PERVİN KAPLAN / GAZETE HABERTÜRK
YAZI DİZİSİ 1
EK YERLEŞTİRMENİN KURALLARI VAR
Ek yerleştirmede her boş kontenjanı tercih listenize alamayacağınızı bilmeniz gerekiyor. Eğer bir program ilk yerleştirmede doldu ve kayıt yaptırmayanlar yüzünden boş kaldıysa oluşmuş en küçük puana eşit ya da üstünde puanınız olmalı
ÜNİVERSİTELİ olmak için ek yerleştirmenin kurallarına uygun bir tercih listesi hazırlamanız gerekir. Aksi halde tercih yapsanız bile açıkta kalma olasılığınız var. Dikkat etmeniz gereken en önemli noktalardan biri, her boş kontenjanı tercih listenize alamayacağınız olmalı. Çünkü ek yerleştirmenin kendi kuralları var ve bunlara uymazsanız üniversiteli olma hayaliniz de gerçekleşmez.
HANGİ KOŞULLARI TERCİH EDEBİLECEĞİNİZİ BİLMELİSİNİZ
Gençlerin en sık yaptığı hata, boş olan her programı tercih listelerine alabileceklerini düşünmek oluyor. Oysa her boş kontenjan her adayın tercihine açık değil. Öncelikle ek yerleştirmeden yararlanabilmek için en temel kural 2015 ÖSYS’ye başvurmuş olmak ve Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ile Lisans Yerleştirme Sınavları’nda (LYS) barajları aşmak. Ardından da hangi koşullarda hangi programları tercih edebileceğinizi bilmek.
EN KÜÇÜK PUANI OLUŞMUŞ BÖLÜM NE DEMEK?
Tercih listenizi hazırlarken “en küçük puanı oluşmuş programların” ne olduğunu bilmeniz gerekiyor. Ek Yerleştirme Kılavuzu’na baktığınızda Tablo-4’te yer alan lisans programlarından bazılarının karşısında “2015 ÖSYS en küçük puan” başlığının altında bir puan yazdığını göreceksiniz.
Bunun anlamı bu programlar ek yerleştirmede dolmuş, ancak kayıt yaptırmayanlar yüzünden boş kalmış demektir. İşte bu programları her aday tercih edemeyecek. Çünkü bu programların artık en küçük puanları oluşmuş durumda. En küçük puan da bu programı tercih eden en son yerleşen öğrencinin puanı demek. Bu programları tercih edecekseniz puanınızın “oluşmuş en küçük puandan” yüksek ya da buna eşit olması gerekiyor. Bu kuralı dikkate almazsanız en küçük puanı oluşmuş bu programlara yerleşme şansınız olmayacak. Oluşmuş puandan daha düşük puanınız varsa hiç bu programları tercih listenize koymayın. Ölü bir tercih yapmış olursunuz. Ancak puanınız oluşan puana eşit ve bundan yüksek ise bu programları listenize almakta bir sakınca bulunmuyor.
LİSANSTA 180 PUAN ŞARTI VAR
Lisans programlarında yani fakültelerin 4 yıllık ve üstü programlara yerleştirmede YGS ve LYS’de ilgili puan türünde 180 ve üzerinde puan alma koşulu bulunuyor. Bu puan türleriyle tercih edebileceğiniz lisans programlarını da kılavuzda Tablo-4’te bulabilirsiniz. Tercih yaparken sonuç belgenizde yer alan Y- yani yerleştirme puanını dikkate almanız gerekiyor.
KİMLER YARARLANACAK?
