Yeşil domatesi dışarıya sattık, salçayı enflasyona kattık
Ağustos ayının zam şampiyonu salçayı zirveye bu yaz 3 TL'nin altına inmeyen domates fiyatları taşıdı. Domates fiyatlarını artıran en önemli etkenler ise ekim alanının geçen yıla göre daralması, tuta zararlısı ve mildiyö hastalığı nedeniyle verimin azalması, üretimin büyük bölümünün henüz kızarmadan ihraç edilmesi şeklinde sıralandı
Domates fiyatlarındaki yüksek seyir salçayı zam şampiyonu yaptı. Türkiye İstatistik Kurumu'nun (TÜİK) dün açıkladığı verilere göre Ağustos ayının zam şampiyonu bir önceki aya göre yüzde 25.56'yla en yüksek fiyat artışı gösteren salça. Habertürk'ten Naime Sert'in haberine göre domatesin en bol olması gereken dönemde gelen şampiyonluk şaşırtsa da yaz boyunca domates fiyatlarının 3 TL'nin üzerinde seyretmesi işaretleri vermişti. Peki tam da mevsimi olmasına rağmen domates fiyatları neden hiç düşmedi?
DOMATES KIZARMADAN İHRAÇ EDİLDİ
Türkiye'nin en önemli turfanda üretim merkezlerinden biri olan Antalya Demre Komisyoncular Derneği Başkanı Fahri Duran, birinci nedenin tuta zararlısı nedeniyle Gölhisar'da ve Konya'nın belli bölgelerinde ekimlerin hasada dönüşememesi olduğunu söyledi.
Duran'a göre ikinci neden ise İsrail, Suudi Arabistan ve Katar'ın gök (Henüz kızarmamış) domates alımı. Duran, Mersin, Antalya'nın Elmalı ilçesi ile Muğla'nın Seki bölgesindeki üretimin yüzde 80'ninin olgunlaşmadan bu ülkelere ihraç edildiğini aktardı. Arz azaldığı için geçen yıl 20 kuruş olan fiyatın bu yıl 60-90 kuruş arasında dalgalandığını kaydeden Duran, fabrika maliyetleri de eklenince salçanın şampiyon olduğunu kaydetti.
'EKİM ALANI DARALDI, MİLDİYÖ VERİMİ AZALTTI'
Türkiye'nin salçalık domatesinin yüzde 40'ının üretildiği Bursa'nın Karacabey ilçesi Ziraat Odası Başkanı Erhan Erdem de bu bölgede aşırı yağışların ardından ortaya çıkan mildiyö hastalığının verimi azalttığına dikkat çekti.
Türkiye genelinde geçen yıl 285 bin dekar araziye domates ekilirken, bu yıl 210 bin dekarda ekim yapıldığını aktaran Erdem "Bunun nedeni fabrikaların domates üreticisinden 3 yıl üst üste kilosu 25 kuruştan taahhüt alması. Fiyat düşük olunca maliyet baskısı nedeniyle üretici domates yerine başka ürünlere yöneldi" dedi. Fabrikaların bu yıl taahhüt rakamını 45 kuruş olarak belirlediğini, taahhüt dışı alımlarda fiyatın 65-75 kuruş bandına yükseldiğini belirten Erdem "Fabrikalarda satacakları yere taahhüt verdiği için üretim yapmak zorunda bu nedenle fiyatlar yükseliyor" diye konuştu.
SADECE MAYISTA 3 TL'NİN ALTINA İNDİ
TÜİK verilerine göre domatesin kilogramı bu yılın başından buyana sadece mayıs ayında 3 TL'nin altına indi. Tarla ve bahçe üretiminin piyasaya çıktığı yaz aylarında ise fiyat 3.8 ile rekor kırdı. Ağustos 2017'de kilogramı 1.8 TL'den satılan domatesin fiyatı geçtiğimiz ay 3 TL idi.
TÜİK rakamlarına göre salçanın ortalama kilogram fiyatı ağustos ayı itibariyle 7.6 TL'ye çıktı.
(TL/Kg)
iHRACAT AZALDI, TOPLAMDAKİ PAYI ARTTI
Akdeniz İhracatçı Birlikleri (AKİB) verilerine göre yılın 8 ayında Türkiye'den 204 milyon dolar değerinde 346 bin ton domates ihraç edildi. Domates ihracatında miktar ve değer 2017 yılına göre azalırken, bu yılın toplam yaş meyve ve sebze ihracatı içindeki payı ise arttı.
İSRAİL'E İHRACAT YÜZDE 247 ARTTI
AKİB verilerine göre yaş sebze ihracatında miktar bazında Irak, değer bazında ise Romanya ilk sırada yer alıyor. Yılın 8 ayında İsrail'i ihracat yüzde 247 artış gösterdi.
