Edirne'nin son süpürgecileri

TÜRKİYE'de süpürge üretiminin önemli merkezlerinden Edirne'de, mesleğin son ustası olarak 15 kişi kaldı. 50 yıldır mesleği sürdüren Hamdi Gaspar (71), "Bu iş 5 bin kişiye ekmek veriyordu. Şimdi 15 kişi kaldık. Gelişen teknolojiye yenik düştük, işlerimiz her geçen gün bitiyor" dedi.

Türkiye'nin süpürge ihtiyacının yüzde 40'ını karşılayan Edirne'de, teknolojinin gelişmesiyle birlikte meslekteki usta sayısı da hızla azaldı. Aynalı süpürgelerin de hediyelik eşya olarak turistlere satılmasıyla büyük gelir kaynağı olan meslek, elektrikli ve plastik süpürgelerin yaygınlaşmasıyla zor günler yaşıyor. Edirne'de 'süpürgeciler çarşısı' olarak bilinen ve bir dönem  300'den fazla iş yerinin bulunduğu 'süpürgeciler borsası'nda artık sadece 15 iş yerinde üretim yapılıyor. Çoğunluğu emekli olan süpürge ustaları, maliyeti yüksek, kazancı az olan mesleklerinde, saat ve süpürge başı iş bulup çalışıyor. Yaz aylarında işlerin iyi olmasından dolayı günlük 50 lira kazancı olan ustalar, kışın ise 20-30 lira arası para kazanabiliyor. Ustalar, bütün gün oturarak, bellerinden ayaklarına kadar uzanan zincire bağlı tahta parçasından destek alıp, süpürge imalatı yapıyor. Otları desteler halinde ayırıp telle bağlayan ustalar, son olarak da elle dikim yaparak süpürgeyi satışa hazır hale getiriyor.

'TEKNOLOJİ BİZİ BİTİRDİ'

Süpürgeciler çarşısında 50 yıldır üretim yapan ve işlerinin her geçen gün kötüye gittiğini söyleyen Hamdi Gaspar (71), mesleğinin teknolojiye yenik düştüğünü belirtti. Gaspar, "İşlerimiz her geçen gün üretim ve tüketim olarak düşüyor. Mesleğimiz eski yıllarda iyiydi ama bugünlerde teknoloji bizi bitirdi. Elektrikli süpürgeler bizim mesleğimizi bitirdi. Ben iş yerimi açtığımda 250-300 iş yeri vardı. Bu iş yerlerinde en az 5 kişi çalışıyordu. Bu iş 5 bin kişiye ekmek veriyordu. Şimdi 15 kişi kaldık. İşlerimiz her geçen gün bitiyor. Bu sektörde eleman da yetişmiyor. Mesleğimiz tükeniyor. Maliyeti 9 lira olan süpürgeden, 50 kuruş-1 lira para kazanıyoruz" dedi.

Edirne'de 40 yıldır baba mesleği süpürgecilik yapan ustalardan Ender Kırdagezer (53) de eleman sıkıntısı yaşadıklarını belirterek şunları söyledi:

"Bu iş bizim baba mesleği. Bir ara bıraktım mesleği sonra tekrar başladım. Meslekte sorunlar çok. Hammadde bulmak zor. Eleman sorunu var. Satış sorunu var. Fiyatı ucuz, kullanımı daha uzun ama asla normal süpürgeyi tutmayan, plastikten yapılma süpürgeler bizi bitirdi. Yaptığımız masraflar kurtarmıyor ama ne yapacaksın."

Kentte 25 yıldır el emeği süpürge imalatı yapan Çetin Tabakçı (50) ise yaptığı işten az para kazandığını belirterek, "İşimiz zor. Kendimizi zincirle bağlayarak zor şartlarda süpürge üretimi yapıyoruz. Yeni yetişen nesil yok. Bu işi emekli olanlar yapıyor. Ben de emekliyim. Burada çalışanlar hepsi emekli" dedi.

AYNALI SÜPÜRGE HEDİYELİK EŞYA OLARAK SATILIYOR

Tarihi Alipaşa Çarşısı'nda hediyelik eşya satan Emin Özbostan, küçük aynalı süpürgelerin hediye eşya olarak satıldığını ifade ederek, "Bizim sattığımız genellikle küçük aynalı süpürge oluyor. Rivayetlere göre gelinler kaynanalarını temizlik yaparken görebilmek için süpürge üzerine ayna takıyormuş. Daha sonrasında süpürgeler üzerlerinde aynalı olarak imal edilmeye başladı ve günümüze kadar geldi. Gelen turistlere her boyda süpürge satışı yapıyoruz. Görenler merak ediyor, rivayetleri anlatıyoruz ve böyle satış yapıyoruz" diye konuştu.

Edirne

Nöbetçi Eczaneler