Nazım'ın eşini ve oğlunu onlar kaçırmış

UEFA Kupası 1. tur rövanş maçında bugün Galatasaray ile karşı karşıya gelecek İsviçre'nin Bellinzona takımının başkanı Gabriele Giulini'nin yaşamı bir hayli ilginç. Giulini, babasıylabirlikte Nazım Hikmet'in eşini ve çocuğunu Türkiye'den kaçırmış.

İsviçre'de sağlam bir mücadele ortaya koydunuz. Ali Sami Yen'deki maç için ne düşünüyorsunuz?

100 yıllık tarihimizde ilk kez Avrupa kupalarında mücadele ediyoruz. Bu 14 bin nüfuslu Bellinzona için büyük bir heyecan. Biz küçük bir takımız, Galatasaray ise UEFA Kupası'nı kazanmış bir dev. Elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışacağız. Futbolu amatör bir ruhla oynuyoruz. Futbolcularımın ellerinden geleni yapacağından eminim, Sonuç önemli değil, güzel futbol oynarsak kaybetsek bile üzülmem. Basel'deki maçta Galatasaraylı yöneticilerle çok sıcak bir dostluğumuz oluştu.

Avrupalıların tercihi kahve yerine, demli bir Türk çayı ile sohbete başladınız. Bizi iyi tanıyorsunuz galiba. İstanbul'a ilk defa mı geliyorsunuz?

Evet, ilginç ama İstanbul'a bu ilk gelişim. Rusya'da yatırımlar yapan, İtalya ile ortaklığı bulunan İsviçreli bir firmanın yöneticisiyim. Sovyetler döneminden bu yana Rusya'da iş yapıyorum. Türkleri de iyi tanırım, geçmişte birçok Türk dostum oldu. Babamın en yakın arkadaşları Türk edebiyatçıları ve ressamlarıydı. Türkiye'de daha önce bir kez özel bir iş için bulundum.

Kimdir dostlarınız?

Futbolu konuşmaya gelmiştiniz değil mi... (gülüyor) Nazım Hikmet , ressam Abidin Dino ve Yaşar Kemal, babamın en yakın arkadaşlarıydı. Babam, İtalya'nın en zengin işadamlarından Carlo Guilluni. Babam, Avrupa'nın birçok ülkesinde politik baskı gören sanatçılara kol kanat gererdi. Onun için Nazım Hikmet'in yeri çok özeldi. Evde bizlere onun yazdığı şiirleri okur, Nazım'ın eşinden ve oğlundan ayrı yurtdışında yaşamasına çok üzülürdü. Babam, sonradan onları birleştirecek bir plan yaptı.

Gerçekten çok ilginç...

Evet ilginç... Babam bu gizli planını İtalya'nın Barış Konseyi delegelerinden Joyce Salvadori Lussu ile birlikte hazırladı. Nazım Hikmet'in eşi Münevver Hanım ile oğlu Memet, Türkiye'de polisçe yakından izleniyordu. Yurtdışına çıkmalarına ise kesinlikle izin verilmiyordu. Babamla ben, 1961 Temmuz'unda teknemizle turistik bir yolculuğa çıkmış havasında, Ege'deki Türk limanlarını dolaşıp bol bol para harcayarak Ayvalık'a geldik. Barış Konseyi delegesi Lusca da, İstanbul'a giderek, Münevver Andaç ile Memet'i polisleri atlatarak Ayvalık'a getirmeyi başardı. Senaryoya göre Ayvalık sahilinde Türkleri teknemize davet edip gezdirmeye götürecektik. Münevver Hanım ve oğlu Memet, bu planımıza uygun olarak teknemize geldi. Ama son dakikada Ayvalıklı bir eczacı da gezmek istediğini söyleyip tekneye bindi. O sırada babam panik oldu. Eczacı işimizi bozuyordu. Neyseki evine gidecekmiş ve yakın bir koyda onu bıraktık. Sonra maceralı bir yolculukla Midilli adasına doğru yol aldık. Gece denizde fırtına çıktı ve teknemiz kayalıklara çarparak hasar gördü. Son anda Yunanlı balıkçılar tarafından kurtarıldık.

Yaşadıklarınız macera filmi gibi...

O günleri hiç unutamıyorum. Münnever Hanım ve oğlu, Atina'da Polonya konsolosluğuna siyasi mülteci olarak başvurdu. Bu talepleri kabul edilince oğluyla birlikte Polonya'ya gitti ve orada Nazım Hikmet'e kavuştu. Bunu da ilk kez Türk basınında sizinle paylaşıyorum. Umarım başıma bir iş açmazsınız.. (gülüyor).. Türkiye'den çıkamazsam sizden bilirim...

Babanız Nazım Hikmet ile daha sonra görüştü mü?

Evet görüştü. Nazım Hikmet, babama, 'Carlo ben zenginleri hiç sevmem. Hatta onlardan nefret ederim, ilk sevdiğim zengin sen oldun.' dedi. Kendisi bu iyiliğimizi hiçbir zaman unutmadı.

Siz kaç yaşındaydınız o zamanlar?

Ben 11 yaşımdaydım. Nazım Hikmet'in oğlu Memet ise 10 yaşındaydı. Polonya'da galiba birkaç yıl yaşadıktan sonra Paris'e gittiler. Annesi Yaşar Kemal'in ve Nazım Hikmetin'in birçok kitabını Fransızcaya çevirdi. Kardeşimle, Memet hâlâ görüşüyorlar. İkisi de çok iyi ressamdır.

Futbolculara kitap okutturuyor

Bellinzona Başkanı Gabriele Giulini, bir dönem İnter Milan'da da yöneticilik yapmış. Avrupa'nın önde gelen enerji şirketlerinden Cifal Gruop'un İtalya sorumlusu olan 56 yaşındaki Guilini, entelektüel kimliğiyle sıradışı bir kulüp başkanı portresi çiziyor. Kültür ve sanata büyük önem veren Bordo-Beyazlı kulübün başkanı Gulini, futbolcularının okuması için tesislere kutüphane yaptırmış. Haftalık okunması için 10 eser belirleyen Guilini, tesislere astığı yazıyla bunu duyuruyor.

Yasin Tuncer - ZAMAN