En büyük sorun: Verici yok!
Kök hücre naklinde akraba dışı vericilerin sayısı yetersiz
Türk Hematoloji Derneği Başkanı Prof. Dr. Teoman Soysal, kök hücre nakli konusunda en büyük problemin akraba dışı vericilerin sayısının az olması olduğunu söyledi.
Teoman Soysal, Antalya'da başlayan, ''7. Ulusal Kemik İliği Transplantasyonu ve Kök Hücre Tedavileri Kongresi'' kapsamında düzenlenen basın toplantısında, kök hücre naklinin bazı kan hastalıkları, kemik iliği yetmezlikleri ve doğumsal kan hastalıklarının tedavisinde başvurulan yöntemlerden biri olduğunu belirtti.
Kemik iliğinin yanı sıra kandan ve göbek kordonundan da kök hücre nakli yapıldığını dile getiren Soysal, daha önce gençlerde yaptıkları tedavileri ileriki yaşlarda da uygulamaya başladıklarını bildirdi.
Türkiye'de 10 yıl önce yılda 200-300 civarında kök hücre nakli yapıldığını vurgulayan Soysal, ''2009 yılında bin 203, 2010 yılında bin 467 ve geçen yıl 2 bin nakil gerçekleştirildi. Ancak her şeye rağmen sayılar henüz ülke gereksinimine göre yeterli değil. Türkiye'de yaşanan en büyük sıkıntılardan biri akraba dışı gönüllü vericilerin yeterli sayıda olmaması. Geçen yıl nakil yapılan 2 bin kişiden 80'i akraba dışındaki gönüllü vericiden alındı'' diye konuştu.
Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Hematoloji Bilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ertem de Türkiye'de akraba evliliklerinin Avrupa ülkelerine göre daha yoğun yaşandığını, bunun da bazı kalıtsal hastalıkların artmasına neden olduğunu söyledi.
Lösemi ve talaseminin Türkiye'de daha yoğun görüldüğünü ifade eden Ertem, çocukluk çağında acil nakile ihtiyaç duyulabildiğini, bu nedenle de çocukluk dönemindeki transplantasyonun büyük önem kazandığı vurguladı.
Türkiye'de pediatrik transplantasyona 1989'da başlandığına değinen Ertem, 450'si geçen yıl olmak üzere toplam 2 bin 158 çocuğa kemik iliği nakli yapıldığını bildirdi. Ertem, ''Bu transplantasyonların yarısı son 5 yıl içinde yapılmıştır. Son bir yıl içerisinde de toplam nakillerin yüzde 20-25'ini gerçekleştirmişiz'' dedi.
Ertem, bu sayının yeterli olmadığına işaret ederek, yılda 800 çocuğa kemik iliği nakli gerektiğini belirtti.
Türkiye'de çocuklarda yapılan kök hücre nakillerinin yüzde 12'sinin akraba dışındaki gönüllü vericiden sağlandığını dile getiren Ertem, Avrupa'da bu rakamın yüzde 50'lere yaklaştığını söyledi.
300 BİN GÖNÜLLÜ VERİCİ LAZIM
Kök hücre nakillerinin bebek kordonlarından da yapıldığını hatırlatan Ertem, doğum sonrası çöpe atılacak bebek kordonlarının başka hastalar için saklanması gerektiğini belirtti. Ertem, ''Doğan çocuğun ihtiyacı olmayabilir ama başka hastalar için kullanılabilir. Türkiye'de en az 300 bin gönüllü verici, en az da 10 bin kordon bağı olması lazım. Türkiye'de bir an önce kordon bağı bankası oluşturulması lazım'' diye konuştu.
İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi Tıbbi Biyoloji Anabilim Dalı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Fatma Oğuz Savran da Türkiye'de 27 bin gönüllü verici olduğunu, gazetelerde çıkan bir haber nedeniyle 3 ay içinde 3 bin 800 yeni verici kaydettiklerini söyledi.
Almanya Regensburg Üniversitesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Selim Çorbacıoğlu da genetik açıdan uyum sağlanamadığı için Almanya'da Türk hastalar için donör bulmakta zorlandıklarını dile getirerek, Türkiye'de uluslararası donör bankası kurulmaması durumunda yaşanan sıkıntıların büyüyeceğini kaydetti.
AA
