Bu satış dalgası neyin nesi?
Dünya ekonomisi ve piyasaları son 50 yılın en kötü ilk yarısını geride bırakırken ikinci yarıya da umutla başlayamadı.
Çünkü yükselen enflasyonla herkes mücadele ederken, faizler tarihi düşük düzeylerinden yükseltiliyor, bol ve ucuz para geri çekiliyor. Şirketler ve piyasalar daha kıt, maliyeti daha yüksek bir likidite ortamına hazırlık yaparken, kârlar düşecek, dünya büyümesi bu yıl yarı yarıya inecek.
Üstelik bu kış veya gelecek yıl Avrupa ve ABD gibi büyük ekonomilerde resesyon yaşanması güçlü bir olasılık haline geldi.
➔ Beklenen bu durumu ağırlaştıran yeni bir veri veya gelişme olmamasına rağmen küresel piyasalar dün esaslı bir sarsıntı ve satış dalgası yaşadı. Somut bir gerekçeye dayandıramadığımız satışlar adeta “Salı sallanır” sözünü doğrular nitelikteydi.
➔ Bu tür hareketler genellikle pazartesi günleri yaşanırdı. Bunu iki günlük hafta sonu arasına, olayların birikmesine, hesap kitap yapıp pozisyon değiştirmeye ve de pazartesi günü sendromuna yorardık.
RESESYON FİYATLAMASI MI?
➔ Bu kez haftanın ilk günü normal geçip piyasaların salı günü sallanması ise ABD’nin kurtuluş günü nedeniyle tatil olmasına yorulabilir. Yani haftanın ilk günü etkisi pazartesiden salıya kaydı denilebilir.
➔ Bu arada pazartesi günü Japon Nomura gelecek bir yıl içinde ABD ile Avustralya, Euro Bölgesi, Güney Kore, İngiltere, Japonya ve Kanada'nın resesyona girmelerini beklediğini duyurdu.
➔ Nomura resesyona yol açacak unsuru, “merkez bankalarının enflasyonu kontrol altına almak için büyümeyi feda edip sıkılaşma politikasını sürdürerek kredibilitelerini onarmak istemelerine” yorumladı.
➔ Dün ise Citibank yaşanacak resesyon nedeniyle petrol fiyatlarının bu yıl 65 dolara kadar düşebileceği, gelecek yıl ise 45 dolara inebileceği tahmininde bulundu.
TEK YÜKSELEN DOLAR
➔ Damla damla dolan bardak sonunda taştı, resesyon korkusuyla sert satışlar ve kırılmaların yaşandığı günde hemen hemen bütün varlık fiyatları geriledi.
➔ Ne olursa olsun likiditeye dönme kararlılığının ortaya çıktığı günde ayakta kalan tek varlık dolardı. Doların büyük paralara karşı değerini ölçen Dolar Endeksi yüzde 1.6 yükselerek 106.580 düzeyine çıktı.
-Ekim 2002’den bu yana geçen 20 yılın en yüksek değerine ulaşan dolar karşısında Euro 1.0421’den 1.0235’e kadar indi. Eurodaki günlük kayıp yüzde 1.8 oldu.
➔ Dolar gelişmekte olan ülke paralarına karşı bir günde yüzde 2.4 değer kazandı. JP Morgan gelişen ülkeler kur endeksi 49.828 değeriyle 2010’dan beri en düşük düzeyine indi.
➔ Doların yükselmesi karşısında altın da tutunamadı. Sığınma ihtiyacının arttığı bir günde güvenli liman altına güçlü satışlar geldi. Altının onsu 1.809 dolardan 1.764 dolara kadar gerileyerek bir günde yüzde 2.5 değer kaybetti.
PETROLDE %10 DÜŞÜŞ
➔ Korku resesyon ve likiditeye geçme baskısı güçlü olunca petrole de büyük satışlar geldi. Hatta günlük bazda en büyük düşüş yüzde 9.5 ile Brent petrol fiyatlarında yaşandı. Petrol fiyatı 103 dolara geriledi.
➔ Petrol ile birlikte üretime en duyarlı emtia bakır. Son haftalarda belirgin düşüşler yaşanan bakır fiyatları dün yüzde 5 daha gerileyerek 7.599 dolara indi. Bakırın 5 Nisan’daki tepe noktasına göre gerilemesi yüzde 27’yi buldu.
➔ Dünkü sert satışlardan buğday fiyatları da payını fazlasıyla aldı. Bir günde yüzde 4.8 gerileyen buğday fiyatı bushel ölçeğiyle 8.04 dolara (tonu 295 dolara) inerek Ukrayna savaşı öncesine çok yaklaştı. 7 Mart’ta 14.25 dolarla (tonu 524 dolar) en yüksek düzeyini gören buğday fiyatındaki gerileme yüzde 44’e vardı.
➔ Toplamda emtia ortalamasını yansıtan CRB Endeksi dün yüzde 4.7 geriledi. Bir ay önceki zirvesine göre endeksteki gerileme yüzde 15’e vardı.
➔ Dünya borsalarının düşüşü ise bir ara yüzde 2.2’ye kadar varmasına karşılık gün sonunda yüzde 0.5 kayba çekildi.
DALGALAR DEVAM EDER Mİ?
➔ Piyasalardaki salı sallantısına yol açan somut bir neden, bir günden diğer güne dinamikleri değiştiren bir olay veya açıklanan ekonomik bir veri yok.
➔ Ancak böylesi büyük ve yaygın satışlar da havadan nem kaparak yapılmaz.
➔ Ağırlıklı neden resesyon korkusu gibi görünüyor. Çeşitli korku ve endişelerin birleşerek yol açtığı bir satış dalgası olma ihtimali yüksek.
➔ Kısa vadeli tahvil faizleri ile uzun vadeli tahvil faizleri farkının kapanması hatta getiri eğrisinin tere dönmesi, petrol ve bakırda yaşanan güçlü satış dalgası, dünyada resesyonun yaşanma ihtimalini çok yükseltti.
➔ Durum böyleyse sonbahardan itibaren dünya ekonomisi ve finansal piyasalarını daha zor şartlar, daha başka dalgalar bekliyor demektir.
