Uzaktan çalışma yasallaşıyor

GAZETE HABERTURK- HT EKONOMİ

Torba Kanun ile 4857 Sayılı Kanun’un 14’üncü maddesi başlığıyla birlikte değiştirilmiştir. Değiştirilen hükümle artık işverenlerimiz işçileri ayda 30 gün değil, kendi işyerinde değil, işgüvenliği tedbiri alarak değil, mesai ve fazla mesai uygulayarak değil, evlerine gönderdikleri işle çalıştıracaklar, süreye göre değil yaptırdıkları işe göre para ödeyecekler. İşyeri kirası, iş sağlığı ve güvenliği tedbiri masrafı, fazla mesai ücreti, ihbar, kıdem tazminatı, işgüvencesi olmadan işçileri çalıştırabilecekler. Yeni düzenleme aynen şöyle:

ÇAĞRI ÜZERİNE ÇALIŞMANIN USUL VE ESASLARI

a) Yazılı sözleşmeyle işçinin yapmayı üstlendiği işle ilgili olarak kendisine ihtiyaç duyulması halinde iş görme ediminin yerine getirileceğinin kararlaştırıldığı iş ilişkisi, çağrı üzerine çalışmaya dayalı kısmi süreli bir iş sözleşmesidir.

b) Hafta, ay veya yıl gibi bir zaman dilimi içinde işçinin ne kadar süreyle çalışacağını taraflar belirlemedikleri takdirde, haftalık çalışma süresi yirmi saat olarak kararlaştırılmış sayılır. Çağrı üzerine çalıştırılmak için belirlenen sürede işçi çalıştırılsın veya çalıştırılmasın ücrete hak kazanır.

c) İşçiden iş görme borcunu yerine getirmesini çağrı yoluyla talep hakkına sahip olan işveren, bu çağrıyı, aksi kararlaştırılmadıkça, işçinin çalışacağı zamandan en az dört gün önce yapmak zorundadır. Süreye uygun çağrı üzerine işçi iş görme edimini yerine getirmekle yükümlüdür. Sözleşmede günlük çalışma süresi kararlaştırılmamış ise, işveren her çağrıda işçiyi günde en az dört saat üst üste çalıştırmak zorundadır. EVDEN

ÇALIŞMANIN USUL VE ESASLARI

a) İşçinin, ücret karşılığı işverenin belirlediği bir malı veya hizmeti üretmek amacıyla bir veya birden fazla işverene bağlı olarak ancak işverenin denetimi dışında ve genellikle işçinin kendi evinde iş görme edimini sunduğu yazılı sözleşmeye dayalı iş ilişkisidir.

b) Evden çalışma sözleşmesi ile çalıştırılan işçinin ücreti, parça başına veya götürü olarak ürettiği işe orantılı ödenir.

c) Sözleşmede işin tanımına ve konusuna, yapılma şekline, parça başına işlerde istenen üretim adedine ve belirli ise işin ne kadar sürede yapılacağına yer verilir. İşçilerin çalıştıkları gün ve saatlerin işveren tarafından onaylanan günlük puantaj cetvelleriyle takip edilmediği durumlarda, sözleşmeye emsal işin emsal işçi tarafından yapılabileceği süreye ilişkin bir hesaplamanın eklenmesi zorunludur.

UZAKTAN ÇALIŞMANIN USUL VE ESASLARI

a) İşçinin bir hizmet ya da mal üretmek amacıyla işletme merkezi dışında genellikle evde ya da işyeri dışında bir büroda iş edimini yerine getirdiği, haberleşme ve bilgisayar ağı ile işletmeyle bağlantı kurulan, işyerine bağımlılığın az olduğu yazılı sözleşmeye dayalı iş ilişkisidir.

b) Uzaktan çalışma sözleşmesinde, asgari olarak işin yapılacağı yer ve tanımı, genel ve özel çalışma koşulları, işveren tarafından temin edilen ekipman, ekipmanın korunmasına ilişkin yükümlülükler, işverenin çalışanla iletişim kuracağı saatlere ilişkin hükümler yer alır.

c) İşveren uzaktan çalışanlar tarafından kullanılan verilerin korunmasını sağlamakla yükümlüdür. İşveren, uzaktan çalışanı veri korunmasına ilişkin şirket kuralları ve ilgili mevzuat hakkında bilgilendirir. Verilerin korunması amacıyla özel yaşama müdahale dışında işveren tarafından belirlenen hükümlere uzaktan çalışanın uyması zorunludur.

