Bakan Zeybekci ABD'de THY-Boeıng arasında imzalanan sözleşmeyi değerlendirdi: Boeing'i Türk haline getirmek istiyoruz
THY’nin 40 adet 787 Dreamliner satın alma sözleşmesi imzalamasını değerlendiren Bakan Zeybekci ABD’de, “Hedef, Boeing tedarik zincirine uygun Türk şirketleri yaratmak, Boeing’i Türk haline getirmek” dedi
TÜRGEV ve Ensar Vakfı’nın Manhattan’da 40 milyon dolara yapılması planlanan kültür ve öğrenci evi projesi, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın New York temaslarının tek yatırım projesi değildi.
TÜRGEV’in ABD ve İngitere’de kurulan TURKEN Foundation Vakfı’nın galasının yanı sıra Amerika’da yeni kurulan Turkish American National Steering Committee -TASC (Türk Amerikan Yönlendirme Komitesi) de Erdoğan’ın Müslüman dünyasını işbirliğine çağırdığı bir başka platformdu.
‘AKILLI LOJİSTİK MERKEZİ KURABİLİRİZ’
Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekci ile New York’ta Türk Ticaret Merkezi (TTM) açılışı vesilesiyle bir araya geldiğimizde, yatırım gündemini konuştuk.
Erdoğan’ın Amerikan iş dünyası ile dikkat çeken 2 teması oldu. Yıllık cirosu 600 milyar dolara ulaşan e-ticaret sitelerinden Alibaba’nın kurucu başkanı Jack Ma ve Boeing ile yapılan görüşmeleri soruyoruz.
Nihat Zeybekci
Gelişen dünyada ihracat yapılış şeklinin de hızla değiştiğine dikkati çeken Zeybekci, e-ticaret alanına verilen teşviklerin ucunun açık olduğunu vurguluyor:
“İhracatçıların e-ticaret platformlarına üyelik masraflarının yüzde 80’ini karşılıyoruz. Baktık olmuyor, ‘Bu oran daha fazla artırılabilir mi?’ konusunu da konuşuruz. Yıl sonuna kadar 10 bin ihracatçımızı e-ticaret platformlarına üye yapmayı hedefliyoruz. Şu anda sistemde 3 bine yakın ihracatçı var. Tamamı Alibaba’da değil, Turkish Exporters ve Kompass da var.”
Gelecekte Alibaba’nın ödeme sistemi Alipay’ın, Visa ve Master Card’dan daha etkili bir hale geleceğini de ekleyen Zeybekci, Türkiye’de kurulması planlanan bölgesel akıllı lojistik merkezi girişimini şöyle ifade ediyor:
“Alibaba’nın One Touch sistemi var. En ufak çaptaki KOBİ bile One Touch sistemine girdiğinde, hiçbir şeye elini dokunmadan; ihracat, kargo ve ödeme işlemlerinin tamamını yapma imkânı buluyor. Türkiye, coğrafyası itibarıyla, e-ticaretin lojistik merkezi fonksiyonu üstlenebilir. Çin'de e-ticaretten satın aldığınız her şeyi Alibaba 24 saatte kapınıza getiriyor. Bu, Avrupa’da 48 saat. Dünyanın tamamında 24 saate inecek.”
Erdoğan’ın New York temasları kapsamında, THY’nin 2019-2023 yılları arasında teslim alınmak üzere Boeing’e sipariş ettiği ettiği 40 adet Boeing 787-9 Dreamliner sözleşmesi imzalandı.
Zeybekci anlaşmayla ilgili, “Hedef, Boeing tedarik zincirine uygun Türk şirketleri yaratmak, Boeing’i Türk haline getirmek... Tabii ki uçak üreticisi olarak değil. Boeing’den sadece uçak almakla ilgili değiliz. Eğitim, bakım teknolojileri; koltuk, gövde gibi iç donatıları anlamında her şeyine talibiz. Somut olarak önümüzdeki 2-3 yılla ilgili bir yol haritası oluşturalım istiyoruz. Sadece Boeing uçak serilerini yapan değil; o teknoloji, kültür, anlayış ve Ar-Ge ile tedarik zincirinin ayrılmaz parçası haline gelebilecek Türk şirketleri üretmemiz lazım. Bu konuda onlarla uzlaştık.”
‘KORUMACILIK ABD’DE ARTIYOR’
Türkiye’nin Boeing tedarik sistemi içinde ilk 10 ülke arasında yer aldığını da kaydeden Zeybekci, “Koordine olamıyoruz. Bizim sıkıntımız, satın alan elimizle, bunları çabalayan elimizin birbirinden haberi yok” diyor. Zeybekçi ABD’ye ilişkin izlenimini “Korumacılık artıyor” diye özetliyor ve şunları söylüyor: “ABD 9 Türk ürünüyle ilgili sürdürdüğü anti-damping soruşturmasını yürütüyor, Türkiye de buna karşılık veriyor.”
11 milyar dolarlık uçak alımını öngören sözleşme Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın da katılımıyla, 21 Eylül’de THY Başkanı İlker Aycı ve Boeing Başkan Yardımcısı Ray Conner (solda) arasında imzalanmıştı.
‘BOEING’E İHRACATI 500 MİLYON DOLARA ÇIKARMAK İSTİYORUZ’
THY ile Boeing arasında atılan imza için Ekonomi Bakanı Zeybekci, Boeing’e yapılan 150-160 milyon dolarlık ihracatı, 500 milyon dolara çıkarmayı hedeflediklerini belirterek, Boeing parçaları üretimini yapacak özel Türk şirketleri olduğuna dikkat çekti.
‘YATIRIM KAPISINI AÇTIK ANCAK KULLANIM DÜŞÜK’
İhracatçıların, sağlanan teşvik ve desteklerin tamamını bilmediğini, verilen destekler konusunda eldeki mevcudun tüketilemediğini anlatan Zeybekci, bu nedenle firmalara ziyaretler gerçekleştirdiklerinden bahsediyor.
Yatırım kapısının sonuna kadar açılmasına karşılık, kullanımın düşük olduğuna dikkat çeken Bakan Zeybekci, faiz desteklerine odaklandıklarını şöyle ifade ediyor: “Müteahhitlere, ‘Yurtdışında bir proje aldığınız zaman bu proje için Türkiye’den ithal ettiğin her ürüne 1 yıl vadeli sıfır faizli kredi veriyoruz’ diyoruz. Eximbank’ın yüzde 25 olan ihracat kredisi ve sigorta desteğinin Türkiye ihracatı içindeki payını, önümüzdeki yıl çok büyük bir ihtimalle 26'nın biraz üzerine çıkaracağız. Bu anlamda Kore bir numara.
Hedefimiz yüzde 30’u geçmek.”
