Borsayı uçuran 274 milyon dolar
Borsada ağustos ayı başından beri dikkat çeken banka hisselerindeki sert yükseliş netleşiyor. BIST’in ağustos ayına ait açıkladığı yabancı işlemlerden, yabancı saklama oranında ve sermaye hareketlerinden anlaşılıyor ki, banka hisselerini başta yabancılar aldı.
➔Ancak bu alımlar üç hafta sürüp de ciddi bir fiyat hareketi yaratınca yerliler devreye girdi. Yabancılar ise bu kez satışa geçti. Yabancıların üç hafta süren net alımları son iki haftadır net satışa döndü.
➔Ağustos’un ilk üç haftasındaki yabancı alımı net 724 milyon dolara vardı. 26 Ağustos ile biten dördüncü haftada ise 32 milyon dolarlık net satış yaptılar.
➔Yabancı payı 3 Ağustos’ta yüzde 32.71’e düşerek 1997 yılının öncesine geri döndü. Zaten Türkiye sermaye piyasaları yabancı yatırımcılara 1989 yılında serbest bırakılmıştı.
➔Yabancı payları 25 Ağustos’ta yüzde 35.11’e kadar çıktıktan sonra 7 Eylül itibariyle yüzde 33.67 düzeyine düştü.
YABANCILAR DA VUR KAÇÇI, AL-SATÇI
➔BIST’in açıklamasına göre yabancılar ağustosta 694 milyon dolarlık net alım yaptı. Bu tutarın yüzde 40’ını oluşturan 274 milyon dolarlık kısmı banka hisselerinden oluştu.
➔Kısaca son dönemde borsayı uçurmaya 274 milyon dolarlık net alım yetti.
➔Geçmişte birkaç büyük oyuncunun ortak hareketi borsada büyük dalgalar yaratırdı. Şimdi de durum farklılaştı ama benzerlik de yok değil. Sadece tutar biraz artmış gibi.
➔Bu alımlar resmen görüldüğü gibi gerçek yabancı da olabilir, yabancı maskesi takmış yerli bıyıklı yatırımcı da.
➔Ancak yerli veya yabancı kimliğinden ziyade kısa vadeli bir yatırım olması dikkat çekici.
➔Zaten yabancıların Türkiye piyasasına yatırım süresi iyice kısalmış durumda.
➔Bankalara yabancıların ortalama yatırım süresi 2020’da 74 güne inerken, 2021’de 47 gün oldu. Yerlilerin bankalara yatırım vadesi ise 2020’de 18 gün, 2021’de 27 gün.
➔Borsanın tümü için 2012-2018 arası 6 yılda yabancıların ortalama yatırım vadesi 276 gün veya 9.2 aydı. Buradan 1.5 aya inen bir vade söz konusu ki, borsanın eski kurumsal yabancı yatırımcılarının yerinde yeller esiyor.
➔Geriye kalan veya yeni gelen yabancı yatırımcılar çok kısa vadeli, vur kaççı diye tanımlayabilir. Sonuçta 2021 yılında yabancı yatırımcıların ortalama vadesi 45 güne kadar inerken, yerli yatırımcıların 27 gündü.
YABANCI PEŞİNE TAKILMANIN BEDELİ AĞIR
➔Buradan yerlilere çıkacak ders de, 1990’lar, 2000’ler, 2010’larda olduğu gibi yabancıyı izlemenin çok riskli hale geldiğidir. Yerliler için yabancı peşine takılmanın pabucu artık pahalıdır.
➔Çünkü yabancı adına görünen işlemleri ha maske takarak yerli bıyıklı yapsın ha gerçekte yabancı yapsın pek fark etmiyor. Onlar da yerliler gibi oyuncu ve kısa vadeli al-satçı.
➔Bunda da kredi notunun yatırım yapılabilir seviyenin 4-5 basamak altına inmesinin ve yabancı portföy yatırımlarına hor bakılmaya başlanmasının payı büyük.
➔Borsadaki yabancılar 2018’in ikinci yarısından başlayarak temmuz ayına kadar olan dönemde net 10 milyar dolarlık satış yapmıştı. Bunu yazdığımda Bakan Nureddin Nebati yabancıların alıma geçtiğini açıkladı. Doğruydu.
➔Ancak bu alımlar sadece ağustos ayının üç haftasıyla sınırlı kaldı ve boyutu 724 milyon dolar oldu. Böylece 4 yıllık net çıkış tutarı da toplamda 10 milyar dolardan 9.3 milyar dolara indi.
BİR YILDA YÜZDE 215 PRİM
➔Ağustostaki net alımlarla yabancıların geçen yılın aralık ayında başlayıp 8 aydır süren ve 4 milyar 156 milyon dolara varan net satış serisi sonlandı.
➔Yabancılar ağustosta nette en çok alım yaptığı 10 hisse senedinden 5’i banka hisse senetleri. ➔En çok satış yaptıkları 10 hisse senedi içinde ise banka yok.
➔Bitişikte yer alan ay sonları itibariyle BIST 30 hisse senetleri içinde yabancı payları en çok Akbank’ta, Tüpraş’ta, THY’de ve Tofaş’ta arttı.
➔Yabancılardan gelen alım ve sonrasında yerlilerin banka hisselerine gelmesiyle borsa Ağustos ayında uzun süre yapamadığı aylık primi yaptı ve yüzde 25 yükseldi. Borsa bu orandan daha yüksek primi en son 2003 Aralık ayında yüzde 29 ile yapmıştı.
➔Banka hareketiyle birlikte borsanın sert yükselişi son bir yılda yüzde 141 oranına çıktı.
➔Borsa ağustos ayındaki bu primiyle en yüksek getiri sağlayan yatırım aracı özelliğini kazandı.
➔Bankalar ise son bir yılda yüzde 215 prim yaptı. Ağustos başından bu yana ise banka endeksindeki artış yüzde 95’i buldu.
NE OLACAK BANKA KÂRLARININ HALİ?
➔Bu sırada kredilere uygulanacak faiz oranına göre bankalara tahvil bulundurma zorunluluğu getirilmesi bu piyasada yeni bir alım dalgası başlattı. Faiz oranları 5 puana yakın geriledi. Bu da bankaların içinde bulunduğumuz çeyreklik dönemde kârının artmasını beraberinde getiriyor.
➔Zaten bankalar yılın 7 ayı itibariyle son bir yılda kârlarını 40.2 milyar liradan 207.8 milyar liraya çıkartarak yüzde 505 artırdılar.
➔Her ne kadar faizlerdeki sert düşüşten dolayı bankalar tahvil portföylerinden güçlü kârlar yazacaklarsa da, gelecek bilanço dönemlerinde faiz oranlarının yükselmesi halinde bu kârlarının azalması riski de yüksek.
➔Dolayısıyla kâr patlamasına yönelik beklentilerle banka hisse senetlerine yönelme kısa vadeli bir yaklaşım oluyor.
➔Kaldı ki elde edilen kârlar bankalar tarafından şirketler gibi serbestçe dağıtılamıyor, BDDK izin verdiği ölçüde olabiliyor. 2008 küresel krizinden sonra bankaların kâr dağıtımları önemli ölçüde kısıtlanmış bulunuyor.