- Sınavsız geçiş de dahil 2015 ÖSYS’ye başvuranlar
- Sınavlara girmiş baraj puanları aşmış ama tercih yapmayanlar
- Sınavsız geçişe başvuran meslek liseliler
- Sınava girmeyen ya da girip YGS’de 140 puanın altında kalan meslek liseliler
- Tercih yapmış ama yerleşemeyenler
- Özel yetenek sınavıyla yerleşenler
KILAVUZ BASILMAYACAK VE DAĞITILMAYACAK
Ek yerleştirmeye ilişkin tüm bilgileri ÖSYM’nin sitesinde yer alan 2015- ÖSYS Yükseköğretim Programlarına Ek Yerleştirme Kılavuzu’nda bulacaksınız. Kılavuz dağıtımı ve satışı yapılmayacak. Ek yerleştirme için başvuracak adayların bu kılavuzu dikkatle incelemeleri ve koşullarını okumaları gerekiyor.
HATALI KONTENJAN VAR
ÖSYM iki üniversitenin hatalı ek kontenjan bildirdiğini belirterek, bu üniversiteleri tercih yapan adayların tercihlerini düzeltebileceklerini açıkladı. Kılavuzda MEF Üniversitesi’nin Eğitim Fakültesi İlköğretim Matematik Öğretmenliği (İngilizce) (yüzde 75 Burslu) programı ile Necmettin Erbakan Üniversitesi’nin Meram Tıp Fakültesi’nin 1’er kontenjanı olduğu bilgisi hatalı olarak kılavuza girdi. Üniversitelerin talebiyle iki program Tablo-4’ten çıkarıldı.
Puanı oluşmamış bölüm ne demek?
Kılavuzda bazı programların karşısında “oluşmuş en küçük puanlar” yer alacağı gibi bazılarının karşısında da hiç puan olmadığını göreceksiniz. Bu programlarda yalnızca boş kontenjanlar veriliyor, puan karşısında ise herhangi bir bilgi verilmiyor.
DOLMAMIŞ KONTENJAN
Bunun anlamı da bu programlar için “en küçük puan oluşmamış” demektir. Yani bu programlar ilk yerleştirmede dolmamış durumda. Bu programları tercih listenize alabilmek için “en küçük puanı oluşmuş” programlarda olduğu gibi bir puana eşit olmanız ya da yüksek puana sahip olmanız şartı yok. Yalnızca programın istediği puan türünde barajı aşmış olmanız gerekiyor. Bu baraj da YGS puanlarıyla öğrenci alacak programlar için 140 ve üstü, LYS puanlarıyla yapılacak tercihler için de 180 ve üstü puan demek. Sınavların baraj puanlarını aştıysanız bu programları tercih edebilirsiniz.
ÖNLİSANSTA AYRICALIK VAR
Tablo 4’teki lisans programlarında “en küçük puanı oluşmuş” programlarda puanın eşitliği ya da yüksek olması şartı aranırken, Tablo-3’te yer alan önlisans programlarında ise bu koşul aranmıyor. Tablo-3’te her programın karşısında o programa genel yerleştirme sırasında oluşan en küçük puan ile bu yerleştirmede kullanılan önceliklere göre en son yerleşen adayın öncelik durumu gösteriliyor.
Ancak bu bilgiler adaylara sadece tercihlerini yapmada kolaylık sağlamak için veriliyor. Adaylar Tablo- 3’teki en küçük puanların ve önceliklerin altında olsalar bile bu önlisans programlarını tercih edebilecekler. Yani ister meslek lisesi ister genel lise çıkışlı olun bu programları en küçük puan ve öncelik bilgileri dikkate alınmadan tercih yapma hakkına sahipsiniz.
YÖK’TEN DGS KAYDI YAPTIRAMAYANLARA KOLAYLIK GELDİ
YÜKSEKÖĞRETİM Yürütme Kurulu, 2015 Dikey Geçiş Sınavı (DGS) ile yükseköğretim programlarına kayıt yaptıramayanlara şartlı kayıt kolaylığı sağladı. Yükseköğretim programlarına yerleştirilen, ancak öğretim kurumlarından tek ders, bütünleme, staj gibi nedenlerle mezuniyet işlemlerini tamamlayamadıkları için kazandıkları programa kayıt yaptıramayacak öğrencilerin, kayıt haklarının saklı kalması konusundaki dilekçeleri incelendi.
