Pompeo'dan İran konusunda müttefiklerine baskı!
ABD Dışişleri Bakanı Mike Pompeo'nun Avrupa, Ortadoğu ve Asya'daki müttefik ülkelere, İran'ı nükleer ve füze programları konusunda yeni müzakerelere razı etmeleri için baskı yapacağı bildiriliyor. Ancak temel sorun, ABD'nin 2015 tarihi İran nükleer anlaşmasından çekilerek, bu önemli silah denetim anlaşmasında verdiği sözlerden dönmesi karşında, İran'ın da, müttefiklerin de yeniden kapsamlı müzakerelere girmek isteyip istemeyecekleri
ABD, yeniden devreye sokacağı ve yeni getireceği yaptırımların İran'ı tekrar müzakere masasına dönmeye zorlayacağını umuyor. Bunun acısını ise Avrupalı ve diğer ülkelerin şirketleri çekeceği ve muhtemelen İran'ın petrole dayalı ekonomisini etkileyeceği düşünülüyor.
ABD dışişleri bakanlığından üst düzey bir yetkili bu konuda temasların İngiltere, Fransa ve Almanya'nın yanı sıra Japonya, Irak ve İsrail ile, Başkan Donald Trump'ın anlaşmadan çekildiğini Salı günü açıklamasından önce başlamış olduğunu söyledi. Yetkili, Pompeo ve İran baş müzakerecisi Brian Hook'un temasları hakkında, "Global bir açılımla bizimle çıkarları aynı olan müttefiklerle görüşmeye çaba gösterilecek" dedi. "İranlılarla masaya oturduğumuzda ne olacağı konusu daha birkaç aşama sonra gelecek" diyen yetkili, temaslarda yapıcı ve İran'ı masaya getirmeye dönük baskıların nasıl artırılacağı konuşulacak" dedi.
Trump'ın anlaşmadan çıkma kararı, Tahran ile ABD'nin karşı karşıya gelmesi ve Washington'un da en yakın müttefikleriyle ilişkisinin gerilmesine kapı açabilir. ABD, yabancı şirketlere ve diğer ülkelere, petrol alımları dahil, İran ile süren tüm ticari ilişkilerini bitirmeleri için üç ay ve altı ay arasında süreler tanıdı. Uzmanlar, şirketlerin AB hazine bakanlığından muafiyet talep etmelerinin mümkün olduğunu ancak ABD yaptırımı tehdidi karşısında muhtemelen İran ile ticaretten vazgeçeceklerini söylüyor.
YENİ ANLAŞMA
İran ile iş yapan şirketler İran ekonomisinin enerji, petrokimya, deniz nakliyat, finans ve bankacılık sektörlerini hedef alacak yaptırımların yeniden devreye girmesini kaldırıp kaldıramayacaklarını da düşünmek zorundalar. Dışişleri yetkilisi, "Amaç, sonunda İranlılarla oturup yeni bir anlaşmayı müzakere etmek ama şu anda o noktada değiliz, yarın da olmayacağız" dedi. "Nihai hedef herkesi yeniden masaya oturtup yeni bir anlaşma yapmak." Bakanlığın Yakın Doğu bölümü yetkilisi Andrew Peek, baskı kampanyasının İran'da rejim değişikliği yaratmak olduğu yolundaki iddiaları reddetti. Gazetecilere dün yaptığı açıklamada, "Hayır, biz rejimin davranışını değiştirmek istiyoruz" diyen Peek, Washington'un ABD yaptırımlarını izlemeleri için müttefiklerini, diplomatik yolarla ikna edeceğini söyledi. Avrupalı ülkelerle aralarında "diplomatik olarak taktik görüş ayrılıkları" olduğunu belirten Peek, bunların "daha önce etkili olduğu kanıtlanmış olan ikna, ısrar, yönlendirmek gibi yollarla" giderilmesinin mümkün olduğunu söyledi.
