Habertürk
    Takipde Kalın!
      Günlük gelişmeleri takip edebilmek için habertürk uygulamasını indirin

        BUGÜN seçim var, sandıktan çıkacak sonuçlar millete ve memlekete hayırlı olsun! Gazete yazarlarının seçim günlerinde konu bulmaları zordur, zira seçimyasakları o gün bütün şiddetleri ile hüküm sürerler, dolayısı ile siyaseti çağrıştıracak tek kelime edemezsiniz, üstelik siyasî partilerden biri yazdıklarınızdan nem kapıp şikâyette bulunabilir ve sonra uğraşıp durursunuz...

        Dolayısı ile bugün siyaset ile hiç alâkası olmayan ama milletçemerak duyduğumuz bir konuda;müneccimler”, yani yıldızlar vasıtası ile geleceği belirleyenlerle ilgili birşeyler yazayım ve tarihimizin en önemli iki müneccimini anlatayım dedim...

        MÜNECCİMİN İKİ AYRI GÖREVİ

        Tarih ve gelecek tahmini hakkında kaleme alınmış olan kitaplarda yüzlerce ve binlerce falcının, kâhinin, medyumun, müneccimin vesairenin ismi vardır ve bu isimlerin en önemlisi, 16. asrın meşhur Fransız kâhiniNostradamus’tur.

        Bizim, yani Türkler’in Nostradamus’u ise 17. yüzyılın ortalarında yaşamış olan MüneccimbaşıHüseyin Efendi ile 19. asır kâhini MüştakBaba’dır.

        Müneccimler, eskilerin “ilm-i nücum”dedikleri iş ile uğraşırlardı. “Nücum” sözü“yıldızlar”, “ilm-i nücum” da “yıldız ilmi”demekti ama müneccim ile zamanımızın astrologları arasında dağlar kadar fark vardı. Müneccimliğin şartı matematiği ve astronomiyi çok iyi bilip devamlı gözlem yapmaktı. Burçların gökyüzündeki durumunu kâğıt üzerinde yorumlayan zamane astrologlarının aksine müneccimin gözü her an gökyüzünde idi.

        HEM TAKVİM HEM GELECEK TAHMİNİ

        Saray müneccimlerinin asıl vazifeleri zaten falcılık etmek değil, gökyüzünü inceleyip takvim hazırlamak, yani Ramazan’ı gelişini, bayram günlerini ve namaz vakitlerini belirlemekti. Ama, müneccimlerden bazıları binlerce senelik geleneklere uyar ve hükümdarın bahtının açık olup olmadığını yıldızların hareketiyle açıklamaya çalışıp “ahkâm takvimleri”hazırlarlardı ve “ilm-i nücum”işte buna denirdi.

        17. asrın ortalarında yaşamış olan müneccimlerdenHüseyin Efendi, 1640’ta hazırladığı ahkâm takviminde DördüncüMurad’ın ve Sultan İbrahim’in öleceğini önceden bilince efsane haline gelmiş ama Dördüncü Mehmed’in de öleceğini söyleyince hayatından olmuştu. İstanbullu olan HüseyinEfendi medrese tahsilini tamamladıktan sonra sarayda müneccimlik yapmaya başlamıştı. Yıldız ilminin ayrıntılarını zamanın müneccimbaşısı olan Mehmed Çelebi’den öğrenmiş,Mehmed Çelebi’nin vefatının ardından müneccimbaşılığa getirilmiş ve devrin hükümdarıDördüncü Murad tarafından bizzat imtihana tabi tutulup takdir edilmişti.

        Hüseyin Efendi’ye şöhret yolunu 1640 yılı için hazırladığı ahkâm takvimi açtı. Takvime yazdığı yorumlardaDördüncü Murad’ın öleceğini ve tahta bir başka padişahın geçeceğini “Hüseyin-i nâ-Murad” sözleri ile ifade etmiş veDördüncü Murad’ın o sene bitmeden ölmesi de tahminini doğru çıkarmıştı.

        Tahta geçen Sultan İbrahimzamanındamemleketin yaşadığı sıkıntılar insanların geleceğe dair merakını daha da arttırmış ve tahminlerinde yanılmayan müneccim, daha da önem kazanmıştı. 1648 senesi için hazırladığı takvimde de Sultanİbrahim’in ölüp yerineDördüncü Mehmed’in padişah olacağını şifreli şekilde de olsa ifade etmesi, yani iki padişahın ölümünü de bilmesi üzerine Hüseyin Efendimemleketin en önemli isimlerinden oldu.

        Yıldızların hareketine verdiği anlamların doğruluğu halk arasında dilden dile anlatılıyor, sarayın bütün ileri gelenleri geleceklerini öğrenebilmek için Hüseyin Efendi’nin konağına akın ediyorlar ve müneccimin hem serveti hem de siyasî gücü arttıkça artıyordu.

        Böylesine büyük şöhret kazanan Müneccimbaşı Hüseyin Efendi’nin gözden düşmesine ve ardından da öldürülmesine, yine hazırladığı bir ahkâm takvimi sebep oldu. 1650 yılı için çıkardığı takvimde yıldızların hareketinde “vefat-ı Mehmed” ifadesinin bulunduğu hükmünü çıkarmış ve o sene içerisindeördüncü Mehmed’in öleceğini, yerini bir başkasının alacağını söylemişti.

        SÜRGÜNE GİDERKEN KAÇTI

        Hüseyin Efendi’nin aleyhtarları fırsatı ganimet bilip durumu hemen DördüncüMehmed’e haber verdiler. O sırada henüz 10 yaşında olan DördüncüMehmed, saray kadınlarının da etkisi ile vaktiyle yere-göğe koyamayıp hediyelere garkettiğiHüseyin Efendi’yi derhal zindana attırdı ama birkaç gün sonra İstanbul’un dışına sürgüne gitmesini emretti. Zindandan çıkartılanHüseyin Efendi ise sürgüne gitmek yerine yakın dostu olan Silahdâr Kâtibi Sarhoşİsmail Ağa’nın İstinye’deki yalısında saklandı ve DördüncüMehmed’in annesiTarhan Sultan’amektuplar göndererek affını rica etti.

        Müneccimin saraya yazdığı mektuplardan haberdar olan düşmanları, HüseyinEfendi’nin öldürülmesi için hükümdardan izin aldılar vemüneccimin yaptığı tambu sırada son doğru tahmin de kendi geleceği hakkında oldu: Saklandığı yerde kendi doğum tarihi üzerinde bazı hesaplarda bulunmuş, büyük sıkıntıya düşeceğini görmüş ve bir kayığa binerek saklandığı yalıdan kaçmıştı.

        CESEDİ DENİZDEN ÇIKTI

        Müneccimbaşı yalıdan uzaklaşırken idamı için gönderilen saraymuhafızları kaçtığını farkedip peşine düştüler. Rumelihisarı civarında yakalandı, muhafızlar tövbe edip kelime-i şahadet getirmesini bile beklemeden Hüseyin Efendi’yi soydular ve boğup denize attılar.

        Cenazesi birkaç gün sonra kıyıya vurdu, bir zamanların bu güçlü müneccimini tanıyanlar küçük bir cenaze merasiminden sonra cesedini defnettiler ve Hüseyin Efendi’nin bütün serveti devlet hazinesine devredildi.

        Müneccimbaşı Hüseyin Efendi’nin öyküsünü, tarihçi Uğur Demir’in bundan seneler önce yayınlanmış bir yazısından naklettim... HüseyinEfendi padişahların ne zaman öleceklerini önceden doğru olarak tahmin etmiş ama kendi geleceği konusunda işte böyle büyük hatâlar yapmıştı...

        İşte, Müştak Baba’nın Ankara’nın başkent olacağını 100 yıl önceden bilmesinin belgesi

        MÜNECCİMLİK ve kâhinlik tarihimizde, gelecekte yaşanacak bir hadiseyi açıkseçik, sembollere ve şifrelere boğmadan düzgün şekilde yazmış olan tek bir kişi vardır: 1830’ların başında idam edilenMüştak Baba...

        Müştak Baba, 1750’lerde Bitlis’te doğdu. Medresede okurken tasavvufa merak saldı ve Kadirî tarikatine girdi. Sonra, uzun seyahatlere çıktı; İstanbul’daki Selâmi Efendi Dergâhı’na şeyh oldu ve zamanın hükümdarı İkinci Mahmud ile SadrazamÂkif Paşa’nın yakın çevresine girdi. Derken memleketini özledi ama Bitlis’e dönerken uğradığı Muş’ta “sihirbazlık ettiği”gerekçesiyle öldürüldü, bir iddiaya göre de idam edildi.

        Zamanının kuvvetli bir şairi olan MüştakBaba “her harfin bir sayı değeri taşımasıve bu sayıların gelecekten haberalmakta kullanılması” temeline dayanan“Ebced” sistemini kullanarak bir kehanette bulunmuştu. Müştak Baba, tarihimizin“doğru çıkan tek gelecek tahmini” olan bu kehanetinde Ankara’nın 1923’te İstanbul’un yerini alıp başkent olacağını 100 küsur sene öncesinden söylüyordu.

        ANKARA ŞİİRİNİN ORİJİNALİ

        Müştak Baba’nın kehanetinin yeraldığı şiiri, orijinal diliyle şöyle:

        “Me’vâ-yı nâzenîne kim elf olursaefser / Lâ-büdd olur o me’va İslâmbolile hemser // Nun ve’l- alem başındanalınsa nun-ı Yunus / Aldıkda harf-i digerolur bu remz ızhâr // Miftâh-ı sure-i Kafser-had-i kaf tâ kaf / Munzammolunmak ister Râ-yı Resul-i Peyamber// Hây-ı huy ile âhir maksud oldu zâhir /Beyt-i veliyyü’l-ekrem Elhâc Abd-iekber // Ey pâdişâh-ı fehhâm SultanHacı Bayram / Revhân ister ikram-ıMüştâk-ı abd-i çâker”

        VE, GÜNÜMÜZ TÜRKÇESİYLE

        Şimdi, şiirin günümüz Türkçesiyle basit ama serbest tercümesini yapalım:

        “1000 mânâsına gelen ELF sözü, güzellerbeldesinin başına EFSER, yanitâc olarak konursa, o belde İstanbul’dan farksız bir hâle gelir. Sonra, YunusSuresi’ndeki NUN ve Kaf Suresi’ndekiKAF harfleri alınır. Resul’ün, yani HazretiPeygamber’in RI harfi de bunlara ilâveolunmak ister ve maksad ‘hây-ı huy’sözündeki ‘HE’ harfi ile tamamlanır. Eyanlayışlıların padişâhı olan Sultan HacıBayram! Senin bulunduğun o güzelbelde, bu değersiz kul Müştak’tanhürmet istiyor!”

        Müştak Baba, şiirin ilk mısraında“1000” mânâsına gelen “elf” ve “tâc”demek olan “efser” sözlerini veriyor ve“efser”in başına “elf”in ilâve edilmesi gerektiğini söylüyor. Ebced hesabıyla 341 tutanefser”e “elf”in, yani “1000”sayısının ilâvesiyle, Ankara’nın başkent yapıldığı 1923’ün Hicri takvimle karşılığı olan 1341 tarihini elde ediyoruz.

        Şair, daha sonra beş mısrada sırasıyla“elif”, “nun”, “kaf”, “rı” ve “he” harflerini veriyor. Bu harfler, bu sırayla yazıldıklarında ortaya “Ankara” kelimesi çıkıyor. Yani,Müştak Baba, “Ankara”nın eski harflerle yazılışı olan “A-N-K-R-H” harflerini sıralıyor,“Güzeller beldesi ve Hacı Bayram’ınmemleketi olan Ankara, 1341 yılındabaşlara tâc olacak ve İstanbul’dan -yani,şiirin yazıldığı zamanın başkentinden-farksız hâle gelecek” diyor.

        Yazı Boyutu

        Diğer Yazılar