Mor bir Sultan-ı Yegâh ve ötesi
BAZI akşamlar kendimi Youtube’a kilitliyorum! Daldan dala atlayıp ormanda gezintiye çıkan bir maymun gibi nereye gideceğimi bilmeden şarkılara tutunarak hayatta kalmaya çalışıyorum.
Bazen daha önce hiç duymadığım melodilerle karşılaşıyorum bazen de yıllardır iyi günde kötü günde, hastalıkta sağlıkta ne zaman hayat boyumu aşsa ‘kulağım’dan tutup başımı suyun üzerine çıkaran şarkılarla eski güzel günleri anıyorum...
Geçen hafta yüzüm gözüm şarkılara bulanmış halde klipler arasında yuvarlanırken eski dostum Paolo Nutini’yle karşılaştım. Birkaç yıl önce Royal Albert Hall’de, ardından Liverpool’da canlı canlı dinleme şansı yakaladığım, 2000’lerde tanıştığım en favori seslerimden Paolo, BBC Radio 1 için İskoç tekno-pop grubu Chvrches’ın ‘Recover’ şarkısını söylüyordu. Bu şarkıyı daha önce de ondan dinlemiştim. Ama o akşam, ilk kez “Ulan bu şarkının orijinali nasıl acaba?” diyerek Chvrches’tan orijinalini açtım. Paolo’nun söylediği haliyle şarkının yaratıcısı Chvrches’in ‘orijinal’ yorumu arasında dağlar kadar fark vardı.
Paolo Nutini, şarkıyı almış ve adeta baştan yaratmış, kendisinin yapmış... Bir ‘cover’ın hakkı ne kadar verilirse o kadar hakkını vermiş... Hafta sonu sosyal medyada övmelere doyulamayan Mor ve Ötesi’nin Ergüder-Nur Yoldaş klasiği Sultan-ı Yegâh yorumunu dinlerken, sevilen bir şarkıyı ‘cover’lamanın insanı vezir de rezil de edebileceğini düşünüyordum.
COVER KRALI ROD
Söz konusu ‘cover’sa Rod Stewart’ın eline çok az sanatçı su dökebilir bence... Bugün bakıldığında birer Rod Stewart klasiği gibi görülen, The First Cut is The Deepest’ Cat Stevens’dan, ’Reason to Believe’ Tim Hardin’den, ‘Handbags and Gladrags’ Mike d’Abo’dan, ‘Country Comfort’ Elton John’dan, ‘I Don’t Wanna Talk About It’ Crazy Horse’tan ‘cover’dır...
Stewart’ın bir şarkıyı alıp ‘kendisine mal etmede’, ‘eşsiz’ sesinin de yardımıyla, kimselerde olmayan bir yeteneği var.
‘Cover’ şarkı deyince aklıma Johnny Cash’in ‘Hurt’ yorumu geliyor mesela. Cash şarkıyı yaratıcısı Nine Inch Nails’in elinden alıp kendisinin yapmış resmen ve kim ne derse desin o şarkı artık Cash’in...
Sinead O’Connor’ın ‘Nothing Compares 2 U’sunun Prince olduğunu söyleyebilir miyiz? Sanmıyorum... Geçenlerde sosyal medyada, ‘cover’ olduğu ortaya çıkınca “Hadi canım”, “Yok artık”ların havada uçuşmasına neden olan Natalie Imbruglia’nın ‘Torn’un orijinalinin Ednaswap’a ait olması artık sadece antolojilerde küçük bir bilgi. Kimse o şarkıyı Imbruglia’dan alamaz...
Orjinali Robert Hazard’a ait olan Girls Just Wanna Have Fun’ın Cyndi Lauper’dan alınamayacağı gibi... Ya da All Along The Watchtower?’ ı Jimi Hendrix söyledikten sonra ne kadar Bob Dylan’ın olabilir ki!
‘İyi’ cover’lar listesi böyle uzayıp gidebilir, kötüler de tabii...
VASAT ALTI BİR İŞ!
Çok sevilen bir şarkıyı alıp yeniden söylemek aslında cesaret isteyen bir şey. Kafadan orjinaliyle kıyaslanıp “Olmamış” eleştirilerini göğüslemek başlı başına bir iş... Diğer taraftan biraz da kolaycılık doğrusu. “Zaten şarkı çok seviliyor, bir de ben söyleyeyim hop gelsin alkışlar...”
Bizde genelde bu ikincisi oluyor. Sevilen ‘klasikleşmiş’ şarkıları çok da bozmadan neredeyse orijinaliyle bire bir aynı şekilde bir daha söylemek ‘cover’ sayılıyor.
Son zamanlarda bazı ‘saygı’ albümlerinde çok iyi ‘cover’lar olsa da genelde vasat altı işler çıkıyor şarkıcılardan.
Mor ve Ötesi’nin Sultan-ı Yegâh’ı da bence maalesef ne gruba ne şarkıya ‘yeni’ bir şey katmayan düz bir yorum olmuş...
Bir arkadaşım “Bugünün gençleri orijinalini dinlemez. Mor ve Ötesi’nin cover’ı tam da bugünü yakalamış. Şarkıyı tazelemiş...” diye bana itiraz etti. Haklı olabilir ama ben Mor ve Ötesi’nden şarkıyı başka bir seviyeye çıkarmasını beklerdim... Bu haliyle “Neden böyle bir cover yapmışlar ki?” deyip uzaklaştım doğrusu... Başta da dedim bir ‘klasiği’ yeniden yorumlamak yorumlayanı vezir de edebilir rezil de... Paolo Nutini’nin Recover’ı vezirlik... Keşke aynı şeyi Mor ve Ötesi'nin Sultan-ı Yegâh'ı için de söyleyebilseydim...
