‘548 km’lik Büyük Menderes ölüm saçıyor’
Büyük Menderes Nehri'nde 20 çeşit endüstriyel ve kimyasal madde tespit edildi
Durmuş Ali KILINÇ / GAZETE HABERTÜRK
Büyük Menderes Nehri, 548 kilometrelik uzunluğuyla Ege Bölgesi’nin en önemli su kaynağı. Yüzyıllardır, bugün Afyon, Uşak, Denizli ve Aydın illerinin olduğu coğrafyaya hayat veriyor. Havzasında halihazırda 2.5 milyon kişi yaşıyor. Ancak Aydın Tabip Odası Başkanı Dr. Metin Aydın’a göre, endüstriyel atıklar nedeniyle kirlenen Büyük Menderes artık “zehir ve ölüm saçıyor, öyle ki sulamada dahi kullanılmaması gerekiyor.” Nehrin doğduğu Afyon’un Dinar İlçesi’nden, döküldüğü Aydın’ın Söke İlçesi’ne kadar 7 noktadan örnekler aldıklarını belirten Aydın, “Nehir Dinar’da berrak bir başlangıç yapıyor, ancak Denizli’ye yaklaştıkça yavaş yavaş berraklığını kaybediyor. Şehir merkezlerine yaklaştığı yatak yerlerinde nehre her türlü kirlilik karışıyor. Hayvan leşi, pazarda para etmeyen sebze ve meyveler, evsel atıklar bu bölgelerde Menderes’e atılıyor. Kötü kokudan nehrin yanına yaklaşılmıyor” dedi.
‘20 KİMYASAL VAR KANSER PATLADI’
Nehir suyunda 20 çeşit endüstriyel ve kimyasal madde tespit edildiğini kaydeden Aydın, şunları söyledi: “Büyük Menderes Nehri kirlilikte 4. sınıf akarsular seviyesinde. Bu, suyun içerisinde pek çok kimyasal olduğu anlamına geliyor. Çoğu sanayi atıkları ve evsel atıklar. Deri işletmeleri, sanayi tesisleri atık sularını arıtmadan nehre bırakıyor. Afyon, Uşak, Denizli ve Aydın’daki belediyelerin yüzde 80’inin arıtması yok. Bu kirlilikte bir nehir suyunun tarımsal sulama için de kullanılmaması gerekir. Sadece Aydın’da kanser vakaları ülke ortalamasına göre 2.5-3 kat fazla. Kentte en fazla ölümlerin Menderes’in yakınında bulunan bölgelerde olduğunu tespit ettik. Yenipazar’da her yıl 96 kişiden 1’i, İncirliova’da 148 kişiden 1’i, Germencik’te 150 kişiden 1’i kanser hastalığı yüzünden ölürken, Menderes Nehri’nden uzak olan Didim’de 244 kişiden 1’inde kanser görülüyor. Bu bir tesadüf değil. Büyük Menderes Nehri’nin kirlilik meselesi artık 4 ilin değil, Türkiye’nin sorunudur. Burada üretilen ürünler tüm Türkiye’de tüketiliyor.”
'AYDIN'A KİRLENMİŞ GİRİYOR'
Aydın Çevre ve Şehircilik İl Müdürü Mehmet Taha Al, müdürlük olarak kendilerinin noktasal ölçümler yaptıklarını, Büyük Menderes Nehri’nin Aydın’ a zaten kirlenmiş olarak girdiğini savundu. Al, “Aydın sınırları içerisinde kalan yerlerde yaptığımız denetimlerde kurallara uymayanlara gerekli cezai yaptırımları uyguluyoruz. Kesinlikle nehri kirletenlere taviz vermiyoruz” dedi.
