G20 Zirvesi başladı: Gündemdeki konular ve görüş ayrılıkları neler?

Cumhurbaşkanı Erdoğan, "Adil ve Sürdürülebilir Gelecek" temalı özel oturum başlamadan önce Trump ile ayaküstü sohbet etti.

Trump, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yapacağı görüşmeyi de, Rusya ve Ukrayna arasında tırmanan gerilim nedeniyle iptal etti.

Zirvede gözler Trump ile Çin Devlet Başkanı Şi Jinping'in çıkmaza giren ticaret anlaşmasını ele alacağı görüşmeye çevriliyor olacak.

Suudi Arabistan Veliaht Prensi Muhammed bin Selman ise gazeteci Cemal Kaşıkçı'nın öldürülmesi sonrası ilk kez uluslararası bir toplantıda boy gösteriyor.

G20 Zirvesi'nde gündemdeki 6 konuyu derledik.

ABD-Çin görüşmesi: 'Ticaret savaşı' yumuşar mı?

#resim#554626#- Getty Images

Trump'ın Çin Devlet Başkanı Şi Jinping ile yapacağı görüşmenin merkezinde, iki ülke arasında gerilim yaratan ticaret ve ek gümrük vergisi konuları olacak.

Zirveye haftalar kala Washington ile Pekin, 2019 yılında ek gümrük vergilerinin artmasını engellemek ve iki ülke arasındaki gerilimi yumuşatmak için yoğun müzakerelere başlamıştı. Bu arada iki tarafın liderleri de uzlaşmaya varmaları yönünde baskıya maruz kaldı.

Çin'e karşı bir ticaret savaşı başlatan ABD, Eylül ayında bugüne kadarki en kapsamlı gümrük vergilerini devreye sokmuş, Çin de yeni vergilerle ABD'ye misilleme yapmıştı.

Trump'ın korumacı politikalarına karşın Jinping, küresel serbest ticaret sisteminin saldırı altında olduğu uyarısında bulunuyor.

Öte yandan Financial Times'ın gazetesinin haberine göre, iki lider de bazı kritik konularda mesafenin aşılabileceğine inanmıyor. Zirveden günler önce Amerikan Wall Street Journal gazetesine konuşan Trump, anlaşma sağlanamazsa Çin'e yeni gümrük vergileri uygulayacağı tehdidini de yineledi.

Almanya Başbakanı Angela Merkel başta olmak üzere birçok üye ülkenin de, adil küresel ticareti destekleyen, Trump'a karşı bir duruş sergilemesi bekleniyor.

Kaşıkçı cinayeti: Muhammed bin Selman nasıl karşılanacak?

#resim#554629#- Reuters

Cemal Kaşıkçı'nın 2 Ekim'de İstanbul'daki Suudi Arabistan Başkonsolosluğu'nda öldürülmesi sonrası, Suudi Veliaht Prensi Muhammed bin Selman üzerindeki uluslararası baskı sürüyor.

Arjantin lideri Mauricio Macri, zirvede Kaşıkçı cinayetiyle ilgili Muhammed bin Selman'a yöneltilen suçlamaların da konuşulabileceğini duyurdu.

Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron da, Macri ile zirve için geldiği Buenos Aires'te düzenlediği ortak basın açıklamasında, Selman ile Kaşıkçı cinayetini görüşeceğini açıkladı.

Macron ve Selman, liderlerin aile fotoğrafı sonrası ayaküstü yaklaşık 5 dakika konuştu. Fransız yetkililer Macron'un Selman'a Kaşıkçı olayı ile ilgili olarak "çok katı" mesajlar verdiğini belirtti.

Suudi basını da Trump'ın Selman ile "dostane bir görüşme" gerçekleştirdiğini yazdı.

İngiltere Başbakanı Theresa May'in de Selman ile görüşeceği belirtildi.

Selman olaydan bu yana ilk kez uluslararası bir toplantıda yüzünü gösteriyor. Dolayısıyla Arjantin'de dünya liderlerinin Prens Selman'a karşı nasıl tavır alacağı merak konusu.

Cumhurbaşkanı Erdoğan'ın Selman ile görüşüp görüşmeyeceği ise netlik kazanmadı.

Financial Times'a göre Selman'ın üye ülkelerce tecrit edileceği beklentisi baskın.

Liderler Suudi veliaht prense görece bir yakınlık gösterse dahi, Selman hedefine ulaştığını hissedecek çünkü Kaşıkçı cinayeti sonrası Riyad'ın zedelenen uluslararası imajını tazelediğini düşünecek.

