122 neyin numarası? 122 numarası kimin, neden arar?
122 numarasını aramak Türkiye'nin her yerinden tamamen ücretsizdir. Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD) tarafından işletilen bu acil çağrı hattı, sabit telefonlar ve cep telefonları üzerinden herhangi bir ücret ödemeden aranabilir. Hangi operatör kullanılırsa kullanılsın, vatandaşlar 122'yi tuşladıklarında doğrudan çağrı merkezine bağlanır ve yaşadıkları durumu bildirme hakkına sahiptir. Bu ücretsiz erişim, doğal afet anlarında bilgi ve yardım talebinde bulunmayı kolaylaştırmakta, herkesin kesintisiz şekilde devlete ulaşabilmesini sağlamaktadır.
Sel, deprem, heyelan, yangın ya da çığ gibi olaylarla karşılaşıldığında, 122 hattı üzerinden yapılan ihbarlar anında değerlendirilir ve en yakın AFAD birimi olay yerine yönlendirilir. Ücret talep edilmemesi, düşük gelirli vatandaşların da çekinmeden bu hattan faydalanabilmesini amaçlamaktadır. Aynı zamanda bu uygulama, afet bilincini artırma ve vatandaşla devlet arasındaki hızlı iletişimi kurma açısından kritik bir adım olarak görülmektedir.
122 NEYİN NUMARASI?
122 numarası, Türkiye’de Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD)’a bağlı olarak hizmet veren acil çağrı hattıdır. Bu numara, doğal afetler başta olmak üzere can ve mal güvenliğini tehdit eden olağanüstü durumlarda hızlı müdahale sağlamak amacıyla devreye alınmıştır. Deprem, sel, çığ, toprak kayması, yangın, yıldırım düşmesi gibi olaylar yaşandığında vatandaşlar 122’yi arayarak yetkililere ulaşabilir ve yardım talep edebilir.
AFAD, Türkiye’nin dört bir yanında kriz yönetimi, arama-kurtarma, ilk yardım, barınma ve lojistik destek gibi çok yönlü görevleri üstlenen bir kurumdur. 122 numarası da bu görevlerin halka ulaşan ilk temas noktasıdır. Olay yerine ulaşmadan önceki kritik dakikalarda, vatandaşın olay hakkında verdiği bilgiler değerlendirilir ve en yakın bölgedeki ekipler harekete geçirilir. Bu sistem, hem şehir merkezlerinde hem de kırsal bölgelerde afetlere karşı etkin bir müdahale sürecini mümkün kılar.
122 hattı, yalnızca afetin meydana geldiği anda değil, riskli bir durum fark edildiğinde ya da olası bir tehlike konusunda ön bildirim yapılmak istendiğinde de aranabilir. Örneğin yoğun yağış sonrası taşma riski bulunan bir dere, çatlak oluşmuş bir zemin ya da çadır bölgesindeki bir güvenlik açığı AFAD ekiplerine bildirilebilir. Bu hat, sadece bireysel çağrılara değil; toplu alanlarda yaşanabilecek kitlesel risklerin takibine de olanak tanır. AFAD’ın teknik altyapısı, gelen çağrıları değerlendirirken coğrafi konum verilerini kullanabilir ve hızlı koordinasyon sağlar.
122 KİMİN NUMARASI?
122 numarasının tarihi, Türkiye’de afet yönetimi sisteminin kurumsallaşma süreciyle doğrudan bağlantılıdır. 2009 yılında kurulan Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı (AFAD), Türkiye’deki afetlere müdahaleyi merkezi bir yapıya kavuşturmuş ve bu kapsamda halkla hızlı iletişim kurulabilecek acil çağrı hattı olarak 122 numarasını devreye almıştır. Bu numara, daha önce farklı kurumlara dağılmış olan afetle ilgili ihbar sistemlerini tek çatı altında toplayarak vatandaşın en kısa sürede yardım alabilmesini amaçlamıştır.
Özellikle 1999 Marmara Depremi sonrasında yaşanan iletişim aksaklıkları, afet anlarında merkezi ve güçlü bir çağrı sisteminin gerekliliğini ortaya koymuş; 122 numarası bu ihtiyaca yanıt olarak yapılandırılmıştır. Türkiye gibi çok sayıda deprem kuşağında yer alan, sel, çığ ve heyelan gibi doğa olaylarıyla sık karşılaşan bir ülkede, afet çağrı hattının oluşturulması sadece teknik değil, stratejik bir adımdı.
122 numarası, AFAD’ın kurulmasıyla birlikte resmi olarak kullanılmaya başlanmış; zaman içinde teknik altyapısı geliştirilmiş, personel eğitimi güçlendirilmiş ve çağrılara müdahale süresi ciddi şekilde kısaltılmıştır. Bu numaranın kullanılabilir hale gelmesi, sadece müdahale anını değil, risklerin önceden tespiti ve toplumun bilinçlendirilmesi açısından da önemli bir işlev görmüştür. AFAD, çağrı merkezlerini afet anları dışında da etkin tutarak riskli bölgelerden gelen ihbarları ön değerlendirmeye almakta ve sahaya gerekirse ön inceleme ekipleri yönlendirmektedir.
Ayrıca 122 hattı, mobil ve sabit telefonlardan ücretsiz aranabilir hale getirilmiş, vatandaşların kolaylıkla erişebileceği şekilde sade ve tekil bir numara olarak tasarlanmıştır. Bugün 122, sadece Türkiye’nin değil, afet bilincini kurumsallaştırmış ülkelerin örnek aldığı bir çağrı mekanizması hâline gelmiştir.
122 NUMARASI NEDEN ARAR?
122 numarası, yani Afet ve Acil Durum Yönetimi Başkanlığı’nın (AFAD) acil çağrı hattı, vatandaşı arayan bir sistem değildir; hattın temel amacı, vatandaşlardan gelen ihbarları alarak afetlere hızlı ve etkin şekilde müdahale etmektir. Ancak bazı özel durumlarda, daha önce çağrı merkezine ulaşmış ve bildirimde bulunmuş vatandaşlara geri dönüş yapılması gerekebilir.
Örneğin bir kişi, yaşadığı bölgede deprem sonrası yapısal bir hasar, toprak kayması tehlikesi ya da sel riskiyle ilgili ihbarda bulunduysa; AFAD yetkilileri olayın detaylarını netleştirmek, adres bilgilerini teyit etmek ya da ekip yönlendirmesinin koordinasyonunu sağlamak amacıyla kişiyi tekrar arayabilir. Aynı şekilde afet sonrası geçici barınma talepleri, yardım başvuruları ya da saha tespit süreçlerinde bilgi eksikliği varsa, vatandaşın verdiği numara üzerinden iletişime geçilir.
Bu aramalar yalnızca olayın niteliğiyle doğrudan ilgili olur ve asla tanıtım, kampanya ya da reklam amacı taşımaz. 122 tarafından yapılan geri aramalar, afet yönetiminde iletişim zincirinin bir parçasıdır ve saha ekiplerinin yönlendirilmesini kolaylaştırır. Yoğun kriz dönemlerinde, örneğin büyük bir deprem sonrasında, ihbarda bulunan kişilere geri dönülerek durum güncellemeleri alınır ya da yardım koordinasyonu sağlanır. Ayrıca bazı durumlarda, vatandaşın ihbar ettiği yerin daha geniş çaplı risk taşıyıp taşımadığına dair ek bilgi alınması için de dönüş sağlanabilir.
