Egzama nedir? Egzama vücutta nerelerde görülür?
Soğuk havalarda soğuk algınlığı ve enfeksiyon hastalıkları kadar dikkat etmemiz gereken bir diğer durum da egzama. Kronik bir cilt hastalığı olarak bilinen egzama, gerekli tedbirler alınmazsa çok daha ciddi sorunlara yol açabilir. Soğuk kış aylarında egzama için alınması gereken önlemler nelerdir? İşte detaylar...
Ciltte oluşan çatlaklık, kızarıklık ve kaşınma gibi belirtilerle karşılaşan kişiler sosyal yaşamında da etkisini görür ve olumsuz yönde etkilenebilir. Cildinizi egzamaya karşı savunmasız bırakmamak için bazı önlemler almalı ve korumalısınız.
EGZAMA NEDİR?
Egzama (atopik dermatit) , ciltte kuru, pullu yama tarzında lezyonlara ve yoğun kaşıntıya neden olan kronik bir cilt rahatsızlığıdır. Bu rahatsızlık cildin kaşınmasıyla kırmızı kabarık noktalara, kalınlaşmış deriye ve cilt yüzeyinde açık kesiklere neden olabilir. Yoğun kaşıntı hissi uykuyu zorlaştırır, bu da yorgunluk, okulda ve işte kötü performans, günlük yaşam aktivitelerini gerçekleştirmekte zorlanma ve genel olarak daha kötü yaşam kalitesi ile sonuçlanır.
EGZAMA NEDEN OLUR?
Egzama, genetik yatkınlık, bağışıklık sistemi hassasiyeti ve çevresel faktörlerin birleşimiyle ortaya çıkan bir cilt rahatsızlığıdır. Cildin koruyucu bariyerinin zayıflaması, alerjenler, tahriş edici maddeler, stres, hormonal değişiklikler ve kuru hava gibi tetikleyici faktörlerin etkisiyle egzama belirtileri oluşabilir. Ayrıca, ailesinde alerjik hastalıklar veya astım öyküsü bulunan kişilerde egzama görülme riski daha yüksektir.
Egzama nedenleri arasında şunlar yer alır:
- Genetik yatkınlık.
- Cildin kurumasına ve tahriş olmasına neden olan dış etkenler (sabunlar, deterjanlar, parfümler).
- Alerjenlere maruz kalma (polen, toz, hayvan tüyü).
- Stres ve duygusal faktörler.
- Bağışıklık sisteminin aşırı tepkisi.
- Hava koşulları (soğuk, kuru hava veya yüksek nem).
- Belirli gıdalara karşı alerjik reaksiyonlar.
- Enfeksiyonlar ve ciltte mantar veya bakteri üremesi.
- Cildin koruyucu bariyerinin zayıflaması.
- Kimyasal maddelere veya metale temas
EGZAMA BELİRTİLERİ NELERDİR?
Egzamanın hangi bölgede görülürse görülsün, cildi düzenli nemlendirme ve tetikleyici faktörlerden kaçınma belirtilerin yönetiminde önemli rol oynar.
Egzama belirtileri şunlardır:
- Ciltte şiddetli kaşıntı.
- Kızarıklık ve iltihaplı görünüm.
- Ciltte kuruluk ve çatlama.
- Deride kabarcıklar ve sıvı sızıntısı.
- Kalınlaşmış, sertleşmiş veya pul pul dökülen cilt.
- Açık yaralar veya enfeksiyon belirtileri (örneğin, akıntı veya sarımsı kabuklanma).
- Ciltte yanma hissi veya hassasiyet.
- Lekelenme veya cilt renginde değişiklik (hiperpigmentasyon veya hipopigmentasyon).
- El, ayak, yüz veya vücudun diğer bölgelerinde lokalize olmuş döküntüler.
EGZAMA HANGİ YAŞ GRUPLARINDA GÖRÜLÜR?
Egzama, her yaş grubunda görülebilen yaygın bir cilt hastalığıdır, ancak genetik yatkınlık ve çevresel faktörlere bağlı olarak belirli gruplarda daha sık ortaya çıkar. Bebekler ve çocuklarda egzama daha yaygın olmakla birlikte, genellikle genetik olarak atopik dermatite yatkın kişilerde görülür. Ailesinde alerji, astım veya saman nezlesi gibi hastalık öyküsü bulunan bireylerde egzama riski artar. Yetişkinlerde ise stres, hormonal değişiklikler ve cilt bariyerini zayıflatan çevresel faktörler egzamanın ortaya çıkmasında etkili olabilir.
BEBEKLERDE EGZAMA
Bebeklerde egzama, genellikle yaşamın ilk altı ayında ortaya çıkan ve sıklıkla atopik dermatit olarak adlandırılan bir cilt rahatsızlığıdır. En yaygın olarak yanaklarda, kafa derisinde ve vücudun kıvrım bölgelerinde (dirsek ve diz arkası gibi) kızarıklık, kaşıntı ve kabarcıklarla kendini gösterir. Bebeklerin hassas cildi, çevresel faktörlere ve alerjenlere karşı daha duyarlı olduğu için egzama belirtileri bu dönemde sık görülür.
ÇOCUKLARDA EGZAMA
Çocuklarda egzama, genetik yatkınlık ve bağışıklık sisteminin çevresel faktörlere verdiği aşırı tepki sonucu ortaya çıkar. Genellikle dirsek, diz arkası, boyun ve ellerde kaşıntılı, kuru, pul pul dökülen lezyonlarla kendini gösterir. Stres, polen, toz, sabunlar, deterjanlar ve bazı alerjen yiyecekler (örneğin süt ürünleri, yumurta veya fındık) çocuklarda egzamanın alevlenmesine neden olabilir. Egzama çocukların günlük yaşamını olumsuz etkileyebilir; kaşıntı nedeniyle uyku sorunları yaşanabilir ve cilt enfeksiyonlarına yatkınlık artabilir. Tedavi sürecinde düzenli nemlendirme, tetikleyicilerden kaçınma ve gerektiğinde medikal tedaviler uygulanır.
YETİŞKİNLERDE EGZAMA
Yetişkinlerde egzama, genellikle stres, hormonal değişiklikler, çevresel faktörler ve cilt bariyerinin zayıflaması nedeniyle ortaya çıkar. Bu dönemde egzama genellikle ellerde, yüzde, boyunda ve eklem bölgelerinde belirginleşir. Ciltte yoğun kuruluk, kaşıntı, kızarıklık ve çatlamalar yaygındır. Kimyasal maddelere, deterjanlara veya suya sık maruz kalan yetişkinlerde mesleki egzama riski daha yüksektir. Ayrıca, kronikleşen egzama vakaları yetişkinlerde psikolojik stres ve yaşam kalitesinde düşüşe neden olabilir. Tedavide nemlendiricilerin düzenli kullanımı, tahriş edici maddelerden kaçınma ve doktor kontrolünde uygulanan ilaçlar büyük önem taşır.
EGZAMADAN KORUNMAK İÇİN HANGİ ÖNLEMLER ALINMALI VE NELER YAPILMALIDIR?
Egzamadan korunmak ya da egzama sürecinin daha rahat geçirilmesi için alınacak önlemler şu şekildedir:
- Egzamalı bölgeyi kaşımamaya ve tahriş etmemeye özen gösterilmelidir.
- Bulunan ortam yeterli nem ve ısı oranına sahip olmalıdır.
- Ev sık sık havalandırılmalıdır.
- Banyo sıklığı mevsime göre ayarlanmalıdır.
- Gün aşırı banyo yapmaya özen gösterilmelidir.
- Sert lifler ve keseler kullanılmamalı, çok sıcak suyla banyo yapılmamalıdır.
- Nötr sabun tercih edilmelidir.
- Banyo sonrası tüm vücuda nemlendirici sürülmelidir.
- Egzamadan korunmak için bağışıklık sisteminin güçlü olmasına özen gösterilmelidir.
- Eller sık sık nemlendirilmelidir.
- Eller ılık suyla yıkanmalı ve kağıt havluyla kurulanmalıdır.
- Temizlik yaparken eldiven kullanılmalıdır.
- Kışın yünlü giysiler direkt cilde temas ettirilmeden penye ya da içlik üzerine giyilmelidir.
- Yünlü, polar halı ve battaniye gibi toz çeken eşyalar özellikle yatak odasından uzak tutulmalıdır.
- Stresten uzak durulmaya çalışılmalıdır.
- Çiğ sebze ve meyvelere, et ve balık ürünlerine çıplak elle temas edilmemelidir.
- Sağlıklı beslenmeye özen gösterilmelidir.
- Günlük yeterli miktarsa su içilmelidir.
- Doktorun verdiği egzama diyeti uygulanmalıdır.
