Dünya genelinde müzelerin durumu

Dünyanın dört bir yanındaki müzeler, Kovid-19 kaynaklı kısıtlamalar nedeniyle zor günler geçiriyor. Dünya çapında müzelerden bazıları çevrim içi sergilere yönelirken bazıları ciddi ekonomik sıkıntılarla boğuşuyor.

Birleşmiş Milletler Eğitim, Bilim ve Kültür Kurumu'nun (UNESCO) 87 üye devletteki 104 bin müzenin verilerine dayanarak hazırladığı rapora göre, kültür ve sanat sektörü Kovid-19 salgınından ciddi şekilde etkilenirken, özellikle müzeler ağır darbe aldı.

UNESCO raporuna göre, geçen yıl müzelerin yaklaşık yüzde 90'ı ortalama 155 gün kapalı kaldı.

Raporda, salgın nedeniyle 2020'de 2019'a kıyasla ziyaretçi sayısında ortalama yüzde 70, gelirlerde ise yüzde 40 ila 60 düşüş olduğu kaydedildi.

Raporda görüşlerine yer verilen UNESCO Başkanı Audrey Azoulay ortaya çıkan tabloyla ilgili "Kovid-19 salgını gibi bir krizin ortasında bile kültüre erişimi sağlamanın ve ortak mirasımızı tüm çeşitliliği içinde korumanın temel önemini gözden kaçırmamalıyız" ifadesini kullandı.

Salgını iyileştirme politikalarında müzelere ayırdıkları yerin, korunmak istenen toplumsal değerler hakkında çok şey söylediğini kaydeden Azoulay, devletlerin bu zor dönemde, sadece hayatta kalmalarını garanti altına almak için değil aynı zamanda onları geleceğe hazırlamak için de iddialı bir kültür politikası yoluyla müzeleri desteklemede önemli rolünün olduğunu belirtti.

UNESCO'dan yapılan açıklamada, müzelerin gelecek nesiller için mirası koruduğu, yaşam boyu öğrenmeyi teşvik ettiği, kültüre eşit erişim sağladığı ve insanlığın ortak değerlerinin yayılmasına yardımcı olduğu vurgulandı.

Müzelerin sahip olduğu toplumsal kalıntıların toplumları bir arada tutmaya yardımcı olmak için hayati öneme sahip olduğuna ve turizm endüstrisinde önemli rol oynadığına dikkat çekiliyor.

Dünyanın dört bir yanındaki müzelerde yapılan öneriler arasında koleksiyonlar için büyük ölçekli bir dijitalleştirme politikasının yanı sıra daha fazla eğitim, öğretim ve araştırmayı desteklemeye yönelik tedbirler yer alıyor.

Ayrıca uzmanlar müzeler arasında uluslararası düzeyde iş birliği ve kamu otoritelerinin salgın boyunca finansal destek sağlaması ve gelecekte kültürleri güçlendirerek kurumları daha dirençli hale getirmesi gerektiğini savunuyor.

Müzeler ise kapılarının kapalı olmasının getirdiği olumsuz etkiyi farklı yöntemlerle aşmayı denedi. Bazıları personelini izne çıkarmak zorunda kaldı bazıları ise çalışanlarının yarısını işten çıkardı. Birçok müze ise dijital arşivlerini ve sosyal medya faaliyetlerini başarılı şekilde genişleterek salgının etkisini hafifletmeye çalıştı.

Uluslararası Müzeler Konseyine (ICOM) göre, dünyanın en ünlü müzelerinden Paris'teki Louvre Müzesi, salgın sırasında uğradığı maddi zararı sınırlamak için bağış toplama kampanyalarına yöneldi. Yıllık ziyaretçilerinin yaklaşık dörtte üçü, özellikle Çin ve ABD gibi uzak ülkelerden oluşan müzenin 2020'de 90 milyon avro gelir kaybettiği öngörülüyor. Louvre Müzesi de bu durum karşısında çareyi dijitalleşmede buldu. Ünlü DJ David Guetta'nın konseriyle açılan dijital sergiyle milyonlarca avro gelir elde etti.

Avrupa'nın bir diğer büyük müzesi Almanya Hamburg'daki Hamburger Kunsthalle Müzesi ise tamamen dijital turla gezilebiliyor ve sergi açılışlarını da canlı olarak yayınlıyor.

Hollanda'nın başkenti Amsterdam'daki Rijksmuseum da Kovid-19 nedeniyle ziyaretçi sayısındaki büyük düşüşü koleksiyonunu dijitalleştirerek çevrim içi ziyaretçilerinin artmasıyla önlemeye çalıştı. Rijksmuseum'un internet sitesinin kapsamlı revizyonundan sonra sosyal medya takipçileri yüzde 23 artarak 1,4 milyona ulaştı.

ABD'deki müzeler de benzer zorluklarla karşı karşıya. Amerikan Müzeler Birliği (AAM) temmuzda ABD'de 12 bin müzenin kapanabileceğini açıkladı. AAM Başkanı ve CEO'su Laura Lott yaptığı açıklamada, pek çok müzenin finansal güvenliğinin bulunmadığını belirterek, "12 bin müzenin kalıcı olarak kapatılması toplum, ekonomi, eğitim sistemi ve kültürel tarihimiz için yıkıcı olacak" ifadesini kullandı.

İngiltere'de 132 günün ardından bugün, tiyatro ve sinema gibi iç mekan alanlarıyla birlikte açılan müzeler Fransa, Hollanda ve kısıtlı kapasitelerde olmak şartıyla İspanya'da da bugünden itibaren yeniden ziyaret edilebilecek.