Bakü-Tiflis-Kars'ta 100 km 10 yılda yapıldı
2007’de imzalanan demir İpek Yolu projesi BTK’nın ilk vagonu eylülde yola çıkacak
Pekin ile Londra’yı birbirine bağlayacak “Demir İpek Yolu”nun, Kars ve Tiflis arasındaki 98 km’lik hattı; 10 yıl sonra nihayet tamamlanıyor!
2004 yılında görüşmelerine başlanılan Bakü-Tiflis-Kars (BTK) demiryolu projesi, Avrupa-Asya arasındaki 60 ülkeyi birbirine bağlayacak, Çin’in “Bir Kuşak Bir Yol” (One Belt One Road-OBOR) projesinin önemli ayaklarından biri olacak. BTK projesi, 2005 yılında Türkiye, Azerbaycan ve Gürcistan’ın 3’lü iradesi ile ortaya çıkmış, Kazakistan ile Çin’in desteğini açıklamasıyla 2007 yılında imzalanmıştı. Tiflis ve Kars bağlantısının, Türkiye tarafında 68 km’lik, Gürcistan tarafında 30 km’lik bölümünün tamamlanmasıyla 2017 Eylül’ünde lokomotifler yola çıkacak.
Proje bitirme hızıyla rekorlar kıran Türkiye’nin yılda en fazla 10 kilometrelik ray döşediğine insanın inanası gelmiyor. Yalnızca bu süreçte BTK’yı tamamlayan Marmaray ve Yavuz Sultan Selim Köprüsü’nü anmak bile bu şaşkınlığı açıklamaya yeter! Aynı yavaşlık Gürcistan için de söz konusu. O da henüz son çiviyi çakmamış. BTK’nın Bakü-Tiflis hattı ise tamamlandı.
Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Ahmet Arslan’ın ev sahipliğinde Kars’ta düzenlenen BTK Zirvesi’nde, Azerbaycan Ulaştırma Bakanı ve Azerbaycan demiryolları şirketi Azruatrans Yönetim Kurulu Başkanı Cavid Gurbanov’un sohbetimizde dile getirdiği “Ermeniler engellediler” tezinin, projenin “ağır ilerlemesinde” payı olabilir.
Zira BTK’nın tamamlanmasıyla, Türkiye’nin SSCB döneminden kalan Ermenistan hattına ihtiyacı kalmıyor.
DEMİRYOLU ŞİRKET DOĞURDU
Ayrıca BTK’ya alternatif olarak, İran, Irak ve Suriye üzerinden Akdeniz’e inen bir başka hat da Çin’in masasına konmuştu.
Her neyse... Kars’taki törende hem Türkiye, hem de Azerbaycan bakanlarının kullandığı şu ifade önemliydi: Sizinle bir tarih yazdık. Bu büyük bir tarihtir...
Azerbaycan ve Türkiye’nin ortak söylemi olan “İki Devlet Bir Millet” mottosu; petrol ve doğalgaz hatları BTC ve TANAP projeleri ve Şahdeniz ortaklığını izleyen BTK’nın da start almasıyla, Avrasya’nın kilit ortaklığı tescilleniyor.
Gürcistan Ulaştırma Bakanı Mamuka Bahtadze ve Başbakanlık Yatırım Destek ve Tanıtım Ajansı Başkanı Arda Ermut’un da katılımı ile düzenlenen törende Rusya’nın da içinde olduğu bir ortaklığa imza atıldı. Azeri Bakan Gurbanov, Kazakistan Demiryolları Yönetim Kurulu Başkanı Kanat Alpısbayev, Rus demiryolu şirketi Rusagrotrans Genel Müdürü Konstantin Zasov ve SBK Holding Yönetim Kurulu Başkanı Sezgin Baran Korkmaz, Kars’ta kurulacak lojistik depolama ve gümrükleme şirketinin ortaklık protokolünü imzaladı.
Aynı girişim 400 milyon dolarlık bu yatırımın yanı sıra, Türkiye’de, demir, buğday, kereste ve gübre gibi birçok ürünün satış ve dağıtımını yapacak bir şirket de kuruyor. Yılda 1 milyar dolar ciro hedefliyorlar. Başlangıçta 2 milyonu transit 6.5 milyon ton olan yük taşıma kapasitesinin, önümüzdeki 20-22 yılda, 17-20 milyon tona kadar çıkacağını vurgulayan Arslan,
“Türkiye’de toplam 26.5 milyon ton yük elleçliyoruz. Sadece Kazakistan bu projeye 10 milyon ton yük vereceğini açıkladı. Taşınan yüklerin burada elleçlenmesi de çok önemli. Projeler birbirine bağlandıkça, taşımanın bütün türleri birbirine entegre olur. Kars-Tiflis demiryolu lokomotiftir. Peşine takılan vagon çok olur. Birinci vagon lojistik merkeziydi. İkinci vagon kurulan lojistik şirketi” diyor.
BTK ile entegrasyon anlamında, Kars-Edirne arasında 12 bin km’lik demiryolunun yüzde 90’ının yenilendiğini söyleyen Arslan “Yarısından fazlasını elektrikli ve sinyalli hale getirdik. Yük taşıma kapasitesi birkaç kat arttı. 200 km. hızla giden trenin de 2023’e kadar devreye alınmasını planladık” diye de ekliyor..
35 BİN DOLARDAN 5 BİN DOLARA İNİYOR
Çin’den Avrupa’ya 2020 yılına kadar yıllık yük taşıma kapasitesinin 2 milyon konteynere çıkmasının hedeflendiğini belirten Gurbanov, ulaşım maliyetlerini karşılaştırıyor:
“Bir konteyner yük, uçakla Türkiye’den Şanghay’a 35 bin dolara, gemiyle 45 günde 2500- 3000 dolara, BTK ile 14 günde 4-5 bin dolara taşınacak. Çin-Türkiye yıllık 25 milyar dolar olan ticaret hacmini, 100 milyar dolara çıkarma hedefi koydu.”
Avrupa-Çin arasında taşınan 113 milyon ton yükün, 1 trilyon dolar ticaret hacmi oluşturduğuna dikkat çeken konuk Bakan, “Bu iş bir ara durmuştu, şükürler olsun yeniden başladı. Türkiye ile Azerbaycan’ın işi de emeli de bir yerdedir. Bölünmez bir halkız” vurgusu yapıyor.
