ancak bu numara her zaman üretimin Türkiye’de yapıldığını göstermez. Bazen ithal edilen ürünler için de Türkiye'de dağıtım yapan firmalar kendi barkod numaralarını kullanabilirler.

Türkiye’de barkod sistemlerinin yönetimi, TOBB bünyesindeki GS1 Türkiye tarafından yürütülmektedir. Firmalar, GS1 Türkiye’ye başvurarak kendilerine özel barkod numarası alabilirler. Bu sistemin amacı, her bir ürünün benzersiz bir kimliğe sahip olmasını sağlamaktır. Böylece hem üretici firmalar hem de tüketiciler için güvenli ve düzenli bir ticaret ortamı oluşturulmuş olur.

Barkod numarası nedir, barkod numarası nasıl öğrenilir, barkod numarası nerede yazar gibi sorular, hem bireysel kullanıcıların hem de işletmelerin pratik bilgi ihtiyacını karşılar. Ürünlerin kimliğini taşıyan bu kodlar sayesinde ticaret işlemleri kolaylaşırken, sahtecilik gibi sorunların da önüne geçilir. Gerek günlük alışverişlerde gerekse e-ticaret dünyasında, barkod numarasının doğru kullanımı hayatı her açıdan kolaylaştırmaktadır.