Hasan Büyükdede Bloomberg HT'de soruları yanıtladı

Saha İstanbul Yönetim Kurulu Başkanı Hasan Büyükdede'ninArzu Maliki ile yaptığı söyleşinin satır başları şöyle;

Saha İstanbul yaklaşık 285 üyeye sahip. Bunların içinde ASELSAN, Kale Grubu, TAI gibi sektörde önemli şirketler var. Türkiye savunma sanayinde nerede? Genel bir ele alalım. Rekabet açısından nerdeyiz? Kendi savunma ürünlerimizi yeteri kadar üretebiliyor muyuz? Sizden dinleyelim.

Hasan Büyükdede: Savunma Sanayinde başlangıç Atatürk dönemine kadar geriye gider. Ciddi boyutta kendi uçağımızı kendi mühimmatımızı yapabildiğimiz dönemler geçirmişiz. Belli zaman sonra bazı ellerle inkıtaya uğratılmışız. Kıbrıs harekatıyla beraber görmüşüz ki biz kendimiz kendi ihtiyacımız olan donanımı yapmazsak savunma sanayinde başkalarına mahkum kalırsak biz bu konuyu yürütemiycez. Ordan başlayarak sonrada Özal zamanında başka gelişmeler yapılmış. Ardından da bugün özellikle Cumhurbaşkanımızın son 15 yılı içerisinde bu konuda yerli ve millilik mefhumu dahada gelişmiş. Bu süreç içerisinde de Türkiye savunma sanayi gereçlerini kendisi karşılama konusunda ciddi atılımlara atılmaya başladığı bir dönem. Bu dönemin son dört yılı içerisinde de biz özellikle Tekirdağ’dan başlayarak Tekirdağ, İstanbul, Gebze, Kocaeli, Sakarya, Düzce, Yalova hatta Bursa’ya kadar olan alan içerisinde bulunan çok ciddi miktarda sanayicimiz var. Yüzbinlere dayanacak kadar sanayicimiz var. Sadece onsekiz bin sanayicimiz yani on kişiden fazla çalıştıran sanayiciler grubu, İstanbul Sanayi Odası'nda var. İstanbul Ticaret Odası'na bakıyorsunuz dörtyüzbin üyeli devasa bir kurum, Kocaeli Sanayi Odası öyle, Sakarya öyle. Tekirdağ’a bakıyorsunuz, Çorlu, Çerkezköy o bölgede çok ciddi yatırımlarımız var.

Hepsi milli üretim yapıyor.

Hasan Büyükdede: Yalova, Bursa ha keza. Kuzey Marmara bölgesi başlı başına bir dünya ve Türkiye ekonomisinin nerdeyse yarısını sırtında taşıyor. Dolayısıyla bu bölgenin bu güne kadar savunma sanayi ile ilişkileri çok zayıftı. Tamam, bu bölgede bir de Türk Havayolları Teknik gibi çok büyük bir gücümüz var. Orda yetişen çok nitelikli insan kaynağımız var. 55 üniversitemiz var, 54-55 tane tersanemiz var. Teknoparklarımız var. Gemicilik sektörünün en ileri olduğu bölgede yaşıyoruz şu anda. Bu kadar tersanenin içinde devlet tersanesi, Gölcük tersanesi, Pendik tersanesi. Dolayısıyla bu bölge savunma sanayine en iyi hizmet etmeye aday bölgemiz. Ankara’da çok güzel tesislerimiz var. Vakıf şirketlerimizin çoğunun merkezi Ankara’da ama bunların da bu ürünlerini yerli yaptırmaya ihtiyacı var. Savunma sanayimizin yerli endüstriye çok ihtiyacı var. Biz biraz da saha olarak, saha yönetimi ve kurucuları olarak, biz acaba bu bölgemizde savunma sanayimize ne yapabiliriz? Onlara nasıl hizmet verebiliriz? Onlara nasıl firmalar üretebiliriz? Onları nasıl bilgilendiririz? Onlarla nasıl bir arayüz oluruz? Misyonumuz orda başlıyor. Bu görevi üstlenerek bu güne kadar, dördüncü yılımızın içindeyiz Allah kısmet ederse, en hızlı büyüyen kümeyiz. Türkiye’de sekize yakın kümemiz var ama çok fazla hızlı nitelikli firmaları bünyemize kata kata ilave etmeye gayret ediyoruz. İnşallah onlara da böyle bir hizmet yapmak fırsatımız olur.

Millileşme çalışması dedik. Özellikle savınma sanayinde bir millileşme çok önemli dedik, yurtdışına bağlı olmamak için, kendi savunma sistemlerimizi üretmek için. Milli tank var. Milli denizaltı var, değil mi? Birçok ürün yapılıyor. Son projeler neler? Neler yapılıyor?

