Yükselen Hint milliyetçiliği ve gerileyen ekonomi

1.3 milyarlık Hindistan’da aradığınız her şeyi bulmak kabildir.

İçinden Buda çıkmış bu kültürde hayvanlara zarar vermemek için etyemezler bulabilirsin. Zamanda yolculuğa çıkınca sömürüye karşı barışçıl yollarla direnen Gandhi’ye de rastlamak mümkündür.

Dünyanın en uzun destanı Mahabbarata’nın kalbi Bhagavad Gita’da kardeş çocuklarının iktidar hırsını ve şiddetin araçsallaştırılmasını görebilirsin. Gandhi’nin ve soyadı Gandhi olan iki başbakanın suikasta kurban gittiğini de...

Ülkedeki yaygın din olan barışçıl Hinduizm’den Hindutva (Hindu milliyetçiliği) türetmenin sırrı belki de bu zengin kültürel arka planda saklı.

Burada anmadan geçemeyeceğimiz bir başka dönem ise ülkenin İngiliz sömürgesi olarak geçirdiği 250 yıl. Hindistan gibi sömürge ülkeyi kovup ulus inşasına giren ülkelerde milliyetçilik ajitatif bir tona dönebiliyor.

Politik gelişmeleri mi ekonomik gidişata etki ediyor yoksa tam tersi mi ya da karşılıklı mı besleniyorlar tanısını koymak çok uzun sürecek Hindistan için. Bu sebeple birlikte gelişimini ele alarak ve biraz da kolayına kaçarak ilerlemek istiyorum.

Hint milliyetçiliğinin kültüreli tarihi ve toplumsal temelleri var. Uzun yıllardır da bağırarak yükseliyor. Modi onu alıp kullanabilen son ve en etkili lider. Hindistan artık ölçülüp biçilmiş ve önemli bir yola çıkmış durumda.

Ekonomik aktivite ve ülkenin temel sorunları ise kendi mecralarında akmaya devam ediyorlar. Eşitsizlik, geniş yoksulluk ve altyapı eksiklikleri oldukça yakıcı problemler.

Yeni ve oldukça sert, üstelik ayrımcı milliyetçilik bu sorunları çözebilir mi?

Son çıkan yasalara göre kimi bölgelerde Müslüman azınlık için eşit vatandaşlık ilkesi ortadan kalktı. Geniş protestolar yaşandı. Huzursuzluk sürüyor. Yeni dönemde kapsayıcı olmayan bir ekonomi politikası başarılı olabilir mi?

Hindistan bunu deneyecek. Bize bu deneyden sonra cevap verebilir.

Ne var ki bu politikanın kullanışlı olmasını da atlamamak gerekiyor. İşler ters giderse suçlular belli. Kalanı ise milliyetçi damar halledecek.

Gel gelelim Hindistan’da merkez bankasının yedek akçeleri kullanıldı, örtük bir parasal genişleme yapılıyor ve elden gelen her araç kullanılıyor. Şu ana kadar ciddi bir başarı yok. Üstelik problem kovid 19’dan önce başlamıştı.

Diğer yandan, uygulanan şey aslında zamanın ruhuna uygun. Ticaret savaşları ve anti-Çin sosuna bulanmış ekonomik milliyetçilik aslında adeta Hintlilerin ortaya attığı bir retorik gibi. Ancak bir yandan da Amerikan malı...

Çin’e karşı cepheleşen dünyada Amerika’nın sevgisi ve yarın öbür gün olası lehte tercihleri Hindistan için çok önemli. Hem İpek Yolu’nu baltalamak için hem de üretimin Çin’de olmasının önünü kesmek için. Hindistan’da ekonominin içindeki üretim payı son yılların dibine indi ve %13’lere kadar vardı.

Bunu döndürmek için tarihi bir fırsat olabilir mi? Modi öyle umuyor.

Ancak büyüme tahminleri çoktan eksiye geçti ve bütçe açığı sert şekilde genişliyor.

Amerikan destekli Hint milliyetçiliği ve onun ekonomik performansı Çin’e karşı açılan ticaret savaşından sonra en çok izlenen ikinci film olmaya aday...