Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        2021 yılı sanayi sektörü için birkaç açıdan unutulmaz bir yıl olarak tarihe geçti. Gerek satışlar ve ihracatın rekor kırmasında gerekse kârların artışı ve ücretlerin katma değer içindeki payının dibe vurmasında şirketler en iyi yılını yaşadı. Bitişikte 2000’den bu yana son 22 yılın İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu'na ait toplam kaynaklar içinde özvarlık ve borçların payı, özvarlık kârlılığı ve yaratılan katma değerden maaş ve ücretlerin aldığı pay yer alıyor.

        Hemen belirtmek gerekiyor ki, 500 büyük sanayinin ele alındığı hemen hemen bütün kriterlerde 2021 yılı rekor düzeye ulaştı.

        KÂRLARDA BÜYÜK ARTIŞ

        ➔500 Büyük Sanayi’nin ihracatı 2021’de yüzde 34 artış ve 85.8 milyar dolar tutarla şimdiye kadarki en yüksek düzeyine çıktı. 500’ün Türkiye ihracatı içindeki payı 1.3 puan artışla yüzde 39.4’e yükseldi.

        ➔Yine bu kuruluşların ücretle çalışanları 757 bine ulaşarak bir yılda yüzde 6.1 arttı ve çalışan sayısı bakımından en yüksek seviyeye ulaştı.

        ➔Çalışanlara ödenen ücretler ise yüzde 33 düzeyinde arttı. Katma değerden ücretlilerin aldığı pay tarihi düşük düzeye inince verimlilik rekora ulaştı. Çalışan başına üretimden satışlarda 2021 artışı yüzde 64.6’ya vardı. Bu artış 1982 yılı sonrasının en yüksek artışı. Bundan önceki en yüksek artış yüzde 59.6 ile 2007 yılında yaşanmıştı.

        ➔500 Büyük’ün üretimden satışları 2 trilyon lirayı geçerek yüzde 73.8 büyüdü.

        ➔Dönem kârı da vergi öncesinde 92.5 milyar liradan yüzde 137 artışla 219.4 milyar liraya çıktı. Net dönem kârı ise 100 milyar liradan 250 milyar liraya ve yüzde 150 oranında artış kaydetti.

        ➔Kârlardaki artışla özkaynak kârlılığı yüzde 35.2 ile tüm zamanların zirvesine ulaştı. Hatta uzun vadeli ortalaması olan yüzde 15.4’lük özkaynak kârlılığının iki katını da aştı. Yüzde 15 kârlılık uluslararası düzeyde beklenen sermaye verimliliği ile aynı.

        SANAYİDE YÜKSEK BÜYÜME

        ➔1980 sonrası verilerde ikinci en yüksek özkaynak kârlılığı yüzde 33.1 ile 1995 yılındaydı. O yıl da enflasyonun en yüksek olduğu yıldı. Devalüasyonun ertesi yılıydı. İhracat iyi ve iç pazar canlıydı.

        Kârlardaki yüksek artış özkaynakları 2021 yılında 407 milyar liradan yüzde 53 artışla 624 milyar liraya çıkardı.

        ➔Bu artışa karşılık şirketlerin toplam borçları 881 milyar liradan yüzde 71 artışla 1 trilyon 507 milyar liraya yükseldi. Toplam borçlardaki artışta kullanılan krediler yanında şirketten şirkete finansman da önemli rol oynadı.

        Borç artışı özvarlık artışını geçince 500 Büyük Sanayi’nin kârlılık rekoru kırdığı bir yılda dahi toplam kaynaklar içinde özvarlıkların payı gerilerken borçların büyüdü.

        ➔Yine bitişikte görüldüğü gibi borçların payı ilk kez yüzde 70.7’ye ulaşırken özvarlıkların payı ilk kez yüzde 30’un altına inerek yüzde 29.3 oldu.

        22 yılın ortalaması ise özvarlıkların payı yüzde 42.6, buna karşılık borçların payı yüzde 57.4 düzeyinde.

        REKLAM

        ➔Kâr artışı yanında borç patlamasının yaşanması ise sanayi büyümesinin geçen yıl yüzde 16.6’ya varmasından. Bu artıştır ki, GSYH’yı yukarı çekerek yüzde 11 büyümede en önemli rolü oynadı.