EVDE ÇALIŞANA AYRI İŞLEM YOK

Evden veya uzaktan çalışma sözleşmesiyle çalıştırılan işçi haklı neden olmadıkça, salt iş sözleşmesinin niteliğinden ötürü emsal işçiye göre farklı işleme tabi tutulamaz. Evden veya uzaktan çalışma sözleşmesiyle çalıştırılan işçinin iş sağlığı ve güvenliğinden işveren sorumludur. Çağrı üzerine, evden veya uzaktan çalışma sözleşmesiyle çalıştırılanlarla ilgili iş sözleşmesinin tarafları, bölünemeyen haklar, yıllık ücretli izin, tazminata hak kazanmada esas süre, hafta tatili ve ücretine hak kazanma gibi hususlar yönetmelikle belirlenecek.

İŞÇİ HAKLARI YÖNETMELİĞE BIRAKILMIŞ

Düzenlemeyle işverenlerin tüm hakları kanunla yapılırken, işçilerin haklarının ne olacağı ise yönetmeliğe bırakılmış durumdadır. Yönetmelik seçimden önce mi çıkar, sonra mı çıkar bilemem ama seçim sonrasına kalırsa yönetmelik hükümlerinin çalışanlar için hüsran olacağı kesindir. Ayda 30 gün çalışmak asıl, 30 günden az çalışmak ise istisnadır. İşverenlere de 30 günden az SGK’ya bildirimler için ek zorluk ve bildirimler getirilmiştir. Torba Kanun ile işverenleri, çalışanlarını ayda 30 günden az bildirme teşvik edilmekte ve bildirimler kolaylaştırılmaktadır. 30 günden az çalışanlar için “Eksik Gün” bilgi formu verme yükümlülüğü esnetilmekte ve büyük işverenlere EK-10 formu verme yükümlülüğü kaldırılmaktadır. Büyük işyerlerine adeta “Sigortalıları 30 günden az bildir” denmektedir.

Ayda 30 günden az çalıştırılacak işçiler, primini ödeyecekler

4857 Sayılı Kanun ile yapılan esnek çalışma modelleriyle işverenlere “İşçileri ayda 30 günden az çalıştırabilirsin” denirken, işçilere de 30 günden eksik olan sürelerin primlerini cebinden ödeme yükümlülüğü getirilmiştir.

* Torba Kanun’un yürürlüğe girmesiyle birlikte 01.10.2008 gününden sonraki dönem için, ayda 30 günden az çalıştığı SGK’ya bildirilenler 30 günden eksik kalan sürelerini kendi ceplerinden SGK’ya tıpkı askerlik borçlanması gibi borçlanabilecekler. Yani, 4857 Sayılı Kanun’a göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışan sigortalıların, kısmi süreli çalıştıkları aylara ait eksik süreleri borçlanabilecek ve bu borçlanmalar 4/A (SSK) sigortalılık süresinden sayılacak.

* Yine ayda 30 günden az SGK’ya bildirilen işçiler, 30 günden eksik kalan sürelerini bundan sonraki dönemler için her ay kendileri isteğe bağlı sigorta kapsamında ödeyebilecekler. Ödedikleri isteğe bağlı sigorta Bağ-Kur’a değil, SSK’ya sayılacak. Eski düzenlemede, 30 günden az çalıştığı için isteğe bağlı sigortalı olanların prim ödedikleri isteğe bağlı sigortalılık süreleri daha önce 4/B (Bağ- Kur) sigortalılığına sayılmakta iken yeni düzenlemeyle bu süreler 4/A (SSK) sigortalılık süresinden sayılacaktır. İsteğe bağlı sigortalılara da e-bildirge şifresi verilerek sorun çözülebilir.

İŞSİZLİK SİGORTASI PRİMİ CEPTEN ÇIKACAK

Torba Kanun ile getirilen yeni bir düzenlemeyle işçilerden ayda 30 günden az SGK’ya bildirilenler isterlerse kendi ceplerinden 30 günü tamamlayarak işsizlik sigortası primi (İSP) de ödeyebilecekler. Yani, isteğe bağlı sigortalılar istekleri halinde İSP primi ödeyerek işsizlik sigortası haklarından yararlanabilecekler. Ancak işsizlik sigortası primini ait olduğu ayı takip eden ayın sonuna kadar ödememeleri halinde, o aya ait işsizlik sigortası primi ödeme hakkı düşecek.