Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Kasım ayı istihdam verilerinde ne işsizlik oranı, ne de toplam işsiz sayısı bizi şaşırtmadı. Aydan aya düşüş devam ediyor. Temmuz ayında yüzde 14.2 olan işsizlik oranı kasımda yüzde 13.3’e indi ve 0.9 puan iyileşti. Ama yıllık bazda 1 puanlık artış var. İşsiz sayısı en yüksek düzeyine göre biraz geriledi ancak hala 4.3 milyon kişiyle yüksekliğini koruyor.

        YARIM MİLYON DAHA EVDE OTURUYOR

        -Kasım ayı rakamları arasında en ilginci son bir yılda işgücüne dahil olmayanların sayısındaki 762 bin artıştı. Bu artışın 553 binini ev işleriyle meşgul olanlar oluşturdu. Ev işleriyle meşgul olanların sayısı da 11 milyon 741’e çıktı.

        -Bir başka ilginç sonuç, iş bulma ümidini kaybedenlerin son bir yılda 193 bin kişi daha artmasıydı. Sonuçta iş bulma ümidini kaybedenler 715 bine yükseldi.

        -Zaten iş aramayıp çalışmaya hazır olanların sayısı yıllık 90 bin artışla 2.226 bine ulaştı. Bu sayı da eklendiğinde geniş tanımıyla işsiz sayısı 6.5 milyonu buluyor. İşsizlik oranı da yüzde 18.8’e ulaşıyor.

        ARTIŞ SIÇRAMA ŞEKLİNDE

        -Geçmiş kriz dönemlerinde ekonomi 5 çeyrek daralıyordu. 2018-2019’da ise daralma 3 çeyrek sürdü ve daralmanın boyutu da geçmiştekilerin yarısı düzeyinde kaldı. Üç çeyreğin ortalama daralması yüzde 2.2’yi buluyor. Halbuki öncekilerin ortalaması yüzde 4.7 idi.

        -Buna karşılık işsizlik oranı hem 2001 krizinden hem de 2008-2009’dakinden daha yükseğe çıktı. 2009’da mevsimsel etkilerden arındırılmış işsizlik en yüksek yüzde 13.9’a çıkarken, Temmuz 2019’da yüzde 14.2’ye yükseldi.

        -Denilebilir ki 2018-2019’da yaşadığımız ekonomik gerilemenin en çok hissedildiği alan işsizlikteki artış oldu.

        -Hatta uzun vadeli seyrine bakınca işsizliğin ekonomik gerileme dönemlerinde hep bir üst basamağa sıçradığı dikkati çekiyor.

        DÜŞÜŞ AĞIR ÇEKİM GİBİ

        -Ekonomik gerileme dönemi sona erince işsizlik oranları da geriliyor ama bu gerileme yavaş ve kısa kalıyor. Çıkışa geçtiği düzeyine altına inemiyor.

        -Mesela 2001 krizine gelinceye kadar 1990’larda ölçülen işsizlik rakamları yüzde 6-7 bandındaydı. Kriz sırasında ilk kez çift haneyi gördü ve geri döndü.

        -Ancak geri döndüğü bant daha yukarıdaydı artık. 2008 yılına kadar geçen sürede işsizlik oranı yüzde 8.7-9.8 bandı içinde kaldı.

        -2008-2009 krizinde işsizlik en yüksek Şubat 2009’da yüzde 13.9’a çıktı. Sonra yüzde 8.0’e kadar indi. Bant aşağı ve yukarı yönde genişledi ve 2018 şokuna kadar da korundu.

        1.5 YILDA 1.5 MİLYON ARTIŞ

        -2018’de kur şokuyla başlayan daralma döneminde işsizlik Temmuz 2019’da yüzde 14.2 ile en yüksek düzeyine çıktı. 2017 sonunda yüzde 9.9 olan işsizlik tepe noktasında 4.3 puan kadar arttı.

        -Aralık 2017’de 3.163 bin olan işsiz sayısı Temmuz 2019’da 4.628 bine çıktı. 1.5 yılda işsiz sayısı 1.460 bin kişi veya yaklaşık 1.5 milyon kişi arttı.

        İYİLEŞME NEREYE KADAR?

        -Kasım ayı verileri işsizliğin bu yeni zirvesinden geri dönüşün devam ettiğini gösteriyor.

        -Ekonomik büyümenin devamına bağlı olarak rakamlarda iyileşmenin sürmesi beklenir.

        -Ancak nereye kadar diye düşünüldüğünde uzun vadeli seyri açısından bir basamak daha yukarı çıkacağını kabullenmek gerekiyor. Çift haneli işsizlik rakamlarının yıllarca bizimle olacağı bir gerçek.

        -Çünkü Yeni Ekonomi Programı tek haneli işsizlik ancak 2022’de yüzde 9.8 ile hedeflendi. Yeni bandın yüzde 10-14 arasında kurulması muhtemeldir.

        5 MİLYON GURBETÇİ, 5 MİLYON GÖÇMEN

        -Geçmiş dönemlerde, özellikle 2000 öncesinde Türkiye yurtdışına gurbetçi gönderiyordu. Dünyadaki gurbetçi sayımız yaklaşık 5 milyon. Bu imkan artık pek kullanılamıyor.

        -Böyle bir imkandan yoksun kalınması yanında yurt dışından 2010 sonrasında 5 milyona yakın göç aldık veya almak zorunda kaldık. Bunların çoğu Suriyeli ve istihdam piyasasının da içinde. Ücretleri dengeleyici bir rol oynuyorlar.

        -Geçmişte 5 milyon kadar çıkan gurbetçilik istihdamının artık yok. Bunun yanında dışarıdan gelen 5 milyon göçün, istihdam piyasası üzerindeki yarattığı bir baskı var. Sonuçta da her kriz sonrası işsizlik bir basamak daha sıçrıyor.

        Yazı Boyutu

        Diğer Yazılar