'Makedonya' ismi için Atina'da protesto
Yunan hükümetinin Makedonya Cumhuriyeti ile imzaladığı isim anlaşması meclise gelmeden önce, anlaşmaya karşı on binlerce kişi Atina'da protesto gösterisi düzenlendi. Polis karşılık verdi.
#resim#586510#- AFP
Yunan hükümetinin Makedonya Cumhuriyeti ile imzaladığı isim anlaşmasına karşı Atina'da on binlerce kişinin katıldığı protesto gösterisi düzenlendi.
Yunanistan'ın çeşitli şehirlerinden Atina'ya gelen göstericiler, Makedonya Cumhuriyeti'nin adını "Kuzey Makedonya" olarak değiştiren anlaşmayı protesto etti.
"Makedonya" isminin Yunan antik tarihi ve kültürünün vazgeçilmez bir parçası olduğuna inanan göstericiler, Makedonya adının başka bir ülke tarafından kullanılma hakkı olmadığını söyleyerek anlaşmayı imzalayan Aleksis Çipras hükümetini istifaya davet etti.
Göstericiler aynı zamanda "Kuzey Makedonya" anlaşmasının halk oylamasına sunulmasını talep etti.
Haziran ayında Makedonyalı mevkidaşı Zoran Zaev ile, ülkenin adının Kuzey Makedonya Cumhuriyeti olması üzerinde anlaşmıştı.
Anlaşma Üsküp'te parlamentodan geçti. Yürürlüğe girmesi için Yunanistan parlamentosundan da geçmesi gerekiyor. Çipras'ın anlaşmayı gelecek hafta parlamentoya sunması bekleniyor.
Göstericilerin çoğu kuzeydeki Makedonya bölgesinden
Aşırı milliyetçilerin, fanatik din adamlarının, aşırı sağ partilerin yer aldığı gösteride ünlü besteci Mikis Theodorakis'in de anlaşamaya karşı çıkan bir mesajının okunması, anlaşmaya destek veren sol çevrelerce yadırgandı.
Konuşmacıların arasında yaklaşık 10 yıl önce "Ayasofya'nın Kiliseye dönüştürülmesini" talep eden Yunan-Amerikan derneği eski başkanı Chris Spyrou da vardı.
Yunanistan'ın kuzeyindeki Makedonya bölgesinden otobüslerle gelen göstericilere Girit ve Mora yarımadasından gelenler de eklenince, sayıları on binlere ulaştı.
Parlamento binasına girmeye çalışanlar yer yer polisle çatıştı.
Son yapılan anketler Makedonya ile imzalanan anlaşmaya karşı çıkanların oranının yüzde 65 civarında olduğunu gösteriyor.
Hafta içinde parlamentonun onayına sunulacak olan anlaşma, geçtiğimiz hafta zor da olsa güven oyunu tazeleyen Çipras hükümeti için yeni bir sınav anlamına geliyor.
#resim#586513#- AFP
"Makedonya" ismi neden krize yol açtı?
İmzalanan anlaşma uyarınca, Yunanistan'ın komşusunun ismi Kuzey Makedonya olacak.
Yunanistan ile yaşanan kriz, ülkenin Yugoslavya'dan ayrılarak 1992'de "Makedonya" ismi altında bağımsızlığını ilan etmesiyle başladı.
Atina, tarihi ve kültürü ile eş tuttuğu Makedonya isminin kullanılmasına şiddetle karşı çıktı.
27 yıldır Yunanistan hükümetleri, Üsküp yönetiminin ülke adı olarak Makedonya'da ısrarcı olmasının agresif bir dış politika olduğunu savunuyordu.
Yunanistan'ın kuzey bölgesinin adı da Makedonya. Atina, Üsküp yönetiminin isim ısrarı ile Yunanistan'ın kuzey topraklarında hak iddia ettiğini savunuyordu.
Ülke, 1993'te Birleşmiş Milletler'e 'Eski Yugoslav Cumhuriyeti Makedonya' adıyla katıldı.
Atina 1994'te Makedonya'ya Selanik limanını, yani ülkenin en önemli ticaret kapısını kapayarak ekonomik ambargo uyguladı.
Makedonya'dan antik Yunan mitolojisinin güneş sembolünü bayrağından kaldırması, anayasasından da bazı maddeleri çıkarması istendi. Daha sonra ticari ve siyasi ilişkilerin normalleşmesi yönünde adımlar atıldı ama isim krizi bitmedi.
Makedonya'nın 2017 seçimlerinde Başbakan olan Zoran Zaev AB ve NATO üyeliği yolunda isim konusuna çözüm bulunmasını önerdi ve milliyetçilerin büyük tepkisini çekti.
AB de NATO da, Rusya'nın Balkanlar'da etkinliğini artıracağı endişesiyle, iki tarafı da uzlaşmaları için ikna etmeye çabalıyordu.
20 Haziran'da iki başbakanın anlaşma imzalamasının ardından Makedonya, 30 Eylül'de referanduma gitti. Referanduma katılım yüzde 40'a bile ulaşmasa da, katılımcıların yaklaşık yüzde 90'ı anlaşmayı destekledi.
Ardından 20 Ekim 2018'de ve 11 Ocak 2019'da Makedonya Parlamentosu'na getirilen anlaşma, Üsküp'te iki aşamalı oylamayı geçmişti.
