Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Mayıs ayında hem tahmin edilenin hem de üretici fiyatlarının oldukça altında bir tüketici enflasyonu açıklandı. Bunda da taze meyve ve sebze fiyatlarının aylık yüzde 11.10 gerilemesinin payı büyük gibi görünüyor.

        ➔Buna rağmen yüzde 2.98’lik aylık tüketici enflasyonu 2003’ten beri açıklanan yeni enflasyon serisi döneminin en yüksek mayıs ayı rakamıydı. Yıllık tüketici enflasyon da yüzde 73.50’ye yükseldi.

        Üretici fiyatları ise mayıs ayında yüzde 8.76, yıllık bazda yüzde 132.16 arttı. Üretici tarafında yer alan gıda ürünlerinin yüzde 7.99 artmasına her nasılsa tüketici tarafına yansımadı. Belirttiğimiz gibi orada taze meyve ve sebze fiyatlarının yüzde 11.1 düşmesi etkili oldu.

        ➔Üretici ile tüketici enflasyonu arasındaki makas 58.66 puana yükseldi. Üretici fiyatları tüketici fiyatlarının yüzde 80 üzerine çıktı. Tarihte ilk kez bu kadar büyük makas açılması oluyor.

        FİYAT YERİNE TEMSİLİ ENDEKSLER

        ➔Aslında TÜİK’in mayıs ayı rakamlarının bir önemi yok. Bundan sonraki rakamların da önemi bir hayli azaldı. Çünkü açıklanacak olan enflasyon sepeti içinde yer alan maddelerinin ortalama gerçek fiyatı değil, temsili endeksler olacak.

        REKLAM

        ➔TÜİK madde fiyatlarını açıklamayı durdurdu. Öyle yılbaşında filan değil, mayıs ayında. Tam da enflasyon inişe geçecek denilen ayda. Nitekim enflasyon tahmin edilenin yarısı düzeyinde çıktı.

        ➔TÜİK’te enflasyon bölümünün sorumlusu bir süre önce istifa etmişti, şimdi de daire başkanı ayrıldı. 20 İstatistik Bölge Müdürü görevinden alındı ve yerlerine yeni atamalar yapıldı. TÜİK Başkanı da bu yıl içinde değişmişti. Böylece son dört yılda dört başkan değişikliği yapıldı.

        TÜİK kurulalı beri enflasyonun hesaplandığı maddelerin tümünün fiyatları ve sepet içindeki ağırlıkları açıklanırdı. Mayıs 2022’den itibaren artık Türkiye’de ortalama madde fiyatlarını bilmeyeceğiz.

        ➔Derlenmiş ve üretilmiş ama kamuoyundan gizlenmiş fiyatlar üzerinden hesaplanan enflasyon rakamları söz konusu olacak.

        MADDE FİYATLARININ FONKSİYONU

        ➔2022’den itibaren enflasyon sepetinde 409 madde yer alıyor. Madde fiyatlarının kamuya açık olması bu işin omurgasıydı. Biz de bu maddelerin fiyatlarına bakar, sepet içindeki ağırlıklarına bakar bir kestirimde bulunur, hatta hesaplama yapardık.

        TÜİK hesaplarının doğruluğunu da ortalama madde fiyatları üzerinden çek ederdik. Bir anlamda enflasyon rakamlarını denetlerdik. Hesap kitap yapardık, yorumlardık.

        ➔Artık bu omurga kırıldı, bir yapı yıkıldı, enflasyon omurgasız kaldı. Bundan sonra gizlenmiş rakamlar üzerinden üretilmiş endekslerle hesaplanmış enflasyona inanarak analiz yapmak durumundayız.

        ➔Sorgulama, hesaplama, izleme, doğrulama sağlama imkanı artık yok. Ya bu rakamlarla hiç işimiz olmayacak ya da TÜİK’in yaptığına inanıp, kabulleneceğiz.

        GÜVENİN KOŞULLARI

        ➔Halbuki benim inancım sadece dini konudadır. Dini konuların dışına çıkınca inancın yerini somut veriler, gerçekler ve bilimsellik alır.

        REKLAM

        ➔Ekonomi veya maddi konularda inanç yerine güven duymak isterim. Bunun da şartı kurallar, kurumlar, tecrübeler, piyasalaşmalar ve şeffaflıktır.

        ➔Devlet kurumlarına ve hükümete de güven duymak isterim. Ancak güven öyle boşu boşuna duyulmaz, kuralları uygulamayarak olmaz, şeffaflığı yok ederek hiç olmaz.

        ➔Aksine güvenin sağlanması kurallara bağlı kalarak, devlette devamlılığı sağlayarak, şeffaflığı artırarak, şeffaflık sayesinde gözetim ve denetim yaparak, hesaplayarak ve tartışarak olur.

        ➔İşte mayıs ayında madde fiyatları gizlenmeye başlanınca bu hesaplama, denetim, tartışma işi yattı, işin omurgası kayboldu.

        Bu durumda enflasyona göre ücretler, maaşlar, kiralar, sözleşmeler nasıl yapılacak? Yapılırsa adaletli ve hakkaniyetli olacak mı? İş yapmak gerçekten çok zor hale geldi.

        Sesli Dinle
        0:00 / 0:00
        Yazı Boyutu

        Diğer Yazılar