        ÜCRETLERİN PAYI 40 YILIN EN DÜŞÜĞÜNDE

        ➔Sanayi şirketlerinin yaşadığı kâr patlamasında kur artışı ile ihracat artışının, finansman giderlerinin azalmasının ve çalışanlara ödenen ücretlerin göreli olarak düşük kalmasının payı büyük.

        ➔Hatta katma değerden ücretlerin aldığı yüzde 32.2 pay tarihi düşük düzeyde. Son 22 yılın ortalaması yüzde 58.9. Yani ücretliler yaratılan katma değerin yarıdan biraz fazlasını alıyor. Ama uzun vadede.

        ➔Son yıllarda bu oran giderek geriledi. 2020 yılında yüzde 44.5’e inen ücretlilerin katma değerden aldığı pay geçen yıl 12 puan daha geriledi ve yüzde 32.2 değerini aldı.

        ➔Üretilen katma değerin yarıdan fazlasını alan ücretlilerin payı üçte bir düzeyine geriledi. Uzun dönem ortalamasının da yaklaşık yarısına geriledi.

        ➔Aynı zamanda ücretlilerin yüzde 32.2 payı 1980 sonrasının en düşüğünü oluşturuyor. Bundan önceki en düşük düzey yüzde 33.5 ile büyük kamusal zamların yapıldığı, enflasyonun sıçradığı 1988 yılına aitti. Yani enflasyonun sıçraması çalışan kesime hiç yaramıyor.

        ➔Ancak 1989 yılında seçimi kaybeden dönemin iktidarı ANAP kamu çalışanlarının maaş ve ücretlerine yüzde 162 düzeyinde zam yaptı. Bu zam oranı o dönemdeki enflasyonu ikiye katladı. Özel sektör de kamu ücret zamlarını izlemek zorunda kalınca ücretler genel düzeyi yükseldi.

        ➔Şimdi sırada ücretlerin enflasyona ve reel anlamda uzun vadeli ortalamalarına yaklaştırılması gereği var.

        SANAYİDE YENİ ÜRETİM MODELİ

        REKLAM

        ➔2021 sonuçları sanayi sektörünün yatırımları ve üretimiyle hızla büyüdüğünü ortaya koyuyor. Hatta bu büyüme Türkiye’nin GSYH’sını 2021 yılında yukarı çekti ve yüzde 11’lik milli gelir artışında en önemli rolü oynadı.

        ➔Denilebilir ki 2021 sanayi için en hızlı büyümenin, en yüksek üretimin, en çok yatırımın, en çok ihracatın, en yüksek kârın, en yüksek borçlanmanın yapıldığı yıldı.

        ➔Nitekim 500 Büyük Sanayi Kuruluşu takdimini yapan İstanbul Sanayi Odası (İSO) Başkanı Erdal Bahçıvan “sanayimizin ortaya koyduğu bu performans her türlü takdire şayandır” dedi.

        ➔Sanayideki dönüşüme dikkat çeken Erdal Bahçıvan “Geleceğimizin olmazsa olmazı küresel düzeyde rekabet gücünü artırmış bir Türkiye’dir” dedi.

        ➔Yeni dönemin en büyük dönüştürücü gücünün teknoloji olduğunu vurgulayan İSO Başkanı Erdal Bahçıvan sanayinin dönüşümü konusunda şunları söyledi:

        ➔ “Yeni üretim çağına çevik, yaygın ağa sahip, bilgiyi kullanabilen, farklı küresel piyasalara çalışan şirketler damga vuracak.

        ➔Hiç şüphe yok ki Türkiye’nin yeni nesil sanayi anlayışını benimsemesi ve bu doğrultuda dönüşüme kendini hazırlaması gerekecek.

        ➔Çevreye duyarlı, sürdürülebilir, teknoloji odaklı, yeteneklerin ve verimliliğin öne çıkarıldığı bir üretim modeline geçmemiz gerekiyor.”

        Sesli Dinle
        0:00 / 0:00
        Yazı Boyutu

        Diğer Yazılar