Bir yılı daha geride bırakıyoruz.
Son birkaç yıldır maalesef “Zor bir sene oldu” cümlesini çok kullanır olduk. 2018 de öyle bir yıldı. Sene iyi başladı, ilk iki çeyrek yüzler güldü ancak ikinci yarısı nerede ise kabus gibi bitti.
Artık 2018’i daha fazla analiz etmeye gerek yok sanırım , biz önümüze bakalım.
2019’da küresel ekonomide ve içeride bizi neler bekliyor?
Önce dışarıda başlayalım.
Ticaret Savaşları; Trump’ın ABD Başkanı seçilmesiyle hayatımıza giren bir konu. Trump, Çin’e karşı bir ticaret savaşı içinde olduklarını zaten saklamıyor. ABD, 2018 yılında Çin’den aldığı 500 milyar dolarlık mal ve hizmet ürününün 250 milyar dolarlık kısmına ekstra ithalat vergisi koydu.
Ticaret Savaşları konusu 2019’da da başımızı ağrıtacak. Trump’ın Çin’e verdiği 90 günlük süre Mart ayında bitecek. Eğer bir anlaşma olmazsa, hem ilk 250 milyar dolarlık ithalata konan vergi oranı yüzde 10’dan yüzde 25’e çıkacak hem de kalan 250 milyar dolarlık ürüne de vergi gelecek. Olası anlaşmalarda ise mevcut vergilerin yerinde kalacağı ama yeni vergi gelmeyeceğini öngörebiliriz.
Eğer Ticaret Savaşları’nda yukarıda özetlediğim senaryolardan en kötüsü gerçekleşirse bu durum küresel ekonomiler için yönetilmesi oldukça zor olacaktır. Başta Asya ülkeleri olmak üzere Çin ile yoğun ticaret yapan ülkeleri de sarsacak bir gelişme olur. Türkiye’ye ye etkisi ise diğer ülkelere göre sınırlı kalacaktır.
Fed’in faiz artışları: İlk faiz artışı 2015’de başladı. Bugüne kadar 9 faiz artırımı oldu. FED’in 7 yıl sıfır tuttuğu faiz 3 yılın sonunda yüzde 2.5 oldu. Aslında FED büyük oranda kafasında planladığı faiz artışlarını tamamlamış durumda. Son toplantıdan çıkan sonuç 2019’da FED’in yapacağı en fazla 2 faiz artışı kaldığı yönünde. Ancak piyasa FED’in, daha fazla faiz artırımı yaparak küresel ekonomide zaten baş gösteren soğuma emarelerini daha da körükleyeceğinden endişe ediyor ve panikliyor.
Ben FED’in 2019’da faiz artışlarına devam edeceğini düşünüyorum. Faiz artışları 2’yi geçmeyecektir. Ancak burada kritik olan konu; faiz artışları devam ederken ABD ekonomisinden gelen sinyaller olacaktır. Özellikle 2019’un ilk çeyreğinde ABD ‘de açıklanacak verilerde bir sıkıntı olmadığı takdirde piyasaların bu artışları sindirebileceği ve yeniden pozitif fiyatlamaeğilimine geçeceğini düşünüyorum.
Türkiye özelinde ise FED’in faiz artırımları sonucu “küresel piyasalarda büyük bir dalgalanma ve güvenli limanlara kaçma” olmadığı durumda Türk varlıklarının mevcut fiyatlaması ekstra 2 faiz artırımı rahatlıkla kaldıracaktır.
BREXİT; 2019’un ilk ayında İngilizler Parlamento’da Theresa May’ın AB’den çıkış planını oylayacak. Bu final oylama olacak ve büyük ihtimalle May’in planı reddedilecek. Bu durumda da İngiltere’de bir erken seçim bekleniyor. Seçimin sonucu ne olur? AB’nin İngiltere’ye verdiği, ” 29 Mart” tarihine kadar bir çözüm olur mu? Bunlar büyük muamma.
Ben İngiltere’nin AB’den anlaşmasız çıkışa her geçen gün daha fazla yaklaştığını, büyük olasılıkla da hem AB hem de İngiltere için oldukça kötü şartlarda biten bir “boşanmaya” doğru gidildiğini düşünüyorum.
Böyle bir olasılık kısa vadede İngiltere’yi, orta ve uzun vadede ise AB’yi vuracaktır. Küresel piyasalar anlaşmasız Brexit kararını çok zor fiyatlar. Büyük bir dalgalanma yaratacağı aşikar. Ancak Türkiye için Brexit sonrası İngiltere’nin olukça önemli bir pazar olarak öne çıkacağını düşüyorum. İngiltere, AB’den aldığı bir çok ürünün (Meyve, sebze, tekstil, otomotiv yan sanayi gibi) Türkiye’den temin edebilir. Bunun için iki ülke arasında serbest ticaret anlaşması yapılması benim için sürpriz olmaz.
Bakalım bu gelişmeler 2019’u nasıl şekillendirecek.
Ümit ediyorum ki , önümüzdeki yıl sonu yazımızı “2019 geçmiş yıllara göre daha karamsar başladığımız ama beklentiye göre çok daha iyi bitirdiğimiz bir sene oldu” diye yazma kısmet olur.
Bütün okuyucularımın yeni yılını şimdiden kutlar. Sağlık ve mutluluk dilerim.
