Almanlar bizim boru hattını kıskanıyor mu?
Batılı ülkelerle aramızın limoni olduğunu söylemeye gerek var mı? Başta Amerika ve Almanya ile yaşanan tatsızlıklar olmak üzere diğer Batılı müttefiklerimizle aramızda çıkan sorunların çeşitli sebepleri söz konusu. Türkiye’nin daha fazla kendi kendine yeterli hale gelmesi, direktif alan pozisyondan kurtulmak için önemli adımlar atması şüphesiz rahatsızlığın ana eksenini oluşturuyor. Ancak bizden kim rahatsız oluyor, neden oluyor sorularına cevap verebilmek için bizim aydınların da azıcık beyin cimnastiği gerekiyor. Yüzeysel değerlendirmelerle birilerini güldürmenin anlamı yok. Mesela Almanya’nın Türkiye’nin doğalgaz boru hatlarını kıskandığı, asıl derdinin bu olduğu söyleminin hiçbir sağlam zemini yok.
Boğaziçi Üniversitesi Enerji Politikaları Araştırma Merkezi Direktörü Profesör Dr. Gürkan Kumbaroğlu’na göre, Almanya’yla ilgili karşılıklı gerilim politikasında enerji boyutu varmış ve çok büyük önem taşıyormuş. Hatta belki de en büyük neden enerjiymiş.
Böyle ilginç bir değerlendirme için ne merkez kurmaya, ne de profesör olmaya gerek var. Böyle bir kıyaslamayla birilerinin bizi kıskandığını söylemek çok zorlama bir yorum olur. Belki hükümete bir göz kırpma olarak değerlendirilebilir.
**************
ALMANYA MERKEZ TÜRKİYE’DE HERKES
Ayrıca Almanya’ya uzanan yıllık 55 milyar metreküp kapasiteli Kuzey Akım 1 Doğalgaz Boru Hattı ile Türkiye’deki mevcutları karşılaştırmak hata olur. Aynı şey değil. Almanya sınırda gazı alıyor ve Alman şirketleri kanalıyla Avrupa Birliği’nde (AB) ihtiyacı olanlara reexport yani pazarlama yapabiliyor. Türkiye’ye gelen hiçbir boru hattının gazı için böyle bir anlaşmamız yok. Biz doğalgazda tedarikçi ve koridor ülke durumundayız. Türkiye’nin sadece kendi kullanımı için gaz tedarik anlaşması söz konusu. Azerbaycan, Rusya ve İran gazını başka ülkelere pazarlama imkânımız söz konusu değil. Ayrıca mevcutlarının hepsinin toplam kapasitesi de Kuzey Akım 1 kadar değil. Öte yandan proje aşamasındakilerin kapasitesi de Kuzey Akım 2’ye yetişmiyor. İki borulu olarak planlanan Kuzey Akım 2 Projesi’ni ise 55 milyar metreküp/ yıl kapasitesi ile Türkiye üzerinden geçecek TANAP ve Türk Akımı gibi çeşitli açılardan karşılaştırmak mantıksız olur. Rusya’dan Almanya’ya doğalgaz taşıyacak olan Kuzey Akım 2 Projesi’nin, Almanya’yı Avrupa’nın doğalgaz merkezi haline getirmesi düşünülüyor. Eğer ambargo tartışmalarını aşarsa. Ama Türkiye üzerinden geçecek hiçbir boru hattının gazında, reexport anlaşması olmadığı için Anadolu’nun HUB (merkez) olma durumu yok. Çünkü boruyu döşeyen geçiyor.
Bitmedi. Güney Akım Projesi, TANAP ve eğer İsrail doğalgazının Avrupa’ya taşınmasında Türkiye rolü alması halinde Kuzey Akım 2 gibi projeler daha da değerli hale gelecektir. Çünkü kaynak ve güzergâh çeşitliliğiyle doğalgaza güven artacak, Rusya’nın Avrupa’da tek tedarikçi olarak sebep olduğu endişeler ortadan kalkacaktır. Dolayısıyla bir rekabet ve rakiplik değil, projelerin birbirine desteği söz konusu. Her iki ülke üzerinden geçecek gazların önemli oranda asıl sahibi Rusya olduğunu göre kim, kimi neden kıskansın?
**************
SABİHA GÖKÇEN’DE ÇÖZÜME 1.5 YIL VAR
Ulaştırma Bakanı Ahmet Arslan’ı Sabiha Gökçen’deki pist sorunu için göreve davet ettiğim dünkü yazım için Devlet Hava Meydanları İşletmesi (DHMİ) Genel Müdürü Funda Ocak, bakanın selamıyla cevaben aradı. Bakan Arslan, dün Sabiha Gökçen’i ziyaret etmiş, DHMİ kontrolünde inşaatı devam eden ikinci pist inşaatıyla yakinen ilgileniyormuş. Ancak ikinci pistin hizmete gireceği 2018 yılının sonuna kadar bir çözüm ihtimali görünmüyormuş. Yıllık yolcu kapasitesi 30 milyonlara yaklaşan Sabiha Gökçen’de mevcut tek pisti kapatıp onarıma alma imkânı yokmuş. Ancak ikinci pistin devreye alınmasıyla şu an hizmette olan birinci pisti kapatıp 2019 ortasına kadar 5 aylık bir sürede beton kaplama ve elektrik işlemleri yapılacakmış.
Halihazırda Sabiha Gökçen’in tek pisti, her gece sadece 1.5 saat kapatılıp sorunlu yerlerine müdahale ediliyormuş. Netice itibarıyla Sabiha Gökçen’de sorunlar 2018 sonuna kadar devam edecek.
