'Yatırımlar teşviksiz de ülkeye gelir'
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci’nin, “Süper Teşvik Sistemi” sunumu yaptığı salonda, 3M Türkiye Genel Müdürü Mert Büyükyazgan da izleyiciler arasındaydı.
Uluslararası Yatırımcılar Derneği – YASED üyeleri ile 2 Ağustos’ta yapılan bilgilendirme ve istişare toplantısında, 2016 yılında açıklanan süper teşvik sistemi ekrana yansıyordu.
Her bir sayfa, uluslararası yatırımcıların dikkatini çekiyor ve cep telefonlarının ekranlarına kaydediliyordu… Bakan Zeybekci uyarmak zorunda kaldı: Çıkışta sunum dosyasını alabilirsiniz…
Bu yıl Türkiye’de 30’uncu yıllarını kutlayan 3M’de, 23 yılı geride bırakan Büyükyazgan’a, “Süper teşvikler sonrası yeni bir yatırım kararı aldınız mı?” diye soruyorum… Verdiği yanıt, uluslararası doğrudan sermaye yatırımcılarının şablonunu yansıtıyor: “Yatırım teşviksiz de gelir, yatırım kararını talep belirler.”
Bir-iki yıl öncesine gidiyor.
3M Başkan Yardımcısı H.C. Shin’in, New York’ta küresel şirketlerin CEO’larıyla bir araya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğa’a, “Bize en büyük teşvik, ürünlerimizi kullanan KOBİ’lerin desteklenmesi olur” dediğini hatırlatıyor.
'ÇOCUK BEZINDE LIDERIZ’
Bu önerinin ne kadar isabetli olduğunu zaman içinde gördük. Kredi Garanti Fonu, 2017 yılı başında KOBİ’lere ve sanayicilere verdiği Hazine garantili teminat tutarını 250 milyar liraya çıkarmıştı.
Piyasa bugünlerde de KGF’den yeni 200 milyar liralık teminat paketi bekliyor.
Büyükyazgan, teşvik paketini masanın üzerinde tutmayı sürdürüyor.
Bakan Zeybekci’nin toplantısından sonra Polonya’dan gelen bölge sorumlusuna “teşvik kitapçığını” teslim ettiğini belirtiyor.
Türkiye’nin yatırım yapılması planlanan 3 ülke arasında yer almasına çalıştığını vurguluyor. 3M Türkiye’deki ilk fabrikasını 1987 yılında Çerkezköy’de kurmuştu. 2014 yılında da Amerika dışındaki 11 “Super Hup” dan birisi olması planlanan Çorlu fabrikası devreye alındı. Bugüne kadar 100 milyon dolar civarında yatırım yapan 3M Türkiye’nin cirosu son 2 yıldır 200 milyon doları aşmadı.
Bu yılın ilk yarısında yüzde 7 büyüdüklerini söyleyen Büyükyazgan otomotiv sektörü ürünlerinde ise bu oranın yüzde 40’a çıktığını vurguluyor. 2017 yılında yüzde 10 büyüme hedefleniyor. Cironun yüzde 75-80’i ithal edilen ürünlerin satışından geliyor. 500 kişiyi istihdam eden şirketin 2017 ihracat hedefi ise 60 milyon doları buluyor.
2014 yılında Çorlu’da ilk faiz yatırım planlanırken, 1 milyar dolar ciro, bin çalışan, 500 milyon ihracat hedefleniyordu. Rakamların bu seviyeye gelmesi için yatırımın 500 milyon dolara tamamlanmasının planlandığı açıklanmıştı.
“Türkiye’ye uzun vadeli bakıyoruz. Yatırım yapılacak ülkeler resmi içinde kalmaya çalışıyoruz” diyor demesine ama, son 3 yıldır rafta tutulan yeni yatırım kararı alınamadığı da bir gerçek…
Yatırım kararlarının, global pazarlarda talep yavaşlamasından etkilendiğine dikkat çeken Büyükyazgan, Türkiye’de büyümeyi sağlayan iş gruplarını vurguluyor:
Birincisi, çocuk bezleri yapıştırıcı bantları, sızdırmazlık sağlayan kompanentler. Bölgedeki 30 çocuk bezi üreticisinden 20’si Türkiye’de bulunuyor. Öyle ki; 2006 yılından beri 3M bünyesinde çalışan Evren Çoruhoğlu, 2016 Kasım’ında Avrupa, Ortadoğu, Afrika Bölgesi Kişisel Bakım Ürünleri Ar-Ge Müdürlüğü’ne terfi etti.
İkincisi; otomotiv sektöründe kullanılan aşındıcı ürünü “cubitron”, 1907 yılında zımpara keşfi ile yola çıkan 3M’nin bu alandaki evrimini ortaya koyuyor.
Üçüncüsü; beyaz eşya ürünlerine çizilmezlik özelliği katan “cyristal silk” ürünleri olurken, dördüncüsü de çalışan sağlığı ve iş güvenliği malzemelerinden oluşuyor.
Mert
Büyükyazgan
‘2014 YILINDAN BERI TÜRKIYE’DEN 3 PATENT ÇIKARDIK’
3M’nin global pazarlarda yer alan 60 bin ürününden yalnızca 5-10 bini Türkiye’de üretiliyor.
Büyükyazgan’ın “Bilim firmasıyız” sözü, bugüne kadar aldıkları 109 bin patent ile doğrulanıyor. Satılan ürünlerin yüzde 25’i, son 5 yılda piyasaya çıkmış. Türkiye’de ise bugüne kadar 3 patent alan firma, Türkiye’de Ar-Ge laboratuvarını 2014 yılında kurmuştu. Burada da 30 kadar mühendis çalışıyor. Yıllık 30 milyar dolar cirosunun yüzde 6’sını Ar- Ge harcamalarına ayıran şirket yalnızca geçen yıl 3 bin 770 patent aldı. Geçen yıl işçi sağlığı alanındaki en önemli kategorilerden “yüksekte çalışma ekipmanları” alanındaki dünyanın önde gelen tedarikçilerinden Capital Safety ile birlikte 4 milyar dolarlık satın alma yaptılar. Türkiye’de buluşları olan bir firma satın almayı planlıyorlar mı?
Büyükyazgan “Olabilir” diyor ama henüz radarlarına giren bir şirket yok.
