Gece vardiyası obezite ve diyabet riskini artırabilir

ABD’de Ulusal Sağlık Enstitüleri (NIH) tarafından yapılan ve sonuçları geçtiğimiz günlerde açıklanan bir araştırma, gece vardiyasında çalışan kişilerin obezite ve diyabet hastalığına yakalanma riskinin daha yüksek olduğunu ortaya koydu. Araştırmayla ilgili bilgiler paylaşan Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Doç. Dr. Seyfullah Kan, gece vardiyasında çalışanların dikkat etmesi gereken noktaları anlatarak uyarılarda bulundu.

Araştırmada uzun yol şoförleri, otel çalışanları, ilk yardım ekipleri gibi gece vardiyalı çalışan birçok farklı meslekten kişilerin incelendiğini ifade eden Doç. Dr. Kan, gece yemek yiyenler için ortalama glikoz seviyeleri simüle edilmiş gece çalışması sırasında yüzde 6.4 artarken, gündüz yemek yiyenlerde önemli bir artış gösterilmediğini açıkladı.

BESLENME SAATLERİNE DİKKAT EDİLMELİ

Doç. Dr. Kan, obezite ve diyabet hastalığının gelişmesinde pek çok faktörün etkili olduğunu belirtirken bu faktörlerin ilk sıralarında beslenme düzeninin geldiğini söyledi.

Kan, “Vücudun biyolojik ritmi, sadece uyku-uyanıklık döngüsünü düzenlemez. Metabolizma da dâhil olmak üzere vücut fonksiyonlarının neredeyse tüm yönlerini de düzenleyen içsel bir süreçtir. Özellikle vardiyalı çalışma durumlarında kişinin uyku düzeni değiştiğinden, bu değişiklik beslenmeyi de önemli oranda etkilemektedir. ABD’de yapılan bu araştırmada da ortaya konulduğu gibi sağlıklı beslenmenin yanı sıra beslenme saatlerine de dikkat edilmesi sağlıklı bir yaşam için çok önemlidir” diye konuştu.

GECE YEMEK ŞEKER SEVİYESİNİ YÜKSELTEBİLİR

Kan, gece beslenmeleri ile diyabet arasındaki ilişki hakkında şu bilgileri paylaştı: “Sık seyahat etmek, vardiyalı çalışmak, uyku bozukluğu yaşamak gibi faktörler vücudun biyolojik saatini olumsuz etkilemektedir. Kişinin uyuması gereken zamanda iştah mekanizması devreye girer ve yemek yeme isteği oluşur. Bunun sonucunda da alınan enerji ile vücuttaki glikoz seviyesi ve yağ miktarı artar. Gece yemek yemek düzenli bir alışkanlık haline döndüğü zaman ise tip 2 diyabet, obezite, kalp hastalıkları, hipertansiyon gibi pek çok önemli hastalığın ortaya çıkma riskini artırır.”

EVDEN ÇALIŞMA BESLENME ALIŞKANLIKLARINI OLUMSUZ ETKİLEDİ

Ülkemizdeki diyabetli hasta sayısına baktığımızda Avrupa’da 1. sırada olduğumuzun altını çizen Doç. Dr. Kan, “Değişen yaşam koşulları ve pandemi de diyabet hastalığı üzerinde oldukça olumsuz etkiler bıraktı, bunun sonuçlarını önümüzdeki yıllarda göreceğimize inanıyorum. Vardiyalı çalışma sistemi zaten uzun yıllardır devam ederken, pandemi ile dünya genelinde azımsanmayacak sayıda şirketin de evden çalışma düzenine geçmesi, kişilerin beslenme alışkanlıklarını büyük oranda etkiledi. Hızlı ve pratik olması dolayısıyla fast-food gıdalar hem gece hem de evden çalışanların ilk tercihi haline geldi” şeklinde konuştu.

Doç. Dr. Seyfullah Kan, gece yemeklerinde özellikle fast-food gıdalardan uzak durulması gerektiğine de dikkat çekti.

UZMAN HEKİMDEN DESTEK ALINMALI

Vardiya sistemiyle çalışan kişilerin beslenme düzenlerini oluşturabilmeleri için öncelikle bir endokrinoloji hekimi tarafından destek almaları önerisinde bulunan Doç. Dr. Kan, “Bir endokrinoloji uzmanı tarafından değerlendirilerek kişinin metabolizmasına uygun bir beslenme programının oluşturulması, sağlık ve yaşam kalitesinin artmasında önemli bir adım olacaktır” dedi.