Donasyonla gebe kalma tartışmaları

Bazı hekimler uygulamayı "çiftin temel hak ve özgürlükleri açısından yerinde" bulurken bazıları sperm sahibinin uyuşturucu bağımlılığı, kalıtımsal hastalık riskine dikkati çekiyor.

Yurt dışından sperm ve yumurta bağışı (donasyon) yoluyla gebe kalmaya yasak getirilmesiyle ilgili olarak Türk-Alman Jinekoloji Eğitim Vakfı Başkanı Prof. Dr. Ünlü, bunun Türkiye dışında pek çok ülkede de kanunlarla yasaklandığını söyledi. Türkiye'de pek çok çiftin bu amaçla yurt dışında tedavi gördüğünü ifade eden Ünlü, şunları kaydetti:

"Spermin sahiplerinin, kalıtımsal bir hastalığı, ciddi bir sağlık sorunu, bulaşıcı bir hastalığı ya da uyuşturucu bağımlılığı olabiliyor. Burada gözlerden kaçan çok önemli bir sorun daha var. O da, bir çocuğu bile bile babasız büyütmektir. Bir anne, bu durumu ilerde çocuğuna anlatmakta zorluk çekecektir."

Özel bir tüp bebek merkezinde medikal direktör ve jinekoloji uzmanı olan Doç. Dr. Demirol da şöyle konuştu:

"Donasyon için sperm ve yumurta veren kişiler ele alınınca, ezici çoğunluk maddi kazanç için bu işi yapıyor, sosyal, psikolojik yapılarını bilmiyoruz ve mükerrer seferlerde donör oluyorlar. Aynı sperm veya yumurta kaynağından çok büyük oranda başka çiftlere donasyon yapıldığını düşünmemiz lazım. Bu şekilde aslında birbirinden habersiz aynı genetik temelden oluşan, bir başka deyişle aslında kardeş sayılacak bir grup ortaya çıkacaktır."

YURT DIŞINDA ÇARE ARAMA ENGELLENMEMELİ

HÜ Tıp Fakültesi Kadın Hastalıkları ve Doğum Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Yaralı, şunları kaydetti:

"Donasyon ile gebe kalma hakkı çiftin temel hak ve özgürlüklerinden biri olup, Türkiye sınırları içinde yasak olan bu uygulamayı ülke dışında gerçekleştirmeleri durumunda kendilerine bu uygulama hakkında bilgi veren ve hazırlık aşamalarında kendilerini takip eden hekim de dahil olmak üzere kanunen suçlu sayılacaklar ve Cumhuriyet Savcılığına verileceklerdir.Yönetmelik, ülke sınırları içinde bu uygulamaları yasaklayabilir ancak çiftlerin istedikleri takdirde bu uygulamalar ile ilgili bilgi almalarının ve yurt dışında çare aramalarının engellenmemesi gerekir" dedi.

HAPİS CEZASI DÜZENLEMESİ YAPMAMIZ MÜMKÜN DEĞİL

Öte yandan Sağlık Bakanlığı, geçtiğimiz hafta içinde "Üremeye Yardımcı Tedavi Uygulamaları ve Üremeye Yardımcı Tedavi Merkezleri Hakkında Yönetmelik" ile "Başkalarına ait ya da sahibi belirsiz sperm ve yumurtalarla gebelik halinde hapis cezası getirildiği" iddiaları konusunda, "Bakanlığımız yönetmelikle herhangi bir hapis cezası getirmemekte veya hapis cezası ile ilgili bir düzenleme yapmamaktadır. Zaten yönetmelikle hapis cezası düzenlemesi yapmamız mümkün değildir" açıklamasında bulunmuştu.

AA