Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        Borsa Endeksi son bir aydır hızlı bir tırmanıştı. 17 Ekim’de 93.032 puandan 15 Kasım Cuma günü 115.380 puana yükseldi. Bir ayda yüzde 13.3 iyi bir yükseliş. Dolar bazında ise endeks 1.60 dolardan 1.83 dolara çıktı ve yüzde 14.3 prim yaptı. Yabancılar açısından getiri bir puan daha yüksek.

        Anadolu Ajansı’ndan Bekir Gürdamar arkadaşımız hafta sonunda 106 bin puanlık direnci bu kez aşılıp aşılmayacağını irdelemiş. Mayıs 2018’den bu yana borsa endeksinin 106 bin puana bir kaç kez dayandığını ama geçemediğini de eklemiş.

        NORMAL BÜYÜMEYE GERİ DÖNÜYORUZ

        -Bence bu kez geçebilir. Bunun da bir kaç nedeni var.

        Birinci neden büyümenin normale dönmeye başlamasıdır. Mayıs 2018’den bu yana geçen sürede büyümenin yönü aşağıya doğruydu ve üç çeyreklik bir daralma yaşadık. Ağustos şokunu yedik ve şirketler fena sarsıldı. Faiz yüksek, kur yüksekti. Daha ne olsun ve borsa nasıl yükselebilsin?

        Şimdi ise ekonomi yılın üçüncü çeyreğinde daralma bölgesinden çıkıp büyüme bölgesine girdi. İçinde bulunduğumuz son çeyrekte de yüzde 5’e yakın büyümeyle normal düzeylerine geri dönecek.

        BÜYÜMEYE KAYITSIZ KALINABİLİR Mİ?

        -Şirketler için büyüme demek satış artışı, kar artışı demek. Hiç bir borsa ekonominin büyümesine kayıtsız kalamaz. Ya önceden ya zamanında az ve çok satın alır. Büyümenin dramatik şekilde değişmesi ve yükselmesi borsa için kedinin ciğer ile ilişkisi gibidir. Bilmeyen varsa, bir parça ciğeri kediye karşı salladığında nasıl havada kaptığını görebilir.

        -Borsanın toparlanmasına ikinci ana etken şirket bilançolarındaki düzelmedir. 9 aylık bilanço açıklama dönemi bitti. Bitişikte yılın üçüncü çeyrek ile 9 aylık dönemine ait bilanço verileri, finans dışı şirketler, holdingler ve bankalar ayrımında yer alıyor. Sonuçlar bir hayli ilginç ve şaşırtıcı.

        FİNANS DIŞI ŞİRKETLERDE KAR PATLAMASI

        -Önce son üç aylık durumu aktaralım. Yılın üçüncü çeyreğinde reel sektör şirketlerinin satışları yüzde 8.4, net karları yüzde 130.6 arttı. Toplam finansal borçlarındaki artış yüzde 4.8 ile sınırlı kaldı.

        -Finansman giderleri yüzde 71.5 ile dramatik şekilde azaldı. Borsadaki reel sektör şirketlerinin finansman giderleri geçen yılın üçüncü çeyreğinde 52 milyar liradan bu yıl 15 milyara indi. Buradaki azalma 37 milyar lira gibi yüksek bir rakam.

        -Hem geçen yılın 3. çeyreğinde şirketlerin kur ve faiz şoku yaşamasının, hem de bu yılın aynı çeyreğinde düşen faizlerin ve borç yeniden yapılandırmaların pozitif etkisi büyük.

        -Bu bilanço verilerine dayanarak üçüncü çeyrekte girdiğimiz darboğazdan bir yıl sonra çıkıyoruz denilebilir. Tabii borsa şirketlerinin ekonominin genelini yansıtması biraz kısıtlıdır. Darboğaz da sadece şirketlerle sınırlı olmayabilir.

        -Finans dışı şirketlerin net karlarını yüzde 130.6 artırdığı üçüncü çeyrekte bankaların karları yüzde 10.6 azaldı. Banka karları bu çeyrekte 1 milyar lira kadar geriledi.

        FİNANSMAN YÜKLERİNDE ÖNEMLİ AZALMA

        -Yılın 9 aylık döneminde ise finans dışı şirketler satışlarını yüzde 32.6 artırırken, net karlarını yüzde 48.2 düzeyinde büyüttüler. Finansman giderleri de 35 milyar veya yüzde 66.7 kadar azaldı.

        -Bankaların net karı ise 6 milyar lira kadar ve yüzde 19.3 düşerek 23.6 milyar liraya indi.

        -Burada yılın ilk yarısı itibariyle durumun daha kötü olduğu, üçüncü çeyrekte ise toparlanmanın netleştiği görülüyor. Yılın son çeyreğinde bilanço düzelmeleri daha da devam edebilir.

        -İşin ucunda kar varsa temettü dağıtımı da olabilir. Finans dışı şirketlerinin kar performansı bankalara göre daha yüksek, kar payı dağıtma potansiyelleri de. Zaten bu eğilim geçmiş yıllarda görüldüğünden Sanayi Endeksi ile Banka Endeksi’nin yolları ayrıldı.

        EKMEK İLE KÖFTE ORANI

        -Bitişikte bunun bir grafiği yer alıyor. Son 5 yıllık dönemde iki endeks arasındaki performansı karşılaştırdık. Grafikten de görülebileceği gibi, fark giderek açıldı. 13 Kasım 2014’den 15 Kasım 2019’a kadar geçen 5 yıllık sürede Sanayi Endeksi yüzde 63.6 artı. Aynı dönemde Banka Endeksi ise yerinde saydı ve 148 bin düzeyinde kaldı. Küsuratıyla yüzde 0.12 düzeyinde düşüş kaydetti.

        -Fark, karlılıktan ve temettü veriminden kaynaklanıyor. Bankalar ker etse bile bunu pek dağıtamıyor. Öz düzenleyici kuruluş tarafından bankaların kar payı dağıtımı küresel kriz sonrası kısıtlandı.

        -Sanayi sektörü ise 2013 sonrası yıllarda kar payı dağıtımını hızlandırdı.

        Sonuçta ne kadar ekmek o kadar köfte kuralı borsada da çalıştı. Daha çok temettü dağıtan ve daha karlı çalışan endeksin borsa performansı da daha iyi oldu.

        Yazı Boyutu

        Diğer Yazılar