Plaj, deniz, havuz, spor salonu, klima! Hangisi ne kadar riskli?
Koronavirüs (Covid-19) günlerinde açık havada yürüyüş yapmak, bisiklete binmek, plaja gitmek, deniz ve havuza girmek ne kadar riskli? Klima kullanımı tehlikeli mi? Spor salonlarına gitmenin ve yapılan spor türünün hastalığa yakalanmayla ilişkisi var mı? İşte merak edilen sorulara bilimsel yanıtlar. Ceyda Erenoğlu'nun haberi
Kontrollü olarak sokağa çıktığımız bugünlerde açık alanlarda Covid-19 bulaşma riskinin ne olduğu sorusunu masaya yatıralım. Öncelikle bir uyarı; "Nerede olursanız olun, koruyucu önlemler olarak adlandırılan; maske, mesafe ve el yıkamayı ihmal etmeyin! Yaz sıcaklarının kapımızda belirdiği yeni hayat düzenimizde; parklar, yürüyüş ve bisiklet parkurları, plajlar, deniz ve havuzlar ile spor salonları ve klimalar ne kadar riskli?
İç Hastalıkları Uzmanı Dr. Metin Okucu, "Virüsün bize bulaşması için birden fazla aşama var, eğer bunlardan biri eksik kalırsa bulaşıp hastalık yapma riski azalıyor" diyerek devam ediyor: Belirttiklerimden ilki, ortamda şikayeti olsun veya olmasın, virüs saçan birinin varlığı. Bu kişi ile 2 metreden fazla yakınlaşmak ve 5 dakikadan uzun süre görüşmek hastalığa yakalanmaya yetebilir. Söz konusu kişinin bağırması, şarkı söylemesi, öksürüp, hapşırması hatta bazen sadece nefes alması bile risk faktörüdür. Ortaya saçtığı virüsün miktarı ve bunun el veya direkt yüzümüze teması da hasta olmamızı açıklayan nedenler arasındadır. Sonrasında ise devreye kişinin bağışıklık sisteminin gücü giriyor.
Peki hangi ortamlar ne oranda tehlike saçıyor ve çok tehlikeli olduğunu düşündüğümüz ortamlar neden inandığımız kadar tehlikeli olmayabiliyor? İşte örnekler.
PARKLAR, YÜRÜYÜŞ VE BİSİKLET PARKURLARI TEHLİKELİ Mİ?
Açık havada bir parkta yürür, koşar veya bisiklete binerken ortamdaki havadan virüs bulaşma olasılığı çok düşük görülüyor. Yanınızdan hasta biri geçse veya bu kişi sizden önce aynı yerde yürümüş veya koşmuş olsa bile bu riskin düşük olduğunu ve önünüzde bisikletle giden kişiden virüs alıp hasta olmanızın pek de mümkün olmadığını bilmelisiniz. Herkesin maskeli olduğu bu tür ortamlarda endişelenmenize gerek yok.
PLAJLARDA RİSK VAR MI?
Plajların risklerini de açık hava mekanları ile aynı değerlendirmek lazım. Ancak yanınızda yatıp güneşlenen kişilerle aranıza 3-5 metre mesafe koymalısınız. Virüsün esen rüzgarla çevreden veya deniz üzerinden gelebileceğini söyleyenler olsa da henüz böyle bir kanıt yok. Mesafeli plajlar güvenli sayılıyor.
DENİZ VE HAVUZDA DURUM NE?
Virüsün sudan ağız ve yutma yolu ile bulaştığı konusunda kesin bilgi olmadığı gibi böyle raporlar da yok. Havuzlarda iyi yapılmış klorlama ve benzeri işlemlerin virüsü yok ettiği bilgisine sahip olduğumuz için deniz ve havuz şimdilik güvenli görülüyor.
KLİMALARDAN VİRÜS BULAŞIR MI?
Klimalardan virüs bulaşmıyor. Virüsün klimanın içine saklanıp oradan hücum ettiği gibi bir gerçek yok. Ancak konunun başka bir boyutuna dikkat çekmekte yarar var. Klimaların kapalı mekanlarda bulunması risk açısından bir artış anlamına gelebilir. Bu, klimanın kendisinden kaynaklı olmayıp yarattığı hava akımının virüsü taşıyabilme gücünden kaynaklanıyor. Bu nedenle de hava akımının olduğu yönde oturmak iyi bir fikir olarak görülmüyor.
SPOR SALONLARI GÜVENLİ Mİ?
Spor salonlarından Covıd-19 bulaşması ile ilgili net bilgi olmasa da geçtiğimiz günlerde Güney Kore'de bir makale yayınlandı. Teyit eden başka bir araştırma olmamasına rağmen 12 spor salonundaki fitness ve dans sınıflarına bakmışlar. Yüksek eforla yapılan fitness derslerinde bulaşma riski yüksek bulunurken, yoga ve pilates grup çalışmalarında enfeksiyon görülmemiş. Enfeksiyon görülen mekanlar ortalama 60 m2, katılan sayısı 5-22 ve yoğun egzersiz süresi 50 dakika imiş. 5 kişiden az sınıf çalışmalarında ise bulaşma olmamış. Sonuçta, katılan sayısının çok olması, mekanın küçüklüğü, yapılan sporun yoğunluğu ve ortamdaki ısı ve nemin Covıd-19 bulaşması için risk faktörleri olduğu görülmüş. Kalabalık, kapalı ve küçük ortamlarda yapılan fitness riskli iken yoga ve pilates güvenli olarak değerlendirilmiş.
