'İyimserlik en son ölür'
Ekonominin resesyona veya durgunluğa gireceğinin ilk işaretleri borsalardan, tahvil faizlerinden, navlunlardan, bakır ve petrol fiyatlarından gelir. Resesyon beklenen ekonomiler ABD ve AB, dolayısıyla dünyayı da peşlerinden sürükleme ihtimalleri güçlü.
➔Tahvil piyasaları net bir resesyon işareti veriyor. Yükselen enflasyona ve yükseltilecek politika faizlerine paralel tahvil faizleri de arttı. Son günlerde ise düşüyor. 16 Haziran’da yüzde 3.495 ile son yılların en yükseğine çıkan ABD 10 yıllık faizi 22 Temmuz’da ise yüzde 2.732’ye kadar indi. Faiz 5 haftada yüzde 22 düştü.
➔Üstelik 5 ve 2 yıllık tahvil faizleri 10 yıllığın üzerine çıktı. Getiri eğrisinin tersine dönüşü, kısa vadelilerin daha yüksek uzun vadelilerin daha düşük getiri sağlaması yaklaşık 1.5 yıl içinde büyük ihtimalle resesyonla sonuçlanıyor.
BAROMETRELER NE DİYOR?
➔Emtia fiyatları da düşüşe geçti. 9 Haziran’dan 14 Haziran’a kadar 5 haftada genel emtia fiyatlarındaki düşüş yüzde 17’yi buldu.
➔Petrol fiyatları 6 Mart’tan 14 Temmuz’a 140.64 dolardan 95.96 dolara indi. Düşüş yüzde 32. Son fiyat 104.23 dolarla bir haftalık artış ise yüzde 8.6.
➔Küresel üretimin iyi bir göstergesi durumundaki bakır fiyatları 7 Mart-15 Temmuz arasında tonu 10.719 dolardan 6.956 dolara indi. Düşüş yüzde 35. Son fiyatı 7.411 üzerinden bir haftalık artışı yüzde 6.5 oranında.
➔Dünya ticaretinin barometresi Baltic Dry Endeksi de 25 Mayıs-13 Temmuz arasında yüzde 40 geriledi.
➔Son olarak açıklanan temmuz ayı ABD öncü imalat PMI verileri 52.3 ile iki yılın en düşüğüne geriledi. Hizmet sektörü PMI ise 47’ye inerek pandemi nedeniyle kapatma uygulanan aylar dışında 2009 sonrasının dibini gördü. Birleşik PMI da 50’nin altına sert geriledi ve 47.5’e inerek ekonomide daralmaya işaret etti.
➔AB’de PMI verisi hizmette 53.0’ten 50.6, imalatta ise 49.6’ya geriledi.
Ekonomide durum her iki katıda da iyi değil. Ya durgunluğa girdi ya da girecek gibi. Olay zamanlamaya kaldı.
BORSALARDA TERSİNE SARMA
➔ABD’de ve AB’de durum bu ise ekonomik durgunluk veya gerilemeye girdi veya girmek üzereler. Fakat borsalar yükseliyor.
➔Halbuki resesyon öncesinde veya başlangıcında borsalar sert düşer, sonra da düzeltmesi başlar.
➔Söz konusu ABD ise S&P-500 Endeksi mart sonundan haziran ortasına kadar yüzde 21.5 geriledi. Haziran ortasından bu yana yüzde 9 yükseldi. Geçen haftaki artışı yüzde 2.5 kadar. Nasdaq’ın haftalık artışı da yüzde 3.3.
➔Borsalardaki bu tersine seyir oluşan resesyon atmosferini bozuyor gibi görünüyor. Ama yine resesyon gerçekleşmesini önlemeye yetmeyebilir.
BÜYÜK BİLANÇO BÜYÜK ETKİ Mİ?
➔Çünkü bu hafta büyük teknoloji şirketleri ile bilançoların açıklanmasına devam edilecek. Piyasayı öncelikle etkileyecek gelişme bilançolar olabilir. Büyük bilançoların etkisi de büyük olabilir.
➔Bilançolarda yükselen enflasyonun etkisine, şirketlerin son çeyrekteki beklentilerinin ne yönde değişeceğine bakılacak.
➔Değerlenen doların bilançoları ne ölçüde etkilediği önemle izlenecek. Doların değerinde yüzde 10’luk değişim, S&P-500’ün bilançolarında yaklaşık yüzde 5’lik tersine bir değişime yol açıyor. S&P 500 bilanço büyüklüğünün yüzde 40’ı, teknoloji şirketleri bilanço büyüklüğünün yüzde 58’i dış ticaretten veya dış faaliyetlerden elde ediliyor.
FAİZ ARTIRIMI SONRASI DARALMA MI BÜYÜME Mİ?
➔Hafta ortasına gelindiğinde Fed faiz kararı açıklanacak. Çarşamba günkü toplantıda Fed’in faizi 0.75 puan daha artırması bekleniyor.
➔Perşembe günü ise ABD’nin ikinci çeyrek büyüme verisi açıklanacak. Tahminler yüzde 0.5 civarında yoğunlaşıyor.
➔Olur da tahminler aşağı yönde şaşarsa o zaman durum değişecek. İlk çeyrekte yüzde 1.6 daralan ABD ekonomisi ikinci çeyrekte gerilemesiyle teknik açıdan resesyon gerçekleşecek.
➔Faiz artırımı peşine büyüme rakamının gelmesi iki günü piyasalar için daha önemli kılıyor. Eğer ikinci çeyrekte ekonomi daralırsa bu kez piyasaların gündemi değişebilir. Yüzde 0.75 puan artış fazla bulunabilir.
TUTUNACAK DAL KALDI MI?
➔Bu durum karşısında piyasaların sarılabileceği dal ise ekonomide yumuşak iniş olabilir.
➔Muhtemelen denilecek ki “Evet resesyondayız ama bakın durum o kadar da kötü değil. Enflasyon, hammadde fiyatları, petrol fiyatları pik yaptı ve geriye dönüş başladı. Daha kötüsü olmayacak. Karamsarlığa gerek yok. Resesyonu çok ılımlı geçiriyoruz. Bu kışı rahat atlatırız.”
➔Böyle bir savunma hattı kurmak yumuşak iniş teorisini destekler ve resesyon gelse bile ABD borsalarının hala tutunabileceği bir dal olabilir. Aynen bir Wall Street bir sözünde denildiği gibi, “İyimserlik en son ölür.”