Öte yandan, zirvede bazı liderlerin Selman'ı dışlamamak için sebepleri de var.

Amerikan Time dergisine göre, Suudi Arabistan'ın petrol fiyatlarını düşürmesini "ABD ve dünya için vergi indirimi" gibi gördüğünü söyleyen Trump bu isimlerin başında geliyor.

Time, ABD ile Çin arasındaki mesafe giderek açılırken, çoğu G20 ülkesinin küresel ekonomde istikrarı hedeflediğini, petrol fiyatlarının düşük tutulması için Selman'a yakın durmayı tercih edebileceklerini yazıyor.

Rusya-Ukrayna krizi: Trump, Putin ile görüşmesini iptal etti

#resim#554632#- Getty Images

İki ülke arasındaki gerilim, Rus gemilerinin geçen Pazar günü Ukrayna teknelerine ateş açıp, el koymaları sonrası yeniden tırmandı.

Rusya'nın attığı adımları bazı ülkeler kınarken, BM Güvenlik Konseyi, Rusya'nın sunduğu gündem teklifi üzerinde uzlaşmadı ve bunun yerine Ukrayna'nın sunduğu teklif üzerine konuşuldu.

Trump yönetimi de olanları bir "provokasyon" ve "uluslararası hukukun ihlali" olarak niteledi.

Ancak akıllardaki soru şu: G20 zirvesinde ABD ve özellikle AB ülkelerinin liderleri, Ukrayna konusunda Putin üzerinde baskı kurmak için ne kadar ileri gidebilir?

Trump, Putin ile yapacağı görüşmeyi iptal ederek ilk büyük hamleyi yaptı.

ABD Başkanı, Twitter'dan yaptığı açıklamada "Gemilerin ve gemicilerin Rusya'dan Ukrayna'ya geri gönderilmediği gerekçesiyle, Putin ile daha önce planladığım görüşmeyi iptal etmenin tüm taraflar için en iyisi olacağına karar verdim" ifadelerini kullandı.

Transatlantik ilişkiler

#resim#554635#- Getty Images

Zirve, ABD ile Avrupa ülkeleri arasındaki ilişkiler için de bir dönüm noktası olabilir.

Trump'ın Avrupa otomobil sektörüne ek vergi tehdidi, transatlantik ilişkileri zora sokuyor, özellikle Almanya için olası bir darbe olarak görülüyor.

ABD Başkanı, Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron'u ziyareti sırasında da bu tehdidini yineledi.

AB liderleri ile beraber özellikle Japonya'nın zirvede Trump'ı otomobile ek vergi planından vazgeçirmeye çalışması bekleniyor. Bunu başarırlarsa, küresel ticaret konusunda zirvenin üzerinde gezen bulutlar da dağılmış olacak.

Yeni NAFTA imzalanacak mı?

#resim#554638#- AFP

ABD, Kanada ve Meksika'nın Eylül ayında üzerinde uzlaştıkları ve Kuzey Amerika Serbest Ticaret Anlaşması'nın (NAFTA) yerini alacak anlaşmayı zirvede imzalaması bekleniyor.

Ancak Trump'ın çelik ve alüminyuma getirdiği ek gümrük vergilerini anlaşma kapsamında kaldırmaya yanaşmaması, işi zora sokuyor.

3 ülke arasında, hacmi yaklaşık 1 trilyon doları bulan ticareti düzenleyen NAFTA, 1 Ocak 1994'te yürürlüğe girmişti.

Trump'ın "adil olmadığını" söylediği anlaşma, ABD ile Kanada arasında iki yıldan uzun süren müzakereler sırasında ihtilaflara neden oldu.

Beyaz Saray'ın basın brifingine göre Trump'ın Kanada Başbakanı Justin Trudeau ile ikili görüşme planı yok.

IMF baskısı altındaki ev sahibi Arjantin

Arjantin Devlet Başkanı Mauriccio Macri, G20 karşıtlarının protestoları öncesi 22 bine yakın polis görevlendirdi.

Buenos Aires'te "Defol G20, Defol IMF" sloganıyla hafta başından bu yana sokaklarda olan protestocular, Macri ve Uluslararası Para Fonu (IMF) arasında yapılan anlaşmaya tepkili.

Para birimi pesonun yılın başından beri dolara karşı değerinin yarısını kaybettiği Arjantin, Eylül ayında 57 milyar dolar ile IMF tarihindeki en büyük krediyi almıştı.

Kentteki protestolardan Donald Trump, Vladimir Putin ve Muhammed bin Selman da nasibini alacak gibi görünüyor.