Bu kez inşaat değil fabrika bacaları yükselecek
Geçen yılın ikinci yarısından itibaren Kredi Garanti Fonu kredilerinin etkisiyle canlanmaya başlayan yatırımlarda yeni bir aşamaya gelindi. Proje bazlı teşviklerin yürürlüğe girmesiyle 23 büyük yatırım projesi dün bir törenle Cumhurbaşkanlığı Külliyesi’nde açıklandı. Cumhurbaşkanı Erdoğan, Başbakan Binali Yıldırım ve bakanlar ile işadamlarının katıldığı törende toplam yatırım tutarı 135 milyar liraya varan 23 büyük proje ile canlanmaya başlamış olan yatırımlar yeni bir sıçrama yapacak.
- Bu yıl ve büyük ölçüde gelecek yıl realize edilecek bu yatırımlar aynı zamanda sanayide kapasite kullanımının yüzde 80’e dayandığı bir döneme denk geliyor. Yüzde 80 ve üzeri kapasite kullanımları Türk sanayiinde yeni yatırımları tetikleyici etki yaratıyor.
- Yurtiçi talebin canlı seyretmesi yanında ihracat bölgesi Avrupa’nın da son 10 yılın en yüksek büyümesine ulaşması, Türkiye’nin dış satımını tırmandırıyor ve gelecek yıllarda da ek kapasitelere ihtiyaç duyabileceğini düşündürüyor. Nitekim geçen yılki artışın ardından bu yılın ilk üç ayındaki ihracat artışı Avrupa’nın etkisiyle yüzde 10’un üzerine çıktı. Avrupa’nın toplam ihracat içindeki payı küresel krizden bu yana ilk kez yüzde 53 düzeyine çıktı.
- Dün açıklanan yeni projelerde gördük ki, petro-kimya, demir çelik, otomotiv, savunma sanayii ve madencilik sektörleri öne çıkıyor. Zaten en büyük ölçekli yatırımlar da bu alanlardan çıktı.
- 29 milyar lira tutarındaki Sasa’nın iki ayrı yatırımı 6.200 kişilik istihdam yaratacak ve cari açığı 1 milyar dolar azaltacak.
- Vestel Grubu’nun Çinlilerle ortaklaşa kuracağı elektrikli araç bataryaları üretim tesisi ise 28.4 milyar liralık yatırım tutarı gerektiriyor. 6.240 kişilik istihdam yaratacak olan tesislerin cari açığı düşürücü etkisi 4.6 milyar dolar.
- Üçüncü büyük yatırımı Tosçelik demir alanında yapacak. 28 milyar liralık entegre demir madeni yatırımı 3 milyar dolarlık cari açık azalmasına yol açacak.
- Bu üç büyük yatırım tutarları 4 liralık kur üzerinden her biri 7 milyar dolarlık yatırımlar oluyor. Bu büyüklükteki özel sektör yatırımlarını uzun zamandır görmemiştik. Çok önemli yatırımlar ve adeta yatırımın üç baronu olarak sivriliyorlar. Çoğunlukla yükselen yeni inşaatları görmeye alışmanın ardından şimdi yükselen fabrika bacalarını görmek mümkün olacak.
- Bu yatırımların katkısı sadece büyümeye olmayacak. Yatırım aşamasında dışarıdan sağlanan kaynaklarla ülkeye döviz girişi artacak. 135 milyar lira yaklaşık 33 milyar dolar yapar. Finansmanın yarısı dışarıdan gelse 1. 5 yıllık süreçte Türkiye’ye 15 milyar dolardan fazla yabancı sermaye ve kaynak girişi anlamına gelecek. Yine bu yatırımlarla doğrudan yabancı sermaye girişinin arttığını da görebiliriz.
- 23 büyük projenin istihdama katkısı 34 bin doğrudan, 135 bin dolaylı olmak üzere toplam 169 bin kişi olacak.
- Bu yatırımlar ihracatı 6.3 milyar dolar artıracak.
- Ancak asıl katkısı ithalat gereğini azaltmasında. Bu da ihracat katkısının iki katı kadar, 12.3 milyar dolara varacak. Bu yönüyle daha çok ithal ikameci yatırımlar olduğunu söylemek mümkün.
- İhracattaki artış yanında ithalattaki düşüşün etkisiyle yıllık cari açık 19 milyar dolar azalacak. Geçen yılki 47 milyar dolarlık cari açığın yüzde 40’ı demek. Nitekim Cumhurbaşkanı Erdoğan törende konuşurken “Cari açık sorunumuzu kökten çözme irademizi ortaya koyduk” dedi.
- Dün açıklanan projeler, ortaya konulan rakamlar reel sektörde uzun zaman görmediğimiz bir yatırım hamlesine işaret ediyor.
SONUÇ:
“Rüzgârlar ve dalgalar her zaman muktedir denizciden yanadır.”
Edward Gibbon
