ABD ara seçimi Trump'ın sınavı niteliğinde olacaké
Amerikan halkı, ABD Başkanı Donald Trump'ın tartışmalı söylemleri ve ülke genelinde artan siyasi kutuplaşmanın gölgesi altında Senato'daki sandalyelerin üçte biri, Temsilciler Meclisi'nin tamamı ve 39 eyalet valisini seçmek için bugün sandık başına gidecek. ABD'de 2016 yılında yapılan seçimde Kongrenin her iki kanadını da kaybeden Demokratların, bugün yapılacak ara seçimlerde Temsilciler Meclisindeki çoğunluğu ele geçireceğine yönelik öngörüler güç kazanıyor.
ABD'de oy verme işlemiseçimgünü yapılabildiği gibi bazı eyaletlerdeseçimgününden önceseçimmerkezlerinde, bazı eyaletlerde ise posta yoluyla erken oy kullanılabiliyor. Ancak bazı eyaletlerde ise yalnızcaseçimgünü oy verilebiliyor.
Erken oy verme işlemi, eyaletine göre,seçime 30, 22, 15 ve 7 gün kala başlıyor.
Bu yılki araseçimlerde 100 sandalyelik Senato'dan 23'ü Demokratlar, 8'i Cumhuriyetçiler, 2'si ise bağımsız olmak üzere 33 sandalyenin sahibi belirlenecek.
Amerikan araştırma şirketleri ve medyası, Senato'da Cumhuriyetçilerin üstünlüğünün devam edeceğini tahmin ediyor. Cumhuriyetçilerin Temsilciler Meclisi'ni Demokratlara kaptırabileceği ihtimali üzerinde duruluyor.
ABD'DE ARA SEÇİMLER NASIL YAPILIYOR?
Her 4 yılda bir başkanlıkseçimlerinin yapıldığıABD'de, 2 yılda bir "araseçim" adı verilen Kongreseçimleri yapılıyor.
Kongreseçimleri, halk nezdinde başkanlıkseçimleri kadar yankı uyandırmasa da,ABDsiyasetinde oldukça büyük bir öneme sahip. Zira Kongrenin hangi kanadının hangi parti tarafından kontrol edildiği,ABDBaşkanının çalışma alanını da önemli ölçüde belirliyor.
6 Kasımseçimlerinde, 435 sandalyeli Temsilciler Meclisinin tamamı, 100 sandalyeli Senatonun ise 35'i için adaylar yarışacak.
Mevcut durumda Temsilciler Meclisinde 237 Cumhuriyetçi ve 193 Demokrat vekil görev yaparken, 5 koltuk ise farklı sebeplerle boş bulunuyor.
ABD SİYASİ TARİHİNDE ENDER GÖRÜLÜYOR
Başkanlık koltuğunda Cumhuriyetçi bir isim otururken Kongrenin iki kanadından birini araseçimlerde diğer partinin kazanması,ABDsiyasi tarihinde ender görülen bir durum.
Araseçimlere geleneksel olarak Cumhuriyetçiler daha fazla katılım gösterse de, bu seferkiseçimlere "Trump karşıtlığının" birleştirdiği Demokratların daha fazla ilgi göstermesinin Demokratların oy oranlarını olumlu etkileyeceği belirtiliyor.
DEMOKRATLARA EN AZ 24 KOLTUK DAHA LAZIM
Yapılan analizlerde, Cumhuriyetçi Parti üyesi ve Temsilciler Meclisi Başkanı Paul Ryan da dahil olmak üzere, en az 30 Cumhuriyetçi vekilin araseçimlerde yeniden aday olmayacağını açıklamasının, Demokratlara üstünlüğü ele geçirme yolunda avantaj sağlayacağı kaydediliyor.
2010 yılından beri Temsiciler Meclisinde azınlık olan Demokratlar,bugünküseçimlerinde üstünlüğü ele geçirmek için kayıp vermeden Cumhuriyetçi temsilcilerden en az 24 koltuk kazanmak zorunda.
ABD'nin önemli siyaset analiz sitelerinden Real Clear Politics'te yer alan son anketlere göre Temsilciler Meclisinde halen 193 sandalyeye sahip Demokratların araseçimde bu sayıyı 204'e çıkarabileceği, 237 sandalyeye sahip Cumhuriyetçilerin en az 40 sandalye kaybederek 197'e düşebileceği belirtiliyor.
Geriye kalan 34 sandalye içinse her iki parti arasındaki rekabetin halen sürdüğü ifade ediliyor. Kararsızların son günlerdeki tercihleri, bu sandalyelerin akıbetini büyük oranda belirleyecek.
CUMHURİYETÇİLER SENATODA HALA FAVORİ
Öte yandan Kongrenin diğer kanadı Senatoda ise işler biraz daha farklı. Temsilciler Meclisi üyeleri 2 yıl görev yaparken, senatörler ise 6 yıllığına seçiliyor. Bu sebeple yaklaşan araseçimde Senatodaki 100 koltuktan sadece 35'i içinseçimyapılacak.
