DGM'de askeri hâkim olması, "yargılamada ihlal" sayıldı
Anayasa Mahkemesi, DGM tarafından müebbet hapis cezasına çarptırılan, AİHM'in ihlal tespiti sonrasında yeniden yargılama talebi reddedilen başvurucunun, bağımsız ve tarafsız mahkemede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verdi
Anayasa Mahkemesi (AYM), Devlet Güvenlik Mahkemesi'nce (DGM) müebbet hapis cezasına çarptırılan, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi'nin (AİHM) ihlal tespiti sonrasında yeniden yargılama talebi reddedilen başvurucunun, bağımsız ve tarafsız mahkemede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verdi.
SANIK, ASKERİ HAKÎM VAR DİYE ŞİKÂYETÇİ OLDU
Resmi Gazete'de yayımlanan karara göre Abdullah Altun, Devlet Güvenlik Mahkemesi'nin (DGM) kararıyla ülke topraklarının bir kısmını devlet idaresinden ayırmaya yönelik eylemlerde bulunma suçundan ömür boyu ağır hapis cezasına çarptırıldı. Kararın Yargıtayca onanarak kesinleşmesinin ardından Altun, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesine (AİHM) başvurdu. Altun, DGM heyetinde askeri bir hâkimin de bulunması nedeniyle bağımsız ve tarafsız bir mahkemede yargılama yapılmadığından şikâyetçi oldu.
DİYARBAKIR 6. AĞIR CEZA, YENİDEN YARGILAMAYI REDDETTİ
Altun'un bağımsız ve tarafsız mahkemede yargılanma hakkının ihlal edildiğine hükmeden AİHM, talep edilmesi halinde yeniden yargılama yapılmasının ihlalin giderimi için uygun bir yol olacağını belirtti.Bunun üzerine Altun, AİHM'in ihlal kararına dayanarak yargılamanın yenilenmesi talebinde bulundu. Ancak Diyarbakır 6. Ağır Ceza Mahkemesi talebi reddetti. Bu karara yapılan itirazın da kabul edilmemesi üzerine Altun, haklarının ihlal edildiği iddiasıyla Anayasa Mahkemesi'ne bireysel başvuruda bulundu.
ANAYASA'NIN 36. MADDESİ'NİN İHLALİNE HÜKMETTİ
Yüksek Mahkeme, Altun'un Anayasa'nın 36. Maddesi'nde güvence altına alınan bağımsız ve tarafsız mahkemede yargılanma hakkının ihlal edildiğine karar verdi.Kararda, Anayasa'nın 36. maddesinde mahkemelerin bağımsız ve tarafsızlığından açıkça bahsedilmemekle beraber Anayasa Mahkemesi içtihadı uyarınca bunun adil yargılanma hakkının zımni bir unsuru olduğu belirtildi.AİHM'in, DGM'lerin faaliyette olduğu dönemde bu mahkemelerde görev yapan askeri hâkimin statüsünü dikkate alarak, bu mahkemelerin bağımsız ve tarafsız olmadığı sonucuna ulaştığı anlatılan kararda, bu iddialarla yapılan birçok başvuruda ihlal karları verdiği, bu kararlar sonrasında DGM'de askeri hâkimlerin de bulunmasını öngören hükmün ve DGM'lerin kaldırıldığı ifade edildi.
"AİHM'İN İHLAL KARARININ GEREKLERİ DÜZELTİLMEDİ"
AA'nın haberine göre somut olayda AİHM'in başvurucu hakkındaki kararda tespit ettiği ihlalin ve sonuçlarının, derece mahkemelerince ortadan kaldırılıp kaldırılmadığının önem taşıdığı belirtilen kararda, şunlar kaydedildi:
"AİHM tarafından verilen ihlal kararı ancak içinde askeri hâkim bulunmayan bir mahkemede yargılama yapılmak suretiyle giderilebilecekken mahkeme, yargılamada askeri hâkimin bulunmasının usule ilişkin olduğu gerekçesiyle yeniden yargılama yapmayı reddetmiştir. Oysa AİHM kararında, yargılamada askeri hâkimin yer alması varılan sonuçtan bağımsız olarak bir ihlal nedeni olarak ifade edilmiştir. Gerekçede, talep edilmesi halinde yeniden yargılama yapılmasının ihlalin giderimi için uygun bir yol olacağı da belirtilmiştir.
İhlal kararı, yeniden yargılama konusunda ciddi bir gerekçe oluşturduğu halde ilgili kanunun uygulanması ile ilgili yapılan yorumun AİHM kararıyla örtüşmediği, Anayasa'nın 36. maddesinin gerektirdiği ölçüde ve özende bir inceleme içermediği, AİHM tarafından verilen ihlal kararının gereklerinin yerine getirilmediği, bağımsız ve tarafsız mahkemede yargılanma hakkına yönelik ihlalin giderilemediği anlaşılmıştır."