YÖK, Ortaöğretim kurumlarından mezun olamayan öğrencilere bütünleme veya ek sınav sonucunda kayıt hakkı kazandıkları programa kayıt hakkı tanıyan YÖK, DGS kayıt tarihleri arasında yükseköğretim kurumlarından mezun olamadığı için kazandığı programa kayıt yaptıramayan ancak kayıt tarihinden sonra stajını tamamlama, bütünleme sınavını, tek ders sınavını başararak mezuniyet hakkı elde eden önlisans öğrencilerinin bu durumlarını belgelemeleri kaydıyla 2015- 2016 bahar yarıyılı başlangıcına kadar programların kontenjanları dikkate alınmadan, kayıt hakkı kazandıkları lisans programlarına kayıt yaptırabilmelerine karar verdi.
YAZI DİZİSİ 2
Baraj gelince tıpta 73, hukukta 432 kontenjan boş kaldı
Bu yıl ilk kez tıp ve hukuk fakültelerinde ‘başarı sırası’ barajı uygulandı. Tıpta boş kontenjan 73, hukukta ise 432 oldu. Tıpta 9, hukukta 19 devlet üniversitesinde boş kontenjan var. Vakıf ve KKTC üniversitelerinde ücretli programlar boş kaldı
SON yıllarda gençler en fazla tıp ve hukuk fakültelerini tercih ediyor. Bu yıl ise tıp ve hukuk fakültelerinde okumayı düşünen gençler “Başarı sırası barajına” takıldı. YÖK’ün “barajı aşanlar rahatça giriyor, parası olan okuyor” gerekçeleriyle bu yıl uygulamaya koyduğu karara göre, tıp fakültesini isteyen gençler, ilgili puan türünde yani MF-3’te ilk 40 bin, hukuk fakültelerinde ise TM-3 puan türünde ilk 150 bin başarı sırasına sahip değillerse bu iki programı tercih edemedi.
Bu yıl tıp fakülteleri için ayrılan kontenjan devlet üniversitelerinde 9 bin 977, vakıf üniversitelerinde de 1713 olmak üzere toplam 11 bin 690 olurken, hukuk fakültesi kontenjanı da 8 bin 869’u devlet, 6 bin 30’u vakıf üniversitelerinde olmak üzere 14 bin 899 olarak belirlendi.
DEVLETTE 17 KONTENJAN BOŞ
Bu yıl tıp fakültelerinde devlet, KKTC ve vakıf üniversitelerinde 73 kontenjan boş kaldı. Bu boş kontenjanların 17’si 9 devlet üniversitesinde bulunuyor. Hukuk fakültelerinde ise boş kalan kontenjan sayısı 432. Bu kontenjanın 40 tanesi 19 devlet üniversitesinde bulunuyor.
Vakıf üniversitelerinde ise boş kontenjanların ücretli ve yüzde 25 burslularda olduğu dikkat çekiyor.
KKTC’DE BARAJA DEĞİL ÜCRETE TAKILDILAR
Bu yıl Türkiye’deki devlet ve vakıf üniversitelerde tıp ve hukuk okuyacak gençler “baraja” takılırken, KKTC üniversiteleri tercihlerinde “başarı sırası barajı” uygulanmadı. Tek koşul olarak bu üniversitelere yerleşenler eğer Türkiye’deki üniversitelere yatay geçiş yapmak isterse tıpta 40 bin, hukukta da 150 bin başarı sırasında olmaları şartı getirildi.
Ancak KKTC üniversitelerinde boş kalan tıp fakültesi kontenjanı 29 olurken, bunların da ücretli programlar olduğu dikkat çekti. Yine KKTC’deki üniversitelerde boş kalan 125 hukuk kontenjanının da ücretli ve yüzde 25 burslu olduğu görüldü.
MERKEZİ YERLEŞTİRME NASIL YAPILACAK?
MERKEZİ yerleştirme adayların tercihlerine, puanlarına ve yükseköğretim programlarının kontenjan ve koşullarına göre bilgisayarla yapılacak. Yerleştirmenin kurallarını şöyle özetleyebiliriz.
- Her yükseköğretim programına, kılavuzda belirtilen ve bilgisayarla denetlenebilen koşulları taşıyan ve bu programa tercih listesinde yer vermiş olan adaylar arasından kontenjan sayısı kadar öğrenci yerleştirilecektir.
- Yerleştirme puanlarına göre yapılacak yerleştirme işleminde ilgili yerleştirme puanı yüksek olan adaya öncelik verilecek.
- Bir aday, puanları ne denli yüksek olursa olsun yalnız bir programa kayıt hakkı kazanabilir. Bu program, adayın puanlarıyla girebildiği en üst tercihidir. Bunun altındaki tercihler işleme konmaz.
- Adayın kayıt hakkı kazandığı programı sonradan değiştirmesi, bir başka deyişle, daha düşük puanla öğrenci alan başka bir programa kaydolması mümkün değildir.
- Kaydolmayı en çok istediğiniz programı en üst tercihinize, daha sonra istediğiniz programı ikinci tercihinize yazmanız ve bütün tercihlerinizi bu şekilde sıralamanız yararınıza olacaktır.
- Tercihlerinizi, Tablo 3A, Tablo 3B ve Tablo 4’te verilen yükseköğretim programlarının en küçük puanlarına göre sıralamanız şart değildir. Duruma göre yapabileceğiniz tercihlerin baştan birkaç tanesini “Puanım yeterli olmayabilir.” endişesine kapılmadan, sadece ilginizi göz önüne alarak belirleyebilir, buralara en çok istediğiniz programları yazabilirsiniz.
KİMLER TERCİH YAPAMAZ?
2015-ÖSYS merkezi yerleştirmede bir yükseköğretim programına yerleştirilmiş olan adaylar ek yerleştirmede tercih yapma hakkına sahip değiller. Ek yerleştirmede tercih yapabilmek için, 2015-ÖSYS merkezi yerleştirmede hiçbir yere yerleştirilmemiş olmak gerekiyor.
İSTEMEDİĞİNİZ BÖLÜMÜ YAZMAYIN
KAZANSANIZ bile kaydolmayı istemediğiniz bir programa tercih listenizde yer vermeyiniz. Ancak ne olursa olsun bir yükseköğretim programına kaydolmak istiyorsanız, sonlardaki birkaç tercih sıranıza girebileceğinizi tahmin ettiğiniz programları yazabilirsiniz.
SINAVSIZ GEÇİŞ HAKKI VAR
MESLEKİ ve teknik lise mezunu öğrenciler istedikleri takdirde bitirdikleri programın devamı niteliğinde veya buna en yakın programların uygulandığı, öncelikle kendi mesleki ve teknik eğitim bölgeleri (METEB) içindeki, daha sonra da bölgesi dışındaki meslek yüksekokulu ve açık öğretim önlisans programlarına sınavsız yerleştiriliyor. Bu uygulama ek yerleştirme döneminde de sürüyor.
YURTDIŞINDAN MEZUN OLANLAR
Türkiye ve KKTC dışındaki bir ülkede mesleki ve teknik ortaöğretim kurumunu bitiren TC uyruklu adayların sınavsız yerleştirilmelerinde Millî Eğitim Bakanlığı’nca verilecek denklik belgesinde gösterilen alan esas alınıyor.
Mesleki ve teknik eğitim merkezi (METEM) ortaöğretim mezunları da sınavsız geçiş için tercih yapma hakkına sahipler. Sınavsız geçiş yerleştirme işlemleri şu önceliklere göre merkezi olarak yapılıyor:
- Mezuniyet yılı daha büyük yani yeni mezun adaylara öncelik verilir.
- Aynı yıl mezun olan adaylar arasında öncelik okul türüne göredir. Buna göre sıralama Anadolu teknik lisesi, teknik lise veya Anadolu meslek lisesi, meslek lisesi, çok eski yıllarda enstitü adı altında mezun olunan meslek lisesi mezunları şeklindedir.
- Mezuniyet yılı ve okul türü aynı olan adaylardan aynı METEB içinde olanlara öncelik verilir.
- Mezuniyet yılı, okul türü ve METEB içi - METEB dışı bilgileri aynı olan adaylardan Ortaöğretim Başarı Puanı yüksek olan adaylara öncelik verilir.
- Tüm bu bilgileri eşit olanlarda yaşı küçük olan, kayıt önceliği kazanır.
YAZI DİZİSİ 3
Yeni açılan bölümleri puan kaygısı olmadan yazabilirsiniz
Ek yerleştirme döneminde üniversitelerin yeni açtıkları bölümleri ve ilk yerleştirmede dolmadığı için en küçük puanı da oluşmayan tüm programları puan kaygısı olmadan tercih listenize alabilirsiniz. Ancak yerleştiğinizde kayıt yaptırmayacağınız programları listenize almayın
EK yerleştirme ile üniversiteli olabilmek için kurallara uygun tercih listesi hazırlamanız gerekiyor. Bu kuralların en başında puanınız tutmadığı takdirde tercih listenize alamayacağınız programları anlattık. Bunlar ilk yerleştirmede kontenjanı dolan ancak kayıt yaptırmayanlar yüzünden boş kalmış programlardı ve “en küçük puanları oluştuğu” için ancak puanınız kılavuzda belirtilen puana eşit ya da bunun üzerinde ise tercih hakkınız olduğunu vurgulamıştık.
Ancak “puan şartı” olmadan da tercih yapabileceğiniz programlar olacak. Bunlar ilk yerleştirmede dolmayan programlar ile yükseköğretim kurumlarının ek yerleştirme döneminde açtığı ve ilk kez öğrenci alacak bölümler. Bu programların hangileri olduğunu kılavuzda göreceksiniz. Eğer bir programın karşısında herhangi bir puan yazmıyorsa bilin ki bunlar ilk yerleştirmede dolmayan ya da üniversitelerin bu tercih dönemi için açtığı bölümler. Bu programları tercih edebilmek için de ilgili puan türünde Yükseköğretime Geçiş Sınavı’nda (YGS) 140 ya da Lisans Yerleştirme Sınavları’nda (LYS) 180 puan barajını aşmış olmanız yeterli olacak.
YENİLERİ BELİRLEMEK ARTIK ZOR
ÖSYM geçmiş yıllarda yeni açılan programları adayların anlayabilmesi için karşılarına tire (-) işareti koyuyordu. Ancak geçen yıldan bu yana uygulamayı kaldırdı. Bu yüzden de adayların hangi programların yeni, hangilerinin ise ilk yerleştirmede dolmayanlar olduğunu anlaması zorlaştı. Oysa bu işaretler adayların üniversiteli olmak için şanslarını deneyecekleri programları belirtiyordu.
ÜCRETLİ PROGRAMLARA DİKKAT
ÖSYM geçen yıl gençlere kolaylık sağlayan başka bir uygulamayı daha kaldırdı. Oysa bu uygulama en fazla yapılan hatayı önlüyordu. Ücretli programların sütunlarına “mavi” renk verilirken, adaylar da tercih listelerine alacakları bu programları seçtikleri takdirde öğrenim ücreti ödeyeceklerini biliyordu. İşte geçen yıldan bu yana hem yeni açılan programları belirten işaretler hem de ücretli programları gösteren “renk” uygulamasına son verildi. Hata yapmamak için seçtiğiniz programın karşısında yazan özel koşulları okumalısınız. Unutmamanız gereken bir başka nokta da bazı devlet üniversitelerinde de öğrenim ücreti ödemek zorunda olduğunuz programlar bulunuyor. Bunlar daha çok ABD New York Eyalet Üniversiteleri (SUNY) ile açılan ortak programlar. ÖSYM’nin adayları tercihte neden kadar bu kadar zorladığını anlamak mümkün olmuyor.