Her eyaletten sadece 2 senatör olmak üzere toplamda 100 koltuk bulunan Senatoda 51 Cumhuriyetçi ve 49 Demokrat senatör bulunuyor.
Bununla birlikte Temsilciler Meclisinden farklı olarak Senatoda Demokratların üstünlüğü ele geçirme ihtimalinin düşük olduğu yorumları yapılıyor.
Senatoda Demokratların elinde tuttuğu 49 sandalyenin 44'ünü yeniden kazanmasına kesin gözüyle bakılırken, 51 sandalyesi olan Cumhuriyetçilerin ise 50 sandalyeyi garantilediği belirtiliyor.
Geriye kalan 6 sandalyeyi hangi partinin kazanacağının henüz belli olmadığı ifade edilse de, temsil ettiği eyaletlerin Trump destekçisi olması dolayısıyla Cumhuriyetçilerin önemli bir avantaj sahibi olduğu ifade ediliyor.
Buna ilaveten, yenidenseçimi yapılacak Demokratlara ait sandalyelerden 10'unun, Başkanlıkseçimlerinde Trump'a oy veren Batı Virginia, Idaho, Wyoming ve Mississippi gibi eyaletlerde olması da Demokratlar aleyhinde bir etken olarak görülüyor.
Bu eyaletlerden herhangi birinde bile Cumhuriyetçilerin kazanması Demokratların Senato hayallerini en az 2 yıl daha öteleyecek. Öte yandan Cumhuriyetçi senatörlerin adaylık bölgelerinin Güney eyaletleri olması da Cumhuriyetçilerin elini güçlendiriyor.
VALİLER VE EYALET MECLİS ÜYELERİ DE SEÇİLECEK
Araseçimler, Temsilciler Meclisi ve Senato haricinde ülke genelindeki valilikler ve 6 binden fazla eyalet meclisi üyelerini de belirleme özelliği taşıyor.
Real Clear Politics'te yer alan güncel anketlerde, halen ülke genelindeki eyalet valiliklerinin 18'ini elinde tutan Demokratların şu ana kadar 9 valiliği garantilediği, buna mukabil 21 valiliğe sahip Cumhuriyetçilerin ise en az 15 valiliği çok yüksek olasılıkla kazanacağı öngörülüyor.
Kalan 11 valiliği kazanabilmek içinse iki partinin şanslarının eşit olduğu kaydediliyor.
MÜSLÜMAN ADAYLARDA SON 18 YILIN REKORU
Araseçimlerde Müslüman adayların sayısının da önceki dönemlere göre ciddi artış gösterdiği ve 2000 yılından sonraki en yüksek aday sayısına ulaşıldığı ifade ediliyor.
Amerikalı Müslümanların siyasete katılımını artırmayı hedefleyen JETPAC (Adalet Eğitim Teknolojisi Siyasi Savunuculuk Merkezi), 110 civarında Amerikalı Müslümanın ülke genelindeki çeşitli Kongre, eyalet, yerel ve federal pozisyonlarda aday olduğunu, bunlardan 40'ının önseçimleri kazanarak araseçimlerde yarışmaya hak kazandığını açıkladı.
JETPAC, bu adaylardan 5'inin Temsilciler Meclisi, 7'sinin parti il başkanlığı, 14'ünün eyalet meclisi, 11'inin belediye, 2'sinin yargı ve son olarak Temsilciler Meclisi üyesi olan Keith Ellison'un ise Minnesota eyaleti Başsavcılığı için yarıştığını kaydetti.
İLKLERİN SEÇİMİ
ABDsiyasi tarihinde birçok ilkin de yaşanacağı araseçimde, kazanmaları halinde Georgia eyaletinden aday olan Stacey Abrams eyaletin ilk siyahi valisi, Minnesota eyaletinden aday olan Somali asıllı İlhan Ömer de eyaletin ilk Müslüman Temsilciler Meclisi üyesi olarak tarihe geçecek.
Ayrıca Tennessee eyaletinden aday olan Marsha Balckburn eyaletin ilk kadın senatörü, Colorado eyaletinden yarışa giren Jared Polis de eyaletinin ilk eşcinsel valisi olarak kayıtlara geçebilir.
TRUMP'IN SİYASİ POLİTİKALARI AZINLIKLARI SİYASETE YÖNELTİYOR
Araştırmalar, Trump'ın "ayrıştırıcı" söylem ve politikalarının, farklı etnik köken ve toplumsal kesimlerden gelen adayları daha fazla siyasete ittiğini gösteriyor.
Buna göre salı günkü araseçimlerde sayıları 410'u bulan farklı etnik köken ve toplumsal kesimlerden adayların Kongre veya eyalet yönetimlerinde yer almak için yarışacağı belirtiliyor.
Seçimaday kayıtlarında, muhtelif pozisyonlar için yarışan toplam 974 adayın 272'sinin kadın, 215'inin siyahi veya Latin kökenli, kızılderili veya birden fazla ırka sahip olanlar ile 26'sının eşcinsel adaylar olduğu gözüküyor.
