Filmler yersiz uzun mu?
ŞİMDİ geriye dönüp bakıyorum da Bernardo Bertolucci’nin ‘1900’ filmini izlemek için 5 saat nasıl dayandığıma şaşırıyorum. İnsan gençken sadece karşı cinse aşkında değil tutkuyla bağlandığı her şeye karşı daha ölçüsüz oluyor herhalde...
Taa ilkokulda Gaziantep’te dedemlerin damında oturup yan taraftaki yazlık sinemada izlediğim Kılıç Aslan filminden beri kanıma giren sinema aşkı uğruna harcadığım dakikaları düşünüyorum da ölçüsüzlüğün bile ölçüsünü kaçırdığımı fark ediyorum.
Bugün 40’larımın ortasında öyle 3-5 saatlik filmleri izlemeyi gözüm kesmiyor doğrusu. 2-2.5 saate bile tahammülüm olmuyor bazen. Eskiden önüne ne konsa yiyen bir obur gibi vizyona giren her filme koştururken, şimdi daha seçici olmamın da bunda etkisi var tabii. Ama sanırım bu saatten sonra ben yavaşlarken filmlerin hızlanmasını istiyorum.
Önceki gün kült gençlik filmi ‘Sınav’ın ve yeni sezonun en çok merak edilen filmi ‘Ayla’nın senaristi sevgili Yiğit Güralp Twitter’da “Seyircide başlayan ilginç bir eğilim, yeni jenerasyonun 120 dakikanın altındaki filmleri fazla popcorn algılaması ve saygı duymuyor olması...” diye yazıp ekledi: “İşin dramasında başarısız, kremasında başarılı Hollywood filmleri 2 saatin üzerine taşınca beni yoruyor açıkçası. Bir aksiyon filmi başlasın, tam gaz gitsin ve zirvede, tadında bitirsin isterim. Son 15 yıldır 2.5 saatin üzerindeki superhero filmleri ömrümü yedi.”
BLOCKBUSTER’LAR ÇOK UZUN
Yiğit’in yazdıklarını görünce aklıma İngiliz sinema dergisi Empire’ın nisan sayısında okuduğum bir tartışma geldi. Biz burada 2.5-3 saatlik dizi sürelerini kısaltmak için ‘Yerli dizi yersiz uzun’ diye tepinirken, adamlar orada ‘Filmler çok mu uzadı?’ diye tartışıyordu.
Derginin editörlerinden Chris Hewitt, blockbuster filmlerin sürelerinin uzunluğundan yakınıyordu: “Eşimle sinemaya gitmek istedik. Telefonumdaki aplikasyondan filmlere baktık. Scorsese’nin ‘Silence’ı 2 saat 41 dakika, ‘Star Wars-Rogue One’ 2 saat 14 dakika, ‘Fantastik Canavarlar’ 2 saat 13 dakika. Oysa benim favori filmim ‘Evil Dead 2’ her şeyi 82 dakikada toparlıyordu. Bugünlerde olması gerektiği uzunlukta film bulmak çok zor... Hollywood (bu uzun süreler nedeniyle) tehdit altında! Yığınla insan evden çıkıp sinemaya gidip bitmek bilmeyen reklamları üzerine de 2.5-3 saat bir film izlemek yerine evde oturup o sürede bir dizinin baştan sona bütün sezonunu izliyor. O gecen karımla benim yaptığım gibi...”
Ian Freer ise Hewitt’in aksine uzun filmlere bayıldığını söylüyor: “Sinemayı seviyorsanız, uzun bir filmin içinde kaybolmaktan başka ne istersiniz? Uzunluk kaliteyi garanti etmiyor. Ama size inanılmaz bir tecrübe sunuyor. Filmlerin uzunluğu meselesi biraz döngüsel. 50’ler ve 60’larda, TV’nin yükseldiği dönemlerde, süreler 20 dakika artıp 130 dakikaya çıkmış. 70’ler ve 80’lerde video döneminde VHS kasetler çok uzun süre kaydedemediği için film süreleri kısalmış. Biz aslında şimdi 1980 öncesine dönüyoruz süre konusunda. Bugünlerdeki tartışma özellikle blockbuster filmlerin kısa, hızlı ve eğlenceli olması yönünde. 70’lerdeki popüler filmler ‘Baba’ (2 saat 56 dakika), ‘Jaws’ (2 saat 4 dakika) 2 saat barajının üzerindeler. Ne yapalım eğer o kadar süre ‘Baba’ filmini izlerseniz altın bulursunuz, ‘Batman V Superman’e denk gelirseniz...”
BİZİM FİLMLER DE AZ UZUN DEĞİL
Bizim bol gişeli filmlerimiz ‘Recep İvedik’, ‘Çalgı Çengi’, ‘Ali Baba ve 7 Cüceler’in süreleri de 2 saat sınırında dolaşıyor. Bu hafta vizyona giren ‘Kolonya Cumhuriyeti’ dile kolay 110 dakika mesela! Bu filmler en büyük eleştiriyi de sürelerinden alıyorlar zaten. 80-90 dakikada anlatacakları meseleyi 115 dakikaya uzatınca gereksiz sahneler nedeniyle tek hedefleri eğlendirmekken çoğu kez sıkıcı durumlara düşebiliyorlar.
‘Yerli dizi yersiz uzun’ diye isyan ettik, dizilerin süreleri kısalacağına daha da uzadı. ‘Yersiz uzun’ filmlerle ilgili düşüncelerimizi de kimsenin sallayacağını sanmam... Ama ben sevgili Yiğit Güralp’in tarafındayım, teknik olarak parıltılı ama elle tutulur bir hikâyesi olmayan filmler 2 saate kadar uzayınca beni yoruyor artık...
‘The End’ler daha çabuk gelsin istiyorum...
