Uzayda nükleer güç ne anlama geliyor?
ABD-Rusya ekseninde zaman zaman farklı konularla tansiyonun yükseldiğine tanık oluyoruz, bu sefer iki ülkeyi karşı karşıya getiren konu Dünya sınırlarını aştı. ABD Kongresi'nden Mike Turner'ın 'ülkesinin ciddi bir ulusal güvenlik tehdidiyle' karşı karşıya olduğu uyarısı ve Rusya'nın uzayda nükleer bir uydusavar sistemi konuşlandıracağı iddiası dünya gündeminde geniş yankı uyandırdı. İhtimallerin ne olduğu bilinmiyor ancak Rusya iddiaları reddetti, ABD'nin ise uzay savunma harcamalarını bir yılda neredeyse 10 milyar dolar arttırdığı görüldü. Peki uzayda nükleer güç ne anlama geliyor? Hangi tehditleri barındırıyor?
14 Şubat günü, ABD Temsilciler Meclisi İstihbarat Komitesi Başkanı Mike Turner'ın ABD'nin ciddi bir ulusal güvenlik tehdidiyle karşı karşıya olduğunu açıklaması dünya gündemine oturdu. Turner, bu tehdidin Rusya'nın uzayda nükleer bir uydusavar sistemi konuşlandırmasına yönelik olduğunu iddia etti. Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ise iddiaları reddetti ve Rusya'nın uzayda nükleer konuşlandırma niyeti olmadığını söyledi.
Washington-Moskova hattında zaman zaman başka konularda gündeme gelerek tansiyon yükselirken, önümüzdeki günlerde de 'uzayda nükleer' gündemiyle alakalı karşılıklı açıklamalar gelecek gibi gözüküyor.
Peki uzayda nükleer güç ne anlama geliyor? Rusya bunu gerçekten yapmak istiyor mu?
UZAYDA NÜKLEER NE ANLAMA GELİYOR?
Uzay, askeri mücadele ve uluslararası anlaşmazlıklar için yeni bir alan sunuyor. İddia edilen silahın kesin niteliği belli değil. Hem Rusya'nın hem de ABD'nin geniş nükleer kapasiteleri ve gelişmiş uzay programları olduğu biliniyor.
Tehdit olarak görülen nükleer uydusavarlar, nükleer alan da dahil olmak üzere dünya çapında iletişimi, gözetimi, istihbaratı, komuta ve kontrolü baltalayarak her türlü sorun ve belki de çöküşe neden olabilir.
Ancak Rusya'nın bir uyduyu yok etmek için neden nükleer silah kullanması gerektiği, konvansiyonel silahların bu işi yapabileceği ya da ABD'nin uzayda hangi kapasitede nükleer geliştirip geliştirmediği belli değil.
ABD'li yetkililer, Rusya'nın geliştirmekte olduğu iddia edilen sistemin, Rusya ve ABD'nin de 1967'de imzaladığı Dış Uzay Antlaşması', uzun adıyla 'Ay ve Diğer Gök Cisimleri Dâhil, Uzayın Keşif ve Kullanılmasında Devletlerin Faaliyetlerini Yöneten İlkeler Hakkında Antlaşma'sını ihlal edeceğine inanıyor. Bu yönde olası bir adım ayrıca ABD'nin ulusal ve ekonomik güvenliğine yönelik doğrudan bir risk oluşturacaktır.
Diğer yandan ABD'li kâr amacı gütmeyen Uzay Vakfı'nın son rakamlarına göre ABD'de uzay savunma harcamaları, bir yılda yaklaşık 10 milyar dolar arttı. 2022'de uzay savunmaları için 45 milyar dolar harcayan ABD, 2023 yılında bunu 54 milyar dolara yükseltti.
"SON ÇARE SİLAHI"
Şu ana kadar hiçbir savaşta ya da çatışmada bu tür bir silah kullanılmadı; ancak Çin, Rusya ve ABD, askeri güç gösterilerinde bu silahları kendi uydularını vurmak için kullandı.
Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinde 24 Şubat (yarın) günü tam olarak 2 yıl geride kalacak. O günden bu yana dünya üzerinde nükleer çatışma riskinin arttığı düşünülüyor. Analistler, Soğuk Savaşı döneminde imzalanan silah kontrolü anlaşmalarından geri çekilmelerin başlamasının bu yönde bir sinyal olarak yorumluyor. 2023 Şubat ayında Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Rusya'nın ABD'yle imzaladığı Stratejik Silahların Azaltılması Anlaşması'nı askıya aldığını açıklamıştı.
CNBC'ye konuşan Stratejik Uluslararası Çalışmalar Merkezi'nin Uluslararası Güvenlik Programı Kıdemli Üyesi Kari Bingen, Rusya'nın böyle bir aracı kullanımının "son çare silahı" olarak kalacağına inandığını söyledi.
UZAYDA NÜKLEER YARIŞ RİSKİ
Rusya'nın uydusavar sistemi konuşlandırması, bunun ABD ve belki de Çin'in de yapmasının önünü açabilir. Bu da bir çeşit nükleer uzay yarışı riskini ortaya çıkaracak.
Rusya ve ABD, dünyadaki nükleer silahların yaklaşık yüzde 90'ına sahip ve her iki ülke de nükleer, siber ve uzay kapasiteleri olmak üzere bir dizi yeni silah sistemi geliştirdiğini açıklıyor.
ABD VE RUSYA NÜKLEER SİLAHLARININ YÜZDE 90'INA SAHİP
Dünyada 12 bin 500'den fazla nükleer savaş başlığı bulunuyor, bu sıralamanın başında ise Rusya var. Rusya'da 5 bin 889 nükleer savaş başlığı bulunurken, ABD'de 5 bin 244 nükleer başlık bulunuyor. ABD ve Rusya'nın elindeki nükleer başlıklar dünyadaki nükleer silahların yüzde 90'ınını oluşturuyor.
ABD'yi 410 nükleer başlık ile Çin takip ediyor. Fransa'nın 290, İngiltere'nin 225, Pakistan'ın 170 Hindistan'ın 164, İsrail'in 90, Kuzey Kore'nin ise tahminlere göre 20 nükleer savaş başlığı bulunuyor.
*Haberin görseli yapay zeka ile hazırlanmıştır.
