TCMB'den 10 puanlık temkinli indirim
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası politika faizini 250 baz puan daha indirdi. Bloomberg HT anketine katılan 18 kurumun medyan beklentisi haftalık repo faizinin 100 baz puan ineceği yönündeydi.
Banka böylelikle son 3 toplantıda 1.000 baz puan ya da farklı bir deyişle 10 tam puan indirerek, 2006’da geçtiği ‘açık enflasyon hedeflemesi’ rejiminin faiz indirim rekorunu kırmış oldu.
*
Banka, karar metninde ekonomideki ılımlı toparlanmanın sürdüğüne vurgu yaptı. Ancak bu toparlanmanın yavaşça şekil değiştirdiğini anlattı. TCMB’ye göre büyümenin kompozisyonu dış talepten iç talebe doğru yönlenmekte, yatırımlar hala zayıf seyretmektedir. Bunun sonucu olarak da cari fazla döneminin yavaşça sonuna geldiğimiz ancak büyümenin farklı sektörlere yayılarak ilerlediği tespiti yapılmış. Büyümeye ilişkin genel tonlamanın bir parça olumsuza döndüğünü not etmek gerekir.
Açıkçası, Yeni Ekonomik Program’da (YEP) yapılan yüzde 5’lik büyüme tahminine ilişkin TCMB’nin ne bir iması ne de hazırlığı var gibi görünüyor.
Küresel ortam da değerlendirilmiş ve riskler / fırsatlar analizi yapılmış. Diğer yandan Türkiye’nin bir süredir finansal varlıklarını ve ekonomik performansını da etkileyen Suriye olayı, ABD’nin yaptırım açıklamaları gibi belirleyici unsurlar değerlendirme dışı bırakılmış. Oysa bu olaylar, özellikle ABD ile ilişkiler uzun süredir TL varlıkları etkileyen belki de en önemli faktör konumunda.
Bir merkez bankasının ait olduğu coğrafyaya dair analiz yapması ve karar alması doğrusudur. Bunu paylaşarak karar setini etkileyen bir unsur olduğuna değinmesi de normaldir.
Karar metninin en önemli bölümü şüphesiz enflasyon. Temmuz Enflasyon Raporu’nda yıl sonu için yüzde 13,9’luk TÜFE tahmin eden Banka bunun belirgin altında bir kapanış beklemeye başlamış. YEP’te bu tahmin halihazırda yüzde 12 olarak yapılmıştı. Bu sebeple gelecek haftaki Enflasyon Raporu toplantısında yıl sonu hedef buraya hatta daha aşağıya çekilebilir.
*
İncelediği evrene ilişkin görüşleri böyle olan Merkez Bankası 12 Eylül’deki toplantıda politika faizinin mevcut dezenflasyon süreci ile uyumlu olduğunu paylaştı ve temkinli para politikası uygulayacağını açıkladı. Ardından 25 Eylül’de Ankara Sanayi Odası toplantısında Başkan Uysal faiz indirim alanını önden yüklemeli olarak kullandıklarını açıkladı. Bu iki mesaj ve üstüne yaşanan jeopolitik tansiyondan ötürü piyasada ortak kanaat faiz indiriminin 1-1,5 puan arasında olacağı yönündeydi…
Ekim 24 metninde yeniden temkinli para politikası mesajı verilmesi sanırım kafaları karıştırmıştır. TDK’ye göre temkin, ‘bir işin sonunu düşünerek ölçülü davranma’ anlamına geliyor. 10 tam puan faiz indirimi yapmak enflasyon konusunda temkinli olmaktan ziyade büyümeyi öncelemek olarak okunabilir.
Diğer yandan, piyasa beklentileri ve Banka kararları arasında uzun süredir böylesi farklar oluşmamıştı. Üstelik, oluşan farklara rağmen piyasa tepkisi hiç bu kadar sınırlı kalmamıştı. Bu, beklenti kanalının bozulması olarak düşünülebilir. Hedeflere inanma o doğrultuda pozisyonlanma konusunda kötüye işaret eder.
*
Sonuç olarak, piyasa koşulları küresel anomalilerden ötürü oldukça uysaldır; bu oynama alanını genişletmektedir. Banka, bu ortamda eylem ve söylem arasında zikzaklar çizmesine rağmen düşen enflasyon ortamından ve ılımlı iktisadi büyüme profilinden destek bulmaktadır. Böylesi bir ortamda TCMB’nin faiz indirim döngüsünde olması kadar doğal bir eğilim yoktur. Diğer yandan, faiz indirimlerinin gerekçelendirilmesi ve öngörülen makro ortamla uygunluğu hakkında şüpheler artmaktadır. Ne var ki küresel şartların oldukça müsait olması bu şüphenin somut bir piyasa reaksiyonuna dönüşmesini hemen hemen imkansız kılmaktadır. Ancak ortaya çıkan sonuç düşük sermaye çekilmesi, yüksek CDS gibi göstergeler ile kendini göstermektedir.
Bugün yapılabilen faiz indirimleri dünün yüksek faizleri sayesinde olduğuna göre, yarın düşük enflasyon ve düşük faiz istiyorsak bugünlerde biraz daha temkinli olmaya ihtiyaç olduğu kanaatindeyim.
