Stres vücudu nasıl etkiliyor?
Stres maalesef hepimizin sorunu... Stresin sağlığa zararlı olduğunu hepimiz biliyoruz. Peki, stres vücudumuzda ne gibi bir mekanizma geliştirip, sağlığımızı bu kadar olumsuz yönde etkiliyor? Stresle baş etmek mümkün mü? Sağlık ve Beslenme Danışmanı Aslı Çakar yazdı...
Günümüzün hızlı ilerleyen dünyasında stres maalesef hayatımızın büyük bir parçası. Stresin sağlığa zararlı olduğunu hepimiz biliyoruz. Peki, stres vücudumuzda ne gibi bir mekanizma geliştirip, sağlığımızı bu kadar olumsuz yönde etkiliyor? Sağlık ve Beslenme Danışmanı Aslı Çakar yazdı...
"STRES KRONİKLEŞTİĞİNDE YAŞAM KALİTEMİZİ DÜŞÜRÜYOR"
Stresi akut ya da kronik olarak ikiye ayırabiliriz. Akut stres, bizim için yararlı bir stres seviyesidir. Performans ve dikkat seviyemizi artırarak daha verimli olmamızı sağlar. Fakat stres kronikleştiği zaman hem yaşam kalitemizi düşürür, verimimizi azaltır hem de beraberinde birçok sağlık sorununu bir arada getirir.
Stres, sempatik sinir sistemini harekete geçirir. Bu sistem “savaş ya da kaç” mekanizmasıdır ve vücut o anda hayati önem taşımayan sindirim sisteminin ve üreme organının çalışmasını durdurur. Bu mekanizma aslında insan evriminde çok önemli bir yer taşımaktadır. Paleolitik dönemde strese neden olan tek etken yırtıcı bir hayvanla karşı karsıya kalmaktı. Sempatik sinir sistemi devreye girerek insana var gücüyle ya hayvanla savaşma ya da hayvandan kaçma enerjisini vermekteydi. Fakat günümüzde en ufak şeye stres yapan insan, “savaş ya da kaç” için yaratılan enerjiyi kullanmamakta ve kronik hale gelen stres insan sağlığını olumsuz yönde etkilemektedir.
BEL ÇEVRESİNDEKİ YAĞLANMANIN SEBEBİ STRES OLABİLİR
Stresle birlikte aktive olan sempatik sinir sistemi, vücuttaki kortizol hormonunun salgılanmasına sebep olur. Kaslara kan akısı hızlanır, kalp atışları artar, kan basıncı artar ve kan şekeri yükselir. Tüm bunların sonucunda;
1. Bel çevresinde yağlanma meydana gelir. Kortizol, vücuda hızlı enerji sağlamak adına kasları parçalayarak kan şekerini yükseltir. Kullanılmayan bu enerji yağ olarak depo edilir. Stres aynı zamanda bizi yüksek karbonhidrat yiyecekleri arzulamamıza sebep olur ve fazla alınan kalori yine vücutta yağ olarak depo edilir.
2. Kronik stres ile vücut, bütün hastalıkların habercisi olan enflamasyona maruz kalır.
3. Bağırsak florasının zarar görmesiyle gıda intoleranslari ve alerjiler ortaya çıkar.
4. Sürekli yükselen kan şekeri insülin direnci ve tip 2 diyabete sebep olur.
5. Bağışıklık sistemi zayıflar.
6. Midedeki koruyucu lipitler azalarak, reflü, ülser, hazımsızlık gibi rahatsızlıklar meydana gelir.
STRESLE NASIL BAŞA ÇIKABİLİRİZ?
1. Nefes egzersizleri: Strese girdiğimizde ağızımızdan nefes almaya başlarız. Burnumuzdan nefes alarak, sempatik sinir sistem yerine ‘dinlen ve sindir' sistemi olan parasempatik sistemi aktive ederiz.
2. Meditasyonla beyinde korku ve endişe gibi negatif duyguları üreten amigdayı ufaltırız.
3. Uzun yürüyüşlerle mutluluk hormonu, dopamin reseptörlerini tetikleriz.
4. Rahatlama tepkisi: Harvard Üniversitesi Dr. Herbert Benson’un geliştirdiği bu meditasyon tekniği ile, kişi kendi seçtiği bir kelime veya bir sesi süreli olarak tekrar ettiğinde vücuda 'rahatla' sinyali gönderir; kan basıncının ve kalp atışının düşmesini sağlar.
