Ağır Rusya yaptırımları iflaslar getirebilir
Rusya’nın Ukrayna’da alan hakimiyeti kurma çabası ve işgali yaymaya çalışması sonrasında yaptırımlar artırıldı.
Benim 3 kompartımanda değerlendirdiğim yaptırımların 2. aşaması da böylece tamamlanmış oldu.
Benim sınıflandırmama göre 9 başlıkta yaptırımlar gördük.
Bunların arasında yer alan, SWIFT sisteminden Rus bankaların çıkarılacak olması en ciddi başlıklardan biri. Buradaki nüans enerji ödemelerinin yapılabilecek olması.
Bankalar arası iletişim sistemi diyebileceğimiz SWIFT sisteminde, Rus menşeli bankalardan ya enerji dışı ödemeler kabul edilmeyecek ya da enerji dışı işlem yapan bankalara tümden yasak gelecek. Detayları göreceğiz.
Ancak özü itibariyle, Rus kaynaklı bir ticarete ya da alım satıma karşı taraf olan için ödemeyi almak artık neredeyse imkansız hale geliyor. Yapılan iş enerji ile ilgili değilse.
Bir başka ağır karar ise Rus Merkez Bankası (CBR) ile işlem yapmak yasakları gelmesi. Bu da ne demek?
İngiltere, ABD, AB gibi pek çok gelişmiş ülke bu bankayı artık tanımıyor.
Hal böyle olunca, 640 milyar dolar rezervi olduğunu düşünen banka ve bu rezervlere güvenip yaptırımlara direnebileceğini düşünen politikacılar için eşine az rastlanır bir hayal kırıklığı meydana geldi.
Derine dalmadan, hızlıca bunun ne demek olduğuna bakalım.
Döviz rezervleri dediğimiz şeylerin bir bölümü farklı muhabir bankalarda ya da çeşitli finansal kurumlardaki haklar. Kalanları ise asset yani varlıklar. Yine bunlar da merkez bankasının karşı muhatap merkez bankası ile hesaplarında elektronik olarak tuttuğu kayıtlar.
Bu kayıtların parasal karşılıkları lazım olduğunda tek yapmanız gereken tuşlara basmak.
Diyelim ki 5 milyar dolar değerindeki Alman Bondunuz satıldı ve bononun değeri kadar Euro kaydı size açıldı. Siz MB olarak bu parayı piyasaya verip karşılığında Ruble alabilirsiniz.
Böylece fiili olarak o piyasada ruble talep edip, Euro satarsınız. Bu da teorik olarak ruble fiyatını yukarı itecek bir gelişmedir. Zaten bir merkez bankasının kurlara müdahale yöntemi de budur.
Şimdi eğer karşı taraf / taraflar sizin varlıklarınızı dondurmuşa ya da size işlem yasağı getirmişse o zaman sizin, size ait olan yabancı varlıkları ya da dövizi piyasaya satarak rublenin değerini yükseltme imkanınız kalmaz.
İşte 640 milyar dolar yabancı para rezervi olan koca Rus Merkez Bankası'nın düştüğü durum budur.
Elinde (Tahminen) 140 milyar dolar altın rezervi ve 90 milyar dolara yakın da yuan cinsi yabancı para rezervi olduğunu düşünüyoruz. (Bunlar yine 640 milyarlık rezerve dahildir).
Altını piyasaya satıp dolarları eline alması mümkün olmayacağı gibi hadi diyelim yuan cinsi varlıkları bir şekilde likide etsin...
Ancak ve ancak buradan gelecek bütçe ile piyasaya müdahale edebilir CBR. Bunun kapsamı ve etkisi de tartışılır.
Şimdi ister istemez halk yabancı para talep edecek. Çünkü ruble hızlı şekilde değer yitirecek. Enflasyon patlayacak.
Rubleye etki etme gücü çok zayıflayan CBR faizler artıracak. Buna başladı bile...
Yüzde 9.5 olan politika faizi 20’ye çekildi. Devamı gelebilir.
Sermaye kontrolleri gelecek. Yabancılar için gelmeye başladı bile...
İhracatçılar dövizlerinin yüzde 80’ini kamuya devredecek.
İster istemez hem likidite pozisyonları zorlanacak Rus şirketlerin hem de ödeyebilme kabiliyetleri zora düşecek.
Kabul etmek lazım ki borç erteleme tedbirleri, iflaslar kaçınılmaz olacaktır.
Bir kriz ve daralma evresi başladı Rus ekonomisi için. Bitmedi, yeni başlıyor...
