Seçimler sonrası için 'soru-cevap'
Seçimleri tamamladık. Türkiye yeni geçtiğimiz “Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi” için kararını verdi. Cumhurbaşkanlığı’na Cumhur İttifakı’nın adayı Recep Tayyip Erdoğan seçilirken, Meclis’te de yine Cumhur İttifakı’nın vekilleri çoğunluğu yakaladı ve böylece önümüzdeki 5 yıl boyunca Türkiye’yi yönetecek siyasi kadro belirlenmiş oldu.
Analizlere geçmeden birkaç küçük tespit daha...
Seçimlerin sonucunda 5 parti Meclis’e girdi ki, bu kadar renkli ve çok sesli bir Meclis’i en son 19 yıl önce görmüştük. Diğer yandan AK Parti son 16 yıldır ilk kez (7 Haziran-1 Kasım 2016 arasındaki dönemi saymazsak) Meclis’te çoğunluğu yakalayamadı. Son olarak da ekleyelim, 2019 Mart ayında yapılacak olan yerel seçimleri ayrı tutarsak kâğıt üzerinde 2023’e kadar başka seçim yok.
Şimdi sadede gelelim...
Geçen cuma günü seçimler öncesinde piyasaların kafasında birçok soru işareti vardı. Bunların bir kısmı siyasetle ilgiliydi. Açayım biraz: “Seçimler ilk turda tamamlanır mı?”, “Meclis ve Cumhurbaşkanlığı ayrı ittifaklarda olur mu?”, “Meclis ayrı ittifakta Cumhurbaşkanlığı ayrı ittifakta olursa uyumsuzluk oluşur mu?”, “Böyle bir durum olursa seçimler yenilenir mi?” ilk akla gelen sorular.
Bu soruların hepsi pazartesi sabahı cevabını buldu. Belirsizlik ortadan kalkmış oldu. Piyasalar için risk faktörü oluşturacak bazı konular masadan kalkmış oldu.
Buradan sonrasını soru-cevap gidelim...
- Siyasi olarak kafalarda risk oluşturacak başka konu kaldı mı?
Yukarıda ana hatlarıyla bahsettiğim gibi seçimlerin sonucu belli başlı riskleri ortadan kaldırmış durumda. Ancak piyasaların kafasında her şey de pirüpak değil.
- Seçim sonuçlarının piyasaların aklında hâlâ çözemediği konular ne olabilir?
Benim gözlemleyebildiğim iki konu var. İlki, Cumhur İttifakı’nın özellikle Meclis’te uyumu nasıl olacak? AK Parti son 16 yıldır hep tek başına iktidar oldu. Gerçi yeni sistemde artık hükümet yok. Yürütme yetkisi cumhurbaşkanında, o da Tayyip Erdoğan. Ancak Cumhurbaşkanlığı Hükümet Sistemi’nde Meclis’in yasama rolü hâlâ var. Hatta yürütme yetkisinin sağlıklı ve uzun soluklu olabilmesi için uyum şart. Bu anlamda Cumhur İttifakı’nın Meclis’teki uyumu, piyasalar için yakından izlenecek bir faktör olacak.
Diğer bir konu da, Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın yeni sistemden seçeceği bakanların özellikle de ekonomi yönetimindeki isimlerin kim olacağı. Burada bahsettiğim sadece Hazine ve Maliye Bakanı ile Ticaret bakanlarının kim olacağı değil.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın açıkladığı yeni sistemin detaylarında gördüğümüz, bakanlıklar ile cumhurbaşkanı arasında yer alacağını anladığımız kurulların (örneğin Ekonomi Politikaları Kurulu) kimlerden oluşacağı ve onların bakanlıklarla uyumunun nasıl olacağı merak ediliyor.
- Bütün bu soruların cevaplarını 15-20 güne kadar alacağız. Piyasa biraz beklesin olmaz mı?
Aslında olur. Sonuçta YSK 8 Temmuz’da kesin sonuçları açıklayacak; bir hafta sonra da bahsi geçen bütün isimleri öğrenmiş olacağız. Ancak yurtdışında hava çok hızlı bir şekilde bozmaya devam ediyor. Üstelik Türkiye bambaşka bir sisteme geçiyor ve ekonomide alınması gereken önemli kararlar var. Piyasa da, ekonomi dünyası da 15-20 gün dahi beklemeye tahammül edemiyor.