Hasan Büyükdede: Bölgemizde benim Yönetim Kurulu Başkan Yardımcım Baykar. Kendileri insansız, silahlı ve silahsız, hava araçlarını geliştirdiler. Bugün şu anda Suriye’de ki harekette çok önemli bir de fonksiyon gördüler. İHAların üretimi burda, denizaltıların üretimi burda Gölcük tersahanemizde, çıkarma gemilerimizin üretimi burda. Türk Havayolları Teknik kendi bünyesinde uçak içi donanım yapabilen çok önemli bir kurum haline geldi. Dronlar yapan, simülatörler yapan, bizim de yönetim kurulumuzda bulunan arkadaşlarımız var. Gemi sektöründe gemi dizaynı ve onların ölçülmesi değerlendirilmesi konusunda çalışan arkadaşlarımız var. Servo motor üreten gruplarımız var. Bölgemizde Sakarya’ya bakıyorsunuz Otokar orda. BMC şu anda önemli ölçüde geliyor. Arfiye Tank Palet fabrikamız bu bölgemizde. Otomotiv endüstrisinin önemli bir kısmı bu bölgede. Dolayısıyla da Ankara’da bulunan ROKETSAN, HAVELSAN, TAI, Eskişehir’de TEI, ASELSAN, ASPILSAN, Makine Kimya gibi gruplarla burdaki gruplarımız birbirine entegre olmak zorundalar. Bir de İstanbul Ticaret Odası ile Savunma Sanayi Müsteşarlığımızın Sabiha Gökçen Havaalanı’nın yanında bulunan bir tane Teknopark İstanbul’umuz var. Benim de bir dönem yönetim kurulunda bulunduğum bu kurum bugün savunma sanayine çok önemli hizmetler veren yüzlerce firmadan meydana geliyor. Sahanın merkezi de orda. Savunma Sanayi Müsteşarlığımızın gözetiminde birçok yazılım donanım firmaları orda geliştiler, ordan büyüyorlar. Kale grubumuz Kale Havacılık olarak bugün hem İzmir Serbest Bölge’de hem İstanbul’da hem otuzbeşlere hem silah sanayine çok ciddi hizmetler veren kurumlar bünyemizde. Çok büyük başarılar elde ediyorlar. Robot yazılım ve simülatör konusunda dronlar konusunda çok ileri teknolojiye sahip altına robotik vesaire de bizim bünyemizde. Dolayısıyla bu bölge savunma sanayine her gün gün geçtikçe büyük hizmetler veriyor. Şu anda Rolls Royce’la Kale Grubu’nun görüşmeleri var inşallah onlarda olumlu sonuçlara gider. Diğer taraftan saha olarak şu an oniki üniversiteyle beraber çalışıyoruz. İstanbul Teknik Üniversitesiyle, Gebze Teknik Üniversitesiyle, Yıldız Teknik Üniversitesiyle çok yakın çalışmaların içindeyiz. Bunun bilimsel alanı, teknopark alanı, ar-ge alanı hem de üretim alanında firmalarımızla Savunma Sanayi Müsteşarlığımız, Savunma Bakanlığımıza bağlı askeri tesisler bu tershanelerimizle çok yakın bir temas içinde olmaya onlarla arayüz olmaya gayret ediyoruz.

Bu millileşme adımları da başka ürünlerle devam edicek yeni projelerle diyorsunuz...

Hasan Büyükdede: Şu anda tabiatiyle bu ana vakıf firmalarımızın önünde ASELSAN’da, TAI’de, HAVELSAN’ın elinde, ROKETSAN’ın bilhassa çok ciddi projeler var. Üzerinde çalıştıkları o projeleri eskiden yeterince biz o temaslarda zorlanırdık. Yeni sürecin en güzel tarafı eğer birşeye ihtiyaçları varsa ya dönelim bir de saha ne düşünüyor OSTİM OSSA ne düşünüyor, Elazığ’da yeni bir küme kuruluyor, Elazığ ne düşünüyor diyebiliyoruz. Konya şu anda gelişim halinde silah endüstrisinde, ASELSAN’la ortak yatırımlar olacak. Huğulu’da Üzünlü’de silah endüstrisinde o kadar güzel gelişimler var ki Amerika’ya en büyük ihraç eden kurumlar halindeler. Onları şimdi Konya şimdi kendi bünyesinde bir küme haline getirip ASELSAN’la işbirliğinde yeni çalışmalara giriyor. Türkiye’nin genelinde İzmir bölgede çok güzel firmalarımız var. Orda bir kümemiz var. Bu kümelerin kendilerine adettikleri görev bir beklentileri olmadan üyeleriyle savunma sanayinin bir araya gelmesi ve bunu geliştirmeyi sağlamaya gayret ediyorlar.

Ticaret savaşlarından bahsedersek, özellikle savunma sanayinde korumacılık politikaları nasıl sonuç verecek?

Hasan Büyükdede: Bence bu korumacı politikalar Türkiye'deki sanayicilere bir fırsattır; dezavantajı şu özellikle yapamadığımız bazı ürünleri özellikle Almanya olsun Avrupa olsun bazı ara mallarında engel çıkartıyorlar, aslında Türkler zoru sever, geçmişte zorda kalınca nasıl Devrim Otomobillerini yaptıysak, bugün de o süreci yaşıyoruz aslında. Korumacılığın bize faydasını görüyorum eğer korumacılık olmasaydı, SAHA'ya belki ihtiyaç olmazdı, şimdi eğer milli tedarik edemiyorsak yurtdışından istiyoruz.

Milli Füze'de ne aşamadayız?

Hasan Büyükdede: ROKETSAN, ASELSAN ve TAİ dünya savunma sanayi endüstrileri içerisinde ilk 100'e giren firmalar..ROKETSAN da alçak ve orta menzilli füzeler ve uzun menzilli füzeler konusunda çok ciddi çalışmalar yapıldı; alçak menzilliyi hallettik ama uzun menzillide çok ciddi çalışmalar olduğunu biliyorum. Yakın gelecekte güzel haberler alabiliriz diye ümit ediyorum.