Enflasyona ateş etti ama silah kuru sıkı çıktı
2011 yılında Yunanistan ile başlayan Avrupa krizi sırasında Avrupa Merkez Bankası’nın başında dün istifa eden İtalya Başbakanı Mario Draghi vardı. İspanya ve Portekiz düşmüşken küresel piyasalar Yunanistan sonrasında hedef tahtasına İtalya’yı koymuştu ki, Draghi "Kendi yetki alanımız dahilinde, Avrupa Merkez Bankası euroyu korumak için ne gerekiyorsa yapmaya hazır” dedi. Draghi’nin söylediklerine piyasalar inandı ve Euro Bölgesi dağılmaktan kurtuldu.
Ancak 2011 krizi ve spekülatif atağı acı bir şekilde yaşanarak hafızalara kazındı.
2011 KRİZİYLE BENZERLİK
➔2011 ile bugünün benzerliği sadece temmuz ayına rastlamasından değil, alınan kararlar da içerik olarak birbirine yakın.
➔Dün Avrupa Merkez Bankası ECB 2011 sonrasında ilk kez faiz artırımına gitti. Bunu da bir kaç hafta önce açıkladığı çeyrek puan yerine yarım puan olarak yaptı. Önden yüklemeli artırımla politika faizi sıfır düzeyine çıkarıldı.
➔Normalde bu durumun Euro'yu güçlendirmesi beklenirdi. Kararla birlikte böyle bir eğilim de görüldü.
➔Ancak yeni kurulan ve duyurusu dün yapılan Aktarım Güvence Mekanizması TPI ve ECB Başkanı Chiristina Lagarde’ın basın toplantısındaki açıklamalarına gelince durum değişti.
➔Yeni mekanizma ECB’ye sıkıntıya giren ülkelerin 2-10 yıl arası vadeli devlet tahvillerini ve şirket tahvillerini alma yetkisi veriyor.
KEMER SIKIYORUM AMA SİZE MUSLUK AÇIK
➔Tam da bu aşamada sıraya giren ülke yine İtalya. Çünkü hükümet krizi çıktı, Parlamento fes edildi, 25 Eylül’de erken seçime gidilecek. Almanya ile İtalya tahvil faizi farkı 2 puanın üzerinde seyrediyor. Korku 2011’dekiyle aynı; spekülatif atak.
➔Aktarım Güvence Mekanizmasını kuran ECB piyasalara ve spekülatörlere diyor ki, “Her ne olursa olsun, hangi ülkeye saldırırsanız saldırın, yanındayım. Herhangi bir devleti de, şirketleri de size yem yaptırmayacağım.”
➔Böyle bir söylem veya eylem tek başına gayet iyi görünüyor.
➔Ancak bu açıklama ile faiz artışının yan yana gelmesi enflasyonla mücadele ve AB’nin kurucu ilkeleri Maastricht anlaşmasıyla büyük çelişki oluşturuyor.
➔Çünkü faizi yüksek enflasyonu dizginlemek amacıyla bol ve ucuz parayı çekmek için artırılıyor.
➔Tam bunu yaparken spekülatif atak altında kalacak devlet ve şirketlerin tahvillerini almak suretiyle para verileceği açıklanıyor. “Kemer sıkıyorum ama size musluk açık” deniyor.
HERKESE MAVİ BONCUK
➔Çelişkili ve ikisinin bir arada çalışması zor görünüyor. Birbirinin zıddı iki kararla ECB hem kuzey ülkelerine hem de güney ülkelerine mavi boncuk dağıttı. Yaptığı net bir sıkılaştırma politikası değil.
➔Bir taraftan sıkıyor öte taraftan gevşetiyor, enflasyona ateş etti ama silahı kuru sıkı çıktı.
➔Bu açıdan AB’de enflasyonun control altına alınma işi önümüzdeki aylarda iyi gitmeyeceğini tahmin ediyorum.
➔Enerji krizi devam ederken AB’nin resesyona girmesi ve enflasyonda çift haneyi görmesi ABD’den erken dahi olabilir.
➔Gelişmeler aynı zamanda Euro’yu zayıflatıcı içerikte.
GAZDA FELAKET YOK, ÇÖZÜM DE
➔ECB’nin kararı yanında dün Avrupa için Rusya’nın doğalgaz vanasını 10 günlük bakım çalışması ardından açıp açmayacağı çok önemliydi.
➔Vana açılmasına açıldı ama doğalgaz yüzde 20 kapasiteyle aktarılacak. Bakım öncesi zaten yüzde 40 kapasiteyle aktarım yapılıyordu. Yani bakım öncesinin yarısı kapasiteye düşüldü.
➔Gösterilen gerekçe ise ambargolar nedeniyle bakımda kullanılan bazı parçaların gelmediği şeklinde.
➔İthal edilen bu parçalar gelmezse yüzde 20’nin devamı da garanti değil ya da ne kadar gaz verileceği belli değil.
➔Kısaca Rusya Avrupa’ya “kaldır ambargoyu vereyim gazı” diyor. Bu satranç oynunun daha devamı var.
➔Dolayısıyla doğalgaz sorunu felakete dönüşmedi ama rahatlama da olmadı. Avrupa’da herkes önce gönüllü sonra zorunlu tasarrufa doğru gidiyor.