NASIL TERCİH YAPABİLİRSİNİZ?
Yükseköğretim kurumlarının yeni açtığı ya da ilk yerleştirmede dolmayan yani en küçük puanı oluşmayan programları tercih edecekseniz tavsiyem, seçtiğiniz üniversiteye eşit üniversitelerin benzer programlarının kaçıncı sıradan öğrenci aldığına bakmak olacak. Bu üniversitelerin hangi puan aralığından ve başarı sırasından öğrenci aldıklarını inceleyebilirsiniz.
KILAVUZDA YENİ DÜZELTME
ÖSYM’nin sitesinde yayınlanan 2015-ÖSYS Yükseköğretim Programları Ek Yerleştirme Kılavuzu’nda ikinci bir değişiklik daha yapıldı. Buna göre İstanbul Kemerburgaz Üniversitesi’nin sehven kontenjan bildirmediğinin belirtildiği 202950083 kodlu Meslek Yüksekokulu Sosyal Hizmetler (Tam Burslu) programının 1 kontenjanı Tablo-3’e eklendi. Tablo-4’te ise Lefkoşa İngiliz Üniversitesi’nin sehven eksik kontenjan bildirdiği belirtilen 300810018 kodlu Eğitim Fakültesi Rehberlik ve Psikolojik Danışmanlık (Ücretli) programının 9 olan kontenjanı 14 olarak düzeltildi.
BUNLARI DİKKATE ALIN
- 30 tercih hakkınız var. Ancak tüm tercihleri doldurmak zorunda değilsiniz. Eğer yerleştiğiniz takdirde kayıt yaptırmayacağınız bir programı tercih listenize alırsanız gelecek yıl yerleştirme puanınızın çarpılacağı Ortaöğretim Başarı Puanı yarıya düşecek.
- 2015-ÖSYS’ye başvuran adaylardan sınavsız geçiş hakkı olan veya ilgili YGS puan türünde 140 ve üzeri puan alanlar, Tablo 3’te yer alan önlisans programlarını tercih edebilir.
- 2015-YGS/LYS’de ilgili puan türünde 180 ve daha fazla puan alan tüm adaylar Tablo 4’teki yükseköğretim programlarını tercih etme hakkına sahip. Bu tablodaki açıköğretim programları en az 140 puan alma koşuluyla tercih edilebilir.
Tercih formu nasıl doldurulacak?
TÜM adaylar ek yerleştirmeye başvurabilmek için tercih formunu doldurmak zorunda. Bu formu doldururken dikkat etmeniz gereken noktalar şöyle:
- Sınavsız geçiş, sınav puanları ve hangi tablolardan seçim yapacağınızı belirleyin.
- Tercihlere başlamadan önce bu kılavuzdaki tabloların hangilerindeki programlardan tercih yapma hakkınız olduğunu öğrenin.
- Programların kodları ve adları ile bağlı oldukları üniversite ve fakülte/yüksekokul adlarını doğru yazdığınızı kontrol edin.
- Yanlış tercihin sorumluluğunun size ait olduğunu unutmayın.
- Tercihlerinizi, 1 numaralı tercih alanından başlayarak yazın.
- Programların yaş, kilo, cinsiyet, sağlık raporu gibi aradığı koşulları taşıdığından emin olun. Aksi halde yerleştirilseniz de kaydınız yapılmaz.
- Tıp ve hukukta başarı sırası barajı uygulandığını unutmayın. Tıpta MF-3’te ilk 40 bin, hukukta ise TM-3’te ilk 150 bin başarı sırasında değilseniz bu programları tercih edemezsiniz.
