Mevsimlik işçi tazminat alabilir mi?
Türkiye'de yaz aylarında 3 milyonu aşkın kişi mevsimlik işçi olarak çalışıyor. Peki mevsimlik işçilerin hakları neler? İhbar ve kıdem tazminatı alabilirler mi? Yıllık ücretli izin kullanabilirler mi? İşsizlik maaşı bağlatabilirler mi? Ahmet Kıvanç yanıtladı
Yaz aylarında inşaat, turizm, tarım, orman sektörleri başta olmak üzere çok sayıda sektörde mevsimlik işçiler çalıştırılıyor. Turizm sektöründeki yaklaşık 1 milyon işçinin 300 bini; inşaat sektöründeki 2.1 milyon kayıtlı işçinin de 1.7 milyonu mevsimlik işçilerden oluşuyor. Geçen yıl yaz aylarında 3.2 milyon kişi mevsimlik işlerde çalıştı. Turizm sektöründeki canlanma nedeniyle bu sene mevsimlik işçi sayısının yaz aylarında daha da artması bekleniyor.
Mevsimlik işlerde işçi ile işveren arasında süreli sözleşme yapılabildiği gibi, iş sözleşmesinin sezon sonunda askıya alınması şeklinde de iş akdi düzenlenebiliyor. “Sezonluk sözleşme” yapıldığında, işçi sezonun sonunda işverenden ihbar tazminatı, kıdem tazminatı alamıyor.
İKİ YIL ÜST ÜSTE ÇALIŞMA KOŞULU
İş sözleşmesi sezon sonunda askıya alınıp ertesi yıl işçi yeniden işe başlatılmışsa, ihbar ve kıdem tazminatı hakkı doğuyor. İşverenin peş peşe sezonluk sözleşme yapması halinde de tazminat hakkı ortaya çıkıyor. İşveren sezon sonunda iş sözleşmesini askıya aldığı ya da iki sezon üst üste 7 ay çalıştırdığı işçiyi yeni sezonda işe almazsa ihbar ve kıdem tazminatı ödemek zorunda. 4/a statüsündeki çalışanlara ödenen kıdem tazminatı, çalışılan her yıl için bir aylık brüt asgari ücret üzerinden hesaplanıyor. Mevsimlik işlerde işçinin çalışmadığı, sözleşmenin askıda olduğu dönemler kıdem tazminatı hesabında dikkate alınmıyor. On yıl süreyle yılda ortalama 7 ay aynı iş yerinde çalışan bir işçi, 70 ay (6 yıl 10 ay) çalışmış gibi kıdem tazminatı alabilir. Yeni sezonda işe başlatılmadığında bu işçiye ayrıca giydirilmiş ücreti üzerinden 8 haftalık ihbar tazminatı ödenmesi gerekir.
Mevsimlik işçi sezon dışında aynı işverene ait başka bir iş yerinde çalıştığı takdirde ise yılın tamamı kıdem tazminatı hesabına dahil edilir ve her bir yıl için 30 gün üzerinden kıdem tazminatı ödenir.
MEVSİMLİK İŞÇİLERİN ÜCRETLİ İZİN HAKKI YOK
İşçilerin, bir iş yerinde ücretli yıllık izin hakkı elde edebilmesi için bir yıl çalışması gerekiyor. Mevsimlik işçiler sezonluk çalıştıkları için ücretli izin hakkından yararlanamıyor. Yasa, "Niteliklerinden ötürü bir yıldan az süren mevsimlik veya kampanya işlerinde çalışanların" yıllık ücretli izin alamayacağını düzenliyor. Mevsimlik işlerin yürütüldüğü iş yerlerinde devamlı çalışan işçiler ise yıllık izin hakkından yararlanabiliyor.
MEVSİMLİK İŞÇİLERE İŞSİZLİK MAAŞI
Mevsimlik işçiler, son 3 yılda en az 600 gün sigortalı ve son 120 günde prim ödenmesi koşuluyla, sezon sonunda herhangi bir iş bulamadıkları dönemde işsizlik maaşı alabilirler. 600 gün sigortalı olarak çalışıp işsizlik sigortası primi ödemiş olanlara 180 gün; 900 gün sigortalı olanlara 240 gün; 1080 gün sigortalı olanlara da 300 gün süreyle işsizlik ödeneği veriliyor.
