Siyasetin yeni dinamikleri
Referandumsonrası ortaya çıkan sonucun, iktidarla birlikte siyasetin tüm aktörlerini etkilemesi kaçınılmazdı.
Nitekim ilk adımları da atılmaya başlandı.
Tartışması sürüyor olsa da muhtemelen bugün veya hafta başında YSK’nın kesin sonuçları açıklamasının akabinde ilk etkisi de iktidar partisinde ortaya çıkacak.
AK Parti, dün yansıyan haberlere göre 21 Mayıs’ta olağanüstü kurultaya gitme kararı aldı.
Böylece AK Parti, bugüne kadar dolaylı yürüttüğü genel başkanlık görevini doğrudan sahibine teslim edecek.
Türkiye de görevdeki Cumhurbaşkanı’nın kongre yoluyla yeniden genel başkanlık görevini üstlenmesine ilk kez tanıklık edecek.
Bu da sadece AK Parti’nin değil, bugüne kadar işleyen devlet sisteminin de değişmesi anlamına gelecek.
YENİ DURUM
O nedenle 21 Mayıs, sadece siyaset açısından değil, devlet sisteminin işleyişi açısından da yeni bir durumu karşımıza çıkaracak.
Çünkü ABD veya yarı başkanlığın uygulandığı Fransa’da cumhurbaşkanı seçildiğinde parti lideri ise siyasi görevini bırakıyor, sade üye olarak kalıyor.
Nitekim Mitterrand Mayıs 1981’de cumhurbaşkanı seçildiğinde Sosyalist Parti’nin (PS) birinci genel sekreterliğini, yani liderliğini yürütüyordu.
Seçilince partisindeki üyeliği devam etmek kaydıyla liderliği Lionel Jospin’e devretti.
Bu dönem de Sosyalist Parti’nin adayı Hamon ilk turda varlık gösteremedi, sol görüşten gelen En March (Yürüyüş) Hareketi’nin lideri Emmanuel Macron ilk turu önde tamamladı.
Sosyalist Partili Cumhurbaşkanı Hollande ve SP Lideri Jean-Christophe Cambadélis, ikinci turda Macron’u destekleyeceğini açıkladı.
72 YIL SONRA
Dolayısıyla, 1945’e kadarki tek parti dönemi bir tarafta tutulursa, 21 Mayıs’taki AK Parti Kongresi’nde ilk yaşanacak, Cumhurbaşkanı aynı zamanda parti genel başkanlığı görevini de üstlenecek.
Bu AK Parti teşkilatı açısından da yeni bir durum.
Çünkü bugüne kadar Başbakan aynı zamanda parti genel başkanı idi; 21 Mayıs sonrası ise partinin liderliğini de Cumhurbaşkanı üstlenecek.
Siyasal iktidarın merkezi artık Başbakan değil, Cumhurbaşkanı olacak; Başbakan ise TBMM Grup Başkanı ve icranın bir unsuru olarak eğer seçim olmazsa 2 yıl daha görev yapacak.
Teşkilattan partinin yönetim kadrolarına kadar bütün yapı buna göre yeniden şekillenecek.
Nedeni de yeni Anayasa, icranın da içinde olan milletvekili sistemini sonlandırdı, bakan olmasının önünü kapattı.
Bundan böyle seçilecek Cumhurbaşkanı aynı zamanda icranın da başında olacağı için parti yarışına odaklı siyasetin devam etmesinin bir anlamı olmayacak.
Belki 2019’daki seçimlere kadar teşkilat odaklı siyaset yine varlığını sürdürebilir; ancak bundan sonra Fransa veya ABD’deki gibi bir ağırlığı kalacak.
Seçmenin bir asra yakındır alıştığı parti yarışı sonlanacak, onun yerini kazanan kişi kavramı alacak.
Milletvekilleri ise TBMM’de sadece yasama işiyle uğraşan siyasiler olmakla yetinecek.
Türk siyaseti 21 Mayıs sonrası yeni bir döneme geçecek, deneyimleyerek öğrenecek...